Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Οι προσδοκίες δεν είναι μεγάλες για επιτυχή έκβαση των συνομιλιών, ενώ ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου ακόμα και την ύστατη στιγμή υποστηρίζει τη γνωστή προκλητική θέση της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης του 1995, ότι τυχόν άσκηση του νόμιμου δικαιώματος της επέκτασης των χωρικών μας υδάτων στα 12 ν.μ. στο Αιγαίο αποτελεί αιτία πολέμου, ενώ και ο υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ σε προχθεσινές δηλώσεις στη διάρκεια τελετής για την καθέλκυση νέας φρεγάτας του τουρκικού Ναυτικού είπε ότι η χώρα του επιζητά διάλογο και σεβασμό στις θέσεις της από τη χώρα μας, όμως θα πρέπει η Ελλάδα να αντιληφθεί τα νόμιμα δικαιώματα της Τουρκίας(!) και να λάβει υπόψη τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες της περιοχής του Αιγαίου, καθώς και τις θέσεις και άλλων κρατών (προφανώς υπονοώντας τα κράτη της Μαύρης Θάλασσας).

Συναντήσεις

Αξίζει να επισημανθεί ότι οι θέσεις Τσαβούσογλου έγιναν αμέσως μετά τις υψηλόβαθμες συναντήσεις που είχε επί δύο ημέρες την περασμένη εβδομάδα στις Βρυξέλλες, όπου είχε επαφές με την πολιτική ηγεσία της Ε.Ε. καθώς και με τον Νορβηγό γ.γ./ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, για μία ευρεία ατζέντα θεμάτων, όπως τις σχέσεις Αγκυρας-Βρυξελλών, την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, το μείζον θέμα του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400, καθώς και τη συμμετοχή της Τουρκίας σε συμμαχικές αποστολές και επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν-Κόσοβο-Ιράκ. Με τον Στόλτενμπεργκ συζήτησαν και τις εξελίξεις στο θέμα της διαδικασίας τοπικής αποσυμπίεσης/αποκλιμάκωσης καταστάσεων κρίσης μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας που προωθείται μέσω της «εμπλοκής» της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ και ειδικά την περίπτωση της λειτουργίας της «κόκκινης γραμμής» ανάμεσα στα δύο ΓΕΕΘΑ.

Eυρωτουρκικά

Με την ηγεσία της Ε.Ε. συζητήθηκαν ο νέος γύρος επαφών για γνωστά ευρωτουρκικά ζητήματα και η επανέναρξη του διαλόγου, ενώ η Αγκυρα παρακολουθεί με πολύ ενδιαφέρον τα όσα έχουν αρχίσει να συζητούνται και να γίνονται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν. Πάντως, ο Τούρκος ΥΠΕΞ ήταν σκληρός στην επισήμανσή του ότι η Αγκυρα δεν δέχεται περιορισμούς στις θέσεις της, ενώ προς την αμερικανική πλευρά τόνισε μέσω του ΝΑΤΟ ότι θα πρέπει να λάβουν χώρα τριμερείς επαφές της Τουρκίας, των ΗΠΑ και της Συμμαχίας για να ξεκαθαριστεί η κατάσταση αναφορικά με τους ρωσικούς πυραύλους στο αν και κατά πόσον επηρεάζουν τα μαχητικά αεροσκάφη 5ης γενιάς F-35.

Παρέμβαση έκανε και ο εκ των θεωρητικών του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», πρώην υπαρχηγός των Ναυτικών Δυνάμεων, αντιναύαρχος ε.α. Τζιχάτ Γιαϊτζί, ισχυριζόμενος ότι «θα πρέπει να αποστρατιωτικοποιηθεί η Αλεξανδρούπολη (!)» γιατί η εκεί παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων παραβιάζει (!) τη Συνθήκη του Μοντρέ του 1936, η οποία καθορίζει το νομικό καθεστώς των Στενών των Δαρδανελίων. Με τη συγκεκριμένη Συνθήκη στρατιωτικοποιήθηκαν εκ νέου τα Στενά, καθώς και οι νήσοι Σαμοθράκη και Λήμνος. Ο Γιαϊτζί, που είναι επικεφαλής του Κέντρου Ναυτικών και Στρατηγικών Μελετών στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, αυτόν τον καιρό ετοιμάζει την έκδοση μελέτης για «επιμέρους» θέματα της Συνθήκης του Μοντρέ.

