Ηδη από τα μέσα του 2022 οι πρυτανικές Αρχές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου είχαν προκηρύξει εκλογές, σύμφωνα με τον νόμο 4957/2022. Το ενδιαφέρον όμως ήταν από ελάχιστο, όπως στην περίπτωση της ΣΕΜΦΕ, έως ανύπαρκτο στις υπόλοιπες σχολές του ιδρύματος. Η πορεία προς την εκλογή εκπροσώπων δεν ήταν μια εύκολη διαδικασία. Μόλις σε μία εκ των εννέα σχολών κατέστη εφικτό οι σπουδαστές να ψηφίσουν τους εκπροσώπους τους. Τα ψηφοδέλτια στην εκλογική αναμέτρηση ήταν 277, τα 50 εκ των οποίων λευκά, με τους ενεργούς σπουδαστές να φτάνουν τους 1.364.
Τα αποτελέσματα στα ιδρύματα της χώρας αναδεικνύουν μια γενικευμένη αποχή από την εκλογή εκπροσώπων και τον καθορισμό «Συμβουλίου φοιτητών». Ενδεικτική είναι η στάση κεντρικών πανεπιστημίων, τα οποία δεν προκήρυξαν καν εκλογές, όπως το ΕΚΠΑ, η Πάντειος και το Γεωπονικό. Ενώ το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής προ ημερών ακύρωσε την προγραμματισμένη διαδικασία, αναφέροντας σε ανακοίνωσή του την αδυναμία συγκρότησης εφορευτικών επιτροπών.
Στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών έγιναν εκλογές μόνο σε ένα από τα οκτώ τμήματα του ιδρύματος. «Στο Τμήμα Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας διεξήχθησαν ηλεκτρονικές εκλογές. Στις εκλογές ψήφισαν 25 φοιτήτριες και φοιτητές σε σύνολο 1.439 προπτυχιακών σπουδαστών που αποτελούσαν το εκλογικό σώμα», σύμφωνα με ανακοίνωση του ιδρύματος.
«Επίσκεψη»
Την ημέρα των εκλογών στη ΣΕΜΦΕ, ομάδα φοιτητών, μέσα στην οποία και μέλη του φοιτητικού συλλόγου, έκανε «παρέμβαση» στο μάθημα Μηχανικής ΙΙ του καθηγητή και κοσμήτορα της σχολής, Σταύρου Κουρκουλή. Ηταν η δεύτερη «επίσκεψη» που δεχόταν σε διάστημα μόλις δύο ημερών.
«Στη δική μου σχολή, αν θυμάστε, υπήρχε ένα πρόβλημα με την ανέγερση ενός αυθαιρέτου, το οποίο κατεδαφίσαμε, είναι η περίφημη αίθουσα “Λεονάρδου”. Το αυθαίρετο αυτό είναι μια ιστορία πάνω από δέκα χρόνων. Εντός των εορτών ο χώρος καθαρίστηκε απομακρύνοντας τα μπάζα, κάτι το οποίο θεωρήθηκε παρέμβαση σε πολιτικό χώρο», θα πει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο κ. Κουρκουλής.
«Κομμάτι της ίδιας ομάδας φοιτητών ήρθε στο αμφιθέατρο όπου έκανα μάθημα, για να κάνει μια ανακοίνωση. Δεν είχα αντίρρηση, έδωσα χρόνο μέχρι να ξεκινήσει το μάθημα. Η παράταξη που πήρε τον λόγο όχι απλώς δεν αποχώρησε μετά την ανακοίνωση, αλλά απαιτούσε να απολογηθώ. Επί δύο θεμάτων, αφενός επειδή ακούμπησα τον χώρο τους και αφετέρου γιατί διενεργήθηκαν εκλογές. Στην άρνησή μου να απολογηθώ ξεκίνησε μια κόλαση με ύβρεις και απειλές», θα συμπληρώσει.
Στον αντίποδα ο φοιτητής και μέλος του φοιτητικού συλλόγου της ΣΕΜΦΕ, Θοδωρής Μαγκλάρας, περιγράφει τη στιγμή του περιστατικού όπου ήταν ο ίδιος στο βήμα και εκφωνούσε την ανακοίνωση εκ μέρους της παράταξης που εκπροσωπεί, τα ΕΑΑΚ. «Παρεμβάσεις γίνονταν και θα γίνονται στα αμφιθέατρα. Ενας φοιτητής από άλλη πολιτική δύναμη ρώτησε τον κοσμήτορα γιατί δεν απαντάει σε όλα αυτά που θέτουν με τις ανακοινώσεις τους οι φοιτητές. Με τον κοσμήτορα να τον απειλεί ότι θα τον περάσει Πειθαρχικό, κάτι το οποίο δημιούργησε αντίδραση και ο κ. Κουρκουλής αποχώρησε απλά από την αίθουσα».
Α. ΜΠΟΥΝΤΟΥΒΗΣ, ΠΡΥΤΑΝΗΣ ΕΜΠ, ΣΤΟΝ «Ε.Τ.»
«Αντιδρούν λέγοντας ότι η εκπροσώπηση είναι δική τους υπόθεση…»
Σχετικά με το περιστατικό αλλά και το ζήτημα των εκλογών παίρνει θέση και ο πρύτανης του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Ανδρέας Μπουντουβής, μιλώντας στον «Ε.Τ.» της Κυριακής. «Η πρόσφατη προκήρυξη εκλογών εκπροσώπων των φοιτητών στα όργανα διοίκησης του ΕΜΠ, συγκεκριμένα στις Γενικές Συνελεύσεις των σχολών, προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση συγκεκριμένων φοιτητικών παρατάξεων. Το βασικό επιχείρημα όσων αντιδρούν είναι ότι η εκπροσώπηση είναι υπόθεση δική τους, μέσω των φοιτητικών συλλόγων στους οποίους συμμετέχουν και ελέγχουν, ως πλειοψηφούσες στις φοιτητικές εκλογές που οι σύλλογοι οργανώνουν και στις οποίες, ας σημειωθεί, η συμμετοχή των προπτυχιακών φοιτητών είναι ιδιαίτερα μικρή».
Ο πρύτανης κ. Μπουντουβής συνεχίζει λέγοντας ότι «από την άλλη πλευρά, ουδέποτε όρισαν εκπροσώπους στα όργανα διοίκησης, όπως στη Σύγκλητο, παρόλο που οι εκάστοτε νόμοι το προέβλεπαν. Δηλώνουν ότι προτιμούν την ομαδική, “αμεσοδημοκρατική” εκπροσώπηση στις συνεδριάσεις των οργάνων και επιχειρούν να την επιβάλουν. Ο καθένας καλυπτόμενος από την ανωνυμία του πλήθους και όλοι μαζί μπορούν να εκφράζονται εκκωφαντικά, καταγγελτικά, απειλητικά, προσβλητικά έως και ασφυκτικά για όποιον έχουν απέναντί τους. Αυτή η επιλογή έκφρασης είναι, προφανώς, στον αντίποδα της συντεταγμένης, επώνυμης και υπεύθυνης εκπροσώπησης. Είναι αυτονόητο ότι ένα θεσμικό όργανο δεν μπορεί να συνεδριάζει υπό συνθήκες πολιορκίας ή χάβρας και να αποφασίζει χωρίς νόμιμη σύνθεση».
«ΧΤΥΠΟΥΣΑΝ ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΜΟΥ»
Εκφοβίστηκε φοιτητής για να αποσύρει την υποψηφιότητά του
Μετά το συμβάν της λεκτικής επίθεσης που δέχτηκε ο κοσμήτορας, ένας από τους σπουδαστές της σχολής απέσυρε την υποψηφιότητά του.
Η φραστική επίθεση στον κ. Κουρκουλή δημιούργησε προβληματισμό και στους υπόλοιπους υποψηφίους, όμως δεν ήταν αρκετό για να ανακόψει την όλη διαδικασία. Παρά τη μικρή προσέλευση, η ηλεκτρονική κάλπη κατάφερε να δώσει αποτελέσματα και εν τέλει η φοιτητική κοινότητα έχει πλέον και με το… γράμμα του νέου νόμου εκπροσώπους στα όργανα διοίκησης της σχολής.
Την Τετάρτη 11 Ιανουαρίου και ενώ συνεδρίαζε η συνέλευση της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών, με θέμα τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην αίθουσα όπου θα παρέδιδε το μάθημά του ο κοσμήτορας της σχολής, ένας εκ των εκλεγμένων πλέον εκπροσώπων των φοιτητών, ο οποίος μίλησε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής θέλοντας να διατηρήσει την ανωνυμία του, καταγγέλλει ότι ομάδα φοιτητών προσκείμενη στην εξωκοινοβουλευτική Αριστερά τον προπηλάκισε τη στιγμή που ο ίδιος πήγαινε να αποχωρήσει από τη σχολή.
«Την Τετάρτη είχαμε μάθημα στο κτίριο της Φυσικής, το οποίο βρίσκεται απέναντι από το κτίριο της πρυτανείας. Αποχώρησα, όμως, από το μάθημα μισή ώρα νωρίτερα γιατί είχα ημικρανία. Καθώς έβγαινα από το κτίριο ήταν δύο μέλη των ΕΑΑΚ, τα οποία είχαν καθίσει στην πόρτα και δεν με άφηναν να βγω από το κτίριο, απαιτώντας να θέσω τις πολιτικές μου θέσεις».
Η όλη διαμάχη συνεχίστηκε και εκτός του κτιρίου, καθώς ο υποψήφιος εκινείτο προς το αυτοκίνητό του. Μπαίνοντας στο αμάξι ένα άτομο κράτησε την πόρτα ανοιχτή, καθηλώνοντας επί της ουσίας τον υποψήφιο στο σημείο. Σιγά σιγά μαζεύονταν και άλλα άτομα γύρω από το αυτοκίνητό του, τα οποία δεν τον άφηναν να φύγει και απαιτούσαν να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα που του έθεταν. «Μου είπαν πως το καλύτερο είναι να αποσύρω την υποψηφιότητά μου, σπρώχνοντας και χτυπώντας το αυτοκίνητό μου».
Μεταξύ των απειλών, όπως λέει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο εκπρόσωπος των φοιτητών, ήταν και το ότι «θα μετανιώσω που έβαλα υποψηφιότητα και ότι θα βρίσκω τον σύλλογο μπροστά μου κάθε μέρα». Το όλο γεγονός εκφοβισμού διήρκεσε λίγο παραπάνω από μισή ώρα, σύμφωνα με τον ίδιο. Ομως, το σοκ και ο φόβος παραμένουν.
Απορία
Πρύτανης έτερου Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος εκφράζει την απορία του. «Μου είναι δύσκολο να καταλάβω γιατί οι φοιτητικές παρατάξεις δεν επιδιώκουν να συγκαταλέγονται πρόσωπα μέσα από τους “κόλπους” τους ως υποψήφιοι στην όλη διαδικασία».
Από την πλευρά τους, μέλη των συλλόγων απαντούν, θέτοντας ζήτημα διαβλητότητας της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας και προσπάθεια «απολιτικοποίησης» της διαδικασίας εκλογής των φοιτητικών εκπροσώπων.
Η αλλαγή του νόμου
Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για την εκπροσώπηση των φοιτητών στα όργανα των ΑΕΙ, π.χ. τη Γενική Συνέλευση τμήματος, καθορίζεται από τον νόμο Κεραμέως 4957/2022 και την κοινή υπουργική απόφαση Συρίγου – Πιερρακάκη 123024/Ζ1/2022. Οι εκπρόσωποι των φοιτητών εκλέγονται με άμεση και μυστική ψηφοφορία, που διεξάγεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος ΖΕΥΣ, από ενιαίο ψηφοδέλτιο. Η προηγούμενη προσπάθεια θέσπισης του ενιαίου ψηφοδελτίου ήταν με τον νόμο Διαμαντοπούλου του 2011, με τις αντιδράσεις των φοιτητικών συλλόγων τότε να μην επιτρέπουν να δούμε στην πράξη τα αποτελέσματά του. Ενώ από τη μεριά του ο κ. Γαβρόγλου έδωσε το δικαίωμα στους φοιτητικούς συλλόγους να ορίζουν τους εκπροσώπους τους, στα όργανα διοίκησης, χωρίς καθολικές εκλογές. Αλλά ακόμα κι έτσι οι φοιτητικοί σύλλογοι σε πολλά ιδρύματα δεν έφτασαν ποτέ στο σημείο να χρίσουν κάποιον ως εκπρόσωπο των φοιτητών στα όργανα διοίκησης των πανεπιστημίων.