Διαδικτυακά προφίλ με βίους αγίων και κρυφά πολιτικά «μηνύματα», προσπάθειες του Κρεμλίνου να ελέγξει μονές και σκήτες με δωρεές εκατομμυρίων ευρώ, μυστικές επισκέψεις τόσο Ρώσων αξιωματούχων και εφοπλιστών όσο και πρακτόρων και εθνικιστών, ύποπτες διασυνδέσεις με παραεκκλησιαστικές οργανώσεις, καθώς και υπόγειες διαδρομές χρημάτων, είναι ενδεικτικά κάποια από τα (πολλά) ζητήματα που έχουν απασχολήσει κατά καιρούς το Αγιον Ορος.
Μέσα σε όλα αυτά, έρχεται να προστεθεί και ο αναβρασμός που επικρατεί τελευταία στους κόλπους της Ιεράς Κοινότητας εξαιτίας όλων αυτών που ακούγονται περί προεκλογικής προπαγάνδας από μεμονωμένους μοναχούς και μοναστήρια υπέρ συγκεκριμένου κόμματος.
«Οι μοναχοί δεν εμπλέκονται με τα πολιτικά δρώμενα». Ετσι λιτά και κατηγορηματικά κάποιος Αγιορείτης σχολιάζει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής τις αναφορές για ανάμιξη της Εκκλησίας στις εκλογές της χώρας.
Με ανάλογο ύφος οι Μονές Καρακάλλου και Φιλοθέου έσπευσαν να διαψεύσουν τη στήριξή τους στο πρωτοεμφανιζόμενο κόμμα «Νίκη» του θεολόγου Δημήτρη Νατσιού, ενώ οργισμένη υπήρξε και η αντίδραση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου στις φήμες ότι μητροπολίτες δίνουν «γραμμή» στους πιστούς να το ψηφίσουν.
Ο κ. Ιερώνυμος διεμήνυσε ότι σε καμία περίπτωση δεν θα ανεχθεί τη «χυδαία απόπειρα» χρησιμοποίησης της Εκκλησίας στις βουλευτικές εκλογές. Παρέμβαση την οποία ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, που επισκέπτεται μαζί με τον γιο του το Αγιον Ορος, χαρακτήρισε «αυτονόητη».
Η «Νίκη» αυτοσυστήνεται ως ένα κόμμα πιστό στις ορθόδοξες παραδόσεις «ψαρεύοντας» ψήφους στον χώρο της Εκκλησίας, στις παραχριστιανικές οργανώσεις, στο αντιεμβολιαστικό κίνημα που είχε αναπτυχθεί κατά την πανδημία, στους εθνικιστές, αλλά και στο φιλορωσικό μέτωπο εντός και εκτός Αγίου Ορους.
Στο φιλορωσικό μέτωπο, άλλωστε, «ποντάρουν» η Μόσχα και η Εκκλησία της προσφέροντας «γην και ύδωρ» σε μονές και σκήτες του Αγίου Ορους που διακατέχονται, ως φαίνεται, από φιλορωσικά «αισθήματα».
Στόχος της εκτιμάται πως είναι να αποκτήσει σφαίρες επιρροής στον Αθω και παράλληλα να πληγεί το κύρος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στο οποίο έχει κηρύξει «πόλεμο» για το ουκρανικό Αυτοκέφαλο. Το Ρωσικό Πατριαρχείο σε καμία περίπτωση δεν ήθελε την αναγνώριση της ουκρανικής Εκκλησίας με το σκεπτικό ότι θα έχανε την ακτινοβολία του και ένα σημαντικό μέρος του πολυπληθούς ποιμνίου του.
Πρώτο ρόλο σε αυτήν την υπόγεια, κατά πολλούς, σύγκρουση, που εξελίσσεται στην αθωνική πολιτεία, παίζει η Μονή Αγίου Παντελεήμονος, γνωστή ως ρωσικό μοναστήρι. Οι Ρώσοι χρόνια τώρα προσπαθούν να την καταστήσουν παγκόσμιο ρωσικό ορθόδοξο σύμβολο.
Μάλιστα, το μοναστήρι επισκέπτονται Ρώσοι επιχειρηματίες, προσφέροντας μεγάλες δωρεές (λέγεται ότι έχουν διαθέσει περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ) για έργα ανακαίνισης, καθώς και Ρώσοι διπλωμάτες, πολιτικοί και αξιωματούχοι.
Εκτός των επιχειρηματιών υπήρξε και μια προσπάθεια μαζικής καθόδου Ρώσων μοναχών για να ενισχυθεί η θέση τους στη μοναστική κοινότητα.
Για να αποτρέψει τη ρωσική κάθοδο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος επέβαλε περιορισμούς, επιτρέποντας μόνο το 10% του συνόλου των μοναχών να είναι αλλοδαποί.
Από την άλλη, η συγκεκριμένη μονή είναι το πνευματικό «καταφύγιο» του Βλαντιμίρ Πούτιν. Την τελευταία φορά που την επισκέφθηκε ο Ρώσος πρόεδρος ήταν το 2016 στα 1.000 χρόνια από την ίδρυσή της.
Τότε, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αρνήθηκε να παρευρεθεί, με εκκλησιαστικούς κύκλους να μεταφράζουν την άρνησή του ως μια «απάντηση» στις επεκτατικές διαθέσεις του Πατριαρχείου Μόσχας.
Την ίδια χρονιά, όμως, συνέβη και κάτι άλλο στο παρασκήνιο. Πρόκειται για την αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία της μονής, μετά την κοίμηση του Ουκρανού ηγουμένου Ιερεμία. Οι Ουκρανοί προέβαλαν την υποψηφιότητα του βοηθού του Ιερεμία, Μακάριου. Με μια πραγματικά εντυπωσιακή αποχή -από τους 103 μοναχούς ψήφισαν 23, έναντι 14 του Ουκρανού Μακάριου- οι κάλπες ανέδειξαν για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία Ρώσο ηγούμενο, τον 58χρονο τότε Ευλόγιο, και όλοι μιλούσαν για ρωσικό «δάκτυλο».
Με τις θέσεις της Μόσχας τάσσονται, ως φαίνεται, και οι Μονές Καρακάλλου, Βατοπαιδίου (σ.σ.: αν και καταδικάζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία) και Φιλοθέου. Ειδικότερα, για τη Μονή Φιλοθέου το διάστημα αυτό ελέχθη ότι εμπλέκεται στα των εκλογών υπέρ της «Νίκης» και ότι ο ηγούμενός της, Νικόδημος, διατηρεί προσωπικές σχέσεις με τον Ρώσο πρωθυπουργό, Μιχαήλ Μισούστιν, ο οποίος την επισκέφθηκε δύο φορές τα τελευταία χρόνια, το 2020 και το 2021.
Η μονή, ωστόσο, διαψεύδει κατηγορηματικά οποιαδήποτε σχέση με τον σχηματισμό, τονίζοντας ότι το γεγονός ότι αδελφός του καθηγουμένου Νικόδημου είναι υποψήφιος βουλευτής με το συγκεκριμένο κόμμα αυτό δεν σημαίνει ότι η μονή ασχολείται με την προεκλογική εκστρατεία.
Το ίδιο και η Μονή Καρακάλλου, που κάνει λόγο για ανυπόστατα δημοσιεύματα, σημειώνοντας πως μοναχοί και κληρικοί δεν πολιτεύονται και γενικώς δεν αναμιγνύονται στα πολιτικά δρώμενα.
Αντίθετη είναι η άποψη του ηγουμένου της Μονής Εσφιγμένου, Βαρθολομαίου, ο οποίος μίλησε δημόσια για πλοκάμια της «Νίκης» εντός της μοναστικής κοινότητας, καταγγέλλοντας δε ότι υπάρχουν μοναχοί που κατευθύνουν πιστούς να ψηφίσουν το εν λόγω κόμμα στις εκλογές.
«Το ότι υπάρχουν κάποιοι (σ.σ.: μοναχοί), υπάρχουν, που κατευθύνουν. Ερχονται και σ’ εμάς προσκυνητές και μας λένε ότι μας είπε ο τάδε ή μπήκε ο τάδε που πήγαινε στον τάδε μοναχό να πάει να πάρει την ευχή του για τις εκλογές ή μας έλεγε να ψηφίσετε τη “Νίκη”», ανέφερε (ΕΡΤ) ο ηγούμενος της Μονής Εσφιγμένου.
«Ολο αυτό το σύστημα έχει σαν αποκούμπι όντως τον ρωσικό παράγοντα, ζουν αυτό το μύθευμα του ξανθού γένους», προσέθεσε. Κατέληξε δε λέγοντας: «Αυτοί οι άνθρωποι, προφανώς, δεν έχουν καταλάβει τον σκοπό για τον οποίο μπήκαν στον χώρο του μοναστηριού, της μονής, στον χώρο της Εκκλησίας. Ο πνευματικός έχει το δικαίωμα να επέμβει στην ψυχή του ανθρώπου πνευματικά, όμως, να του δώσει θάρρος, κουράγιο, δύναμη να αντισταθεί, αλλά να επέμβει όμως καταχρώμενος τη δύναμη την πνευματική που έχει, την εξουσία την πνευματική και να την εκμεταλλεύεται, ώστε να τον κατευθύνει πολιτικά, αυτό είναι ανήθικο».
Με τις θέσεις του Φαναρίου συντάσσονται, μεταξύ, άλλων, οι Μονές Σιμωνόπετρας, Ιβήρων, Παντοκράτορος και Ξενοφώντος.
Ομάδες εθνικιστών
Στην ιδιότυπη αυτή κατάσταση προστίθενται και οι καταγγελίες περί απόβασης Ρώσων εθνικιστών στο «Περιβόλι της Παναγιάς».
Πέρυσι στη δημοσιότητα περιήλθαν αναφορές ότι στη Μονή Αγίου Παντελεήμονος αναρτήθηκε σημαία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας εποχής των Ρομανόφ, όπου αναγραφόταν η φράση «Ρωσικός Ορθόδοξος Στρατός», που θεωρείται οργάνωση ακροδεξιών φονταμενταλιστών. Εντονη, μάλιστα, υπήρξε και η παρουσία τους στο κατειλημμένο κεντρικό συγκρότημα της Μονής Εσφιγμένου.
Οπως είχε καταγγείλει τότε ο ηγούμενος της Μονής Εσφιγμένου, Βαρθολομαίος, «προφανώς, γίνονται πολλές τέτοιες επισκέψεις, απλώς δεν δημοσιοποιούνται. Μόνο τυχαίες δεν είναι οι σχέσεις των καταληψιών με Ρώσους υπερεθνικιστές, νοσταλγούς της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και της ιμπεριαλιστικής πολιτικής της για κάθοδο στο Αιγαίο, καθώς το ίδιο λάβαρο βρίσκεται εδώ και πολύ καιρό στο αρχονταρίκι (χώρο υποδοχής) των καταληψιών, σύμφωνα με παλαιότερη φωτογραφία. Τα ίδια σύμβολα, σημαίες και λάβαρα χρησιμοποιούνται σε πορείες υπερεθνικιστών ρατσιστών στη Μόσχα».
Την ίδια στιγμή, έντονο προβληματισμό στην Ορθόδοξη Εκκλησία είχαν προκαλέσει και οι αναφορές περί εισροής ρωσικού χρήματος στο Αγιον Ορος, με στόχο τη διεύρυνση των γεωπολιτικών ερεισμάτων της Μόσχας διά της Ορθοδοξίας.
Ειδήσεις σήμερα
Τσουνάμι φόρων ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ – Στο στόχαστρο νοικοκυριά και επιχειρήσεις
H άνοδος και η πτώση του «επαναστάτη» Πάμπλο Ιγκλέσιας
Oι κινήσεις Ερντογάν στη διεθνή σκακιέρα