Στην Ανατολική Τουρκία και συγκεκριμένα στις περιοχές VAN και AGRI άρχισαν χθες οι από κοινού επιχειρήσεις με την επωνυμία ΕΙΡΗΝΗ-3 με τη συμμετοχή 1.000 ανδρών των Ειδικών Δυνάμεων και της Στρατοχωροφυλακής κατά του κουρδικού PKK. Είναι η τρίτη επιχείρηση στη συγκεκριμένη δύσβατη περιοχή μετά τις τελευταίες επιχειρήσεις KAPAN και YILDIRIM του 2020.

Tουρκικά εξοπλιστικά

Στην περαιτέρω ενίσχυση του ναυτικού εξοπλιστικού της δυναμικού προχώρησε η Αγκυρα σε εφαρμογή του αναθεωρητικού δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας». Μιλώντας στην καθέλκυση της πρώτης κορβετοφρεγάτας του συγκεκριμένου τύπου «Istanbul»/F515, ο Ερντογάν προ δύο ημερών επεσήμανε ότι η Τουρκία είναι ανάμεσα στις δέκα χώρες σε παγκόσμιο επίπεδο που σχεδιάζει, κατασκευάζει και εξοπλίζει με αποκλειστικά κατασκευαζόμενα στη χώρα του συστήματα διαφόρων κατηγοριών πολεμικά πλοία. Επιπλέον, ανέφερε ότι όχι μόνο κατασκευάζει πλοία για τις δικές της ναυτικές απαιτήσεις, αλλά παράλληλα και για φίλες χώρες και συμμαχικά κράτη, όπως τις φρεγάτες MILGΕM για το Πακιστάν.

Ειδικότερα, ο Τούρκος πρόεδρος επικεντρώθηκε σε τέσσερα εξοπλιστικά προγράμματα, ήτοι:

Στη νέα τεχνολογία του μελλοντικού υποβρυχιακού στόλου με τη συνδρομή της Γερμανίας.

*Στις νέες φρεγάτες σαν αυτή του τύπου «ΙSTANBUL» , οι οποίες φέρουν το αντιαεροπορικό σύστημα GOKDENIZ, που είναι εκδοχή του συστήματος KORKUT αεράμυνας για χαμηλά ύψη.

*Στο μίνι αεροπλανοφόρο/ελικοπτεροφόρο/ειδικών αποστολών τύπου «ANADOLU», που σύντομα θα είναι έτοιμο (με τη συνδρομή της Ισπανίας).

*Στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιτήρησης/αναγνώρισης, καθώς και σε εκείνα που είναι εξοπλισμένα με πυραύλους, λέγοντας ότι η Τουρκία είναι στις 3-4 χώρες που κυριαρχούν παγκόσμια στον συγκεκριμένο τομέα κατά γενική ομολογία.

*Εχει ήδη πραγματοποιήσει πολλά βήματα σε μη επανδρωμένα υποβρύχια οχήματα.

Μόνο θαλάσσιες ζώνες

Μήνυμα προς την Αγκυρα για τη διαδικασία των διερευνητικών συνομιλιών έστειλε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας.

Λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση των διπλωματικών αποστολών Ελλάδας και Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη, ο κ. Δένδιας κατέστησε σαφές πως  «προσερχόμαστε με καλή πίστη στις διερευνητικές επαφές και ελπίζουμε ότι και η τουρκική πλευρά θα προσέλθει με αντίστοιχο πνεύμα» και ξεκαθάρισε: «Δεν συζητείται θέμα που αφορά την εθνική κυριαρχία στις διερευνητικές επαφές».

Με συνέντευξή του στην «Εφημερίδα των Συντακτών», ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι οι διερευνητικές δεν έχουν «μυθική διάσταση» και τόνισε ότι «το ζήτημα των ενδεχόμενων μελλοντικών διαπραγματεύσεων θα είναι η οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και πώς μπορεί να επιτευχθεί».

Σχετικά με την επέκταση των χωρικών υδάτων, υπογράμμισε ότι ο νόμος που ψηφίστηκε για το Ιόνιο είναι «συλλογική πράξη ιστορικής σημασίας, τόσο για το συμβολισμό της όσο και για το έμπρακτο θετικό αποτύπωμα στην κατοχύρωση των εθνικών μας δικαιωμάτων» και διαμήνυσε ότι «διατηρούμε το αναφαίρετο δικαίωμα να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, οπουδήποτε και οποτεδήποτε, όταν κριθεί σκόπιμο».

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου