Ζητήσαμε από την επιμελήτρια ανηλίκων δικαστηρίου και υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας Αγγελική Ρουμελιώτου να μοιραστεί μαζί μας μία υπόθεση που δεν θα ξεχάσει ποτέ.

«Σαν αγρίμι…»

«Ο Α. έφτασε, πριν από λίγα χρόνια, στην Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων γιατί έβγαλε από την τσέπη του έναν σουγιά και τον έδειξε σε μια συμμαθήτριά του. Στην πρώτη συνάντηση ήταν σαν αγρίμι. Φώναζε “εμένα πρέπει να με φοβάστε. Δεν φοβάμαι τίποτε εγώ”. Χρειάστηκαν πολλές συναντήσεις με τον ίδιο και τη μητέρα του για να μαλακώσει και να εμπιστευτεί. Στην αρχή έφευγε στα πρώτα λεπτά της συνάντησης. Στις μετέπειτα συναντήσεις ειρωνευόταν και γέλαγε λέγοντας “Και τι νομίζετε εσείς τώρα, ότι εγώ φοβάμαι επειδή θα δικαστώ;”. Παρατηρήσαμε ότι η λέξη “φόβος” ακουγόταν πολύ συχνά. Κάτι σήμαινε αυτό, σαν ο Α. να φοβόταν τον ίδιο τον φόβο…», θυμάται η κ. Ρουμελιώτου και συνεχίζει: «Υστερα από λίγο καιρό άρχισε να μαλακώνει. Ισως γιατί κατάλαβε ότι δεν είχε τίποτε να φοβάται από τους επαγγελματίες. Κάποιες φορές μίλαγε για τη μοναξιά του, για το ότι κανείς δεν τον καταλαβαίνει, για το ότι νιώθει παράξενα. Δεν μπορούσε να νοηματοδοτήσει αυτό το “παράξενα”. Ισως εκεί να έφτανε η ρίζα του σουγιά. Κι έπειτα, μίλησε για τη μεγάλη απουσία του πατέρα του. Του είχαν πει ότι ήταν στο εξωτερικό και η κουβέντα στο σπίτι για τον πατέρα έκλεινε πριν ξεκινήσει. Μέχρι που μια μέρα κάποιος στο σχολείο του είπε ότι ο πατέρας του ήταν πολύ μπλεγμένος. Ο Α. έκοψε κάθε επαφή με τον συμμαθητή του».

«Τον ψάχνω…»

Η Αγγελική Ρουμελιώτου θυμάται τα λόγια του: «Θα μπορούσα να μη νιώθω αυτήν την απουσία; Δεν αξίζω να ξέρω; Με θυμώνει που δεν ξέρω. Αρκεί να ήταν κάπου εδώ. Τον ψάχνω μέσα μου. Κάποτε θα μπω σε ένα καράβι και θα πάω να τον βρω. Κάποιες φορές νιώθω ότι έχει φύγει εξαιτίας μου. Επειδή εγώ είμαι έτσι όπως είμαι. Ενας χαμένος. Ούτε πατέρα δεν αξίζω να έχω. Δεν χωρώ πουθενά και μπορεί κανείς να μη με αντέχει…».

Οταν τελικά μίλησαν για τον σουγιά, η απάντησή του ήταν έκπληξη.

«Είπε πόσο θα ήθελε να είναι αρεστός σ’ αυτό το κορίτσι. Δεν ήξερε πώς να το πετύχει. Μοιάζει σαν ο Α. να διάλεξε ασυνείδητα, χωρίς να το καταλαβαίνει, να την κάνει να τον φοβηθεί. Μέσα σε μια δική του παρερμηνεία. Μέσα σε ένα δικό του εφηβικό χάος. “Αν με φοβάσαι, θα με βλέπεις”. Στο ιστορικό του υπήρχαν λέξεις που είχαμε σημειώσει “κλονισμένη αυτοπεποίθηση, χαμηλή αυτοεκτίμηση, υπαρξιακή μοναξιά, αναζήτηση του γονέα και ταυτότητας, χάος”».

Οπως προσθέτει η κ. Ρουμελιώτου, του επιβλήθηκε αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος, ανατέθηκε η επιμέλειά του στην Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων και η γειτονιά μάζεψε υπογραφές για αυστηρότερη ποινή. Ο Α. άφησε το σχολείο από μόνος του, τελικά, γράφτηκε σε επαγγελματική σχολή σε άλλη πόλη και ύστερα την άφησε κι αυτή.

«Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει μοτίβο, γιατί κάθε παιδί και η ιστορία του είναι μοναδικά. Υπάρχουν όμως κάποια χαρακτηριστικά που τα βλέπουμε πολύ συχνά. Ενα από αυτά είναι οι έντονες συγκρούσεις και το πολεμικό κλίμα μεταξύ των γονέων, ακόμη και η συναισθηματική αδιαφορία για όσα συμβαίνουν στη ζωή του παιδιού», εξηγεί η κ. Ρουμελιώτου και προσθέτει: «Ή και η ενίσχυση των συμπεριφορών του παιδιού μέσα από τις συμπεριφορές του ενός ή και των δυο γονέων. Αυτά τα βλέπουμε πολύ συχνά, όχι απαραίτητα ως γενεσιουργό παράγοντα αλλά πάντα ως ένα από τα χαρακτηριστικά του ιστορικού.

Επίσης σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις βλέπουμε σχολική διαρροή, εγκατάλειψη ή κακή σχέση με το σχολείο καθώς και πολύ συχνά, λανθασμένη χρήση της τεχνολογίας».

 Ηλικία δραστών

«Η ποινική δικαιοσύνη ασχολείται με τους ανηλίκους από τα 12 τους έτη και μετά. Οπότε, η επίσημη στατιστική εικόνα είναι σε αυτό το ηλικιακό φάσμα, στο οποίο παρατηρούμε μια ποσοτική αύξηση. Κυρίως όμως παρατηρούμε ποιοτική αλλαγή υπό την έννοια της σκληρότητας των πράξεων ή της σωματικής βίας ανηλίκων. Θα έλεγα όμως ότι έχει αρχίσει να εμφανίζεται μια σποραδικότητα ανηλίκων με επικίνδυνες συμπεριφορές και στις ηλικίες κάτω των 12 ετών. Οι περιπτώσεις αυτές όμως, κατά κύριο λόγο, σχετίζονται με παράγοντες μιας ευρύτερης παραμέλησης του παιδιού, παράγοντες που διερευνώνται σε ένα επίπεδο κοινωνικοπρονοιακής φύσεως.

Βέβαια, ακριβώς αυτές είναι οι ηλικίες στις οποίες θα πρέπει να επενδύσουμε. Και τούτο γιατί όταν ο ανήλικος έχει φτάσει να γίνει ορατός στην ποινική δικαιοσύνη, εξαιτίας της παραβατικής του δράσης, έχουμε χάσει ήδη πολύ χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι θα έπρεπε να αναπτύξουμε μηχανισμούς έγκαιρης παρέμβασης όπως η αύξηση των κοινωνικών λειτουργών και των ψυχολόγων στα σχολεία -σε κάθε σχολείο, σε καθημερινή βάση-, μιας και εκεί εντοπίζονται άμεσα οι περιπτώσεις των ανηλίκων σε κίνδυνο μέσα από τη συμπτωματολογία τους. Με τη σημερινή εικόνα, όμως, των κοινωνικοπρονοιακών υπηρεσιών αλλά και των υπηρεσιών επιμελητών ανηλίκων, οι οποίες ταλανίζονται από υποστελέχωση σε επίπεδο εξειδικευμένων επαγγελματιών όπως οι κοινωνικοί λειτουργοί αλλά και σε επίπεδο έλλειψης πρωτοκόλλων, επιμορφωτικών προγραμμάτων, μοντέλων διεπιστημονικότητας, δεν μπορούμε να είμαστε πολύ αισιόδοξοι».

 Η σημασία των γονέων

«Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών προκύπτει διασύνδεση της ελλιπούς γονικής επιμέλειας, της άκαμπτης πειθαρχίας, της γονικής δυσαρμονίας, της απόρριψης, της συναισθηματικής απόσυρσης και της απουσίας ποιοτικής ενασχόλησης με προβλεπτικούς παράγοντες της παραπτωµατικότητας. Οι γονείς είναι εκείνοι που μεταλαμπαδεύουν τις κοινωνικές νόρμες και αξίες μέσω της επικοινωνίας που δεν επιτυγχάνεται αυτόματα αλλά αναπτύσσεται σταδιακά και εδραιώνεται μέσα σε ένα υγιές συναισθηματικά πλαίσιο. Στην περίπτωση κλονισμού αυτού του δεσμού και δυσλειτουργίας της οικογένειας το παιδί αφήνεται στην επιρροή των συνομηλίκων και του περιβάλλοντος. Βέβαια, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται και η σημασία άλλων σημαντικών παραγόντων όπως τα ατομικά χαρακτηριστικά, τα πολιτισμικά, η σχέση με το σχολικό περιβάλλον, το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο, το φιλικό περιβάλλον, ακόμη και οι καθημερινές του συνήθειες».

Ειδήσεις σήμερα

Μπόρις Τζόνσον: Η βασίλισσα Ελισάβετ έπασχε από καρκίνο των οστών

Ερμιόνη: «Κακώς πήρε την φαλτσέτα ο γιος μου. Τα παιδιά θεωρούσαν ότι έπαιζαν» λέει ο πατέρας του 17χρονου

Sex Roulette: Σάλος για την επικίνδυνη… πρόκληση – Εγκυος μία 14χρονη στην Ιταλία

Γλυφάδα: Παρέμβαση εισαγγελέα για τις αναρτήσεις στο TikTok

Απεργία στις 20 Νοεμβρίου ανακοίνωσε η ΓΣΕΕ

Μάριος Παπαγεωργίου: Παραπέμπεται ο πατέρας του καταδικασμένου ως «εγκεφάλου» της υπόθεσης

Ελεύθεροι επαγγελματίες: Ποιοι κινδυνεύουν με πρόστιμο ύψους 1.500 ευρώ λόγω IRIS