Μία απόφαση που έρχεται εν μέσω της προκαταρκτικής εξέτασης για τα έργα και τις ημέρες της ΑΕΠΙ, τα μέλη του Δ.Σ της οποίας ελέγχονται για μία σειρά κακουργηματικών πράξεων, ενώ ελέγχονται από το περασμένο καλοκαίρι και φορολογικά.

Η επίμαχη απόφαση εκδόθηκε 21 χρόνια μετά την προσφυγή που είχαν καταθέσει στην επιτροπή ανταγωνισμού, το 1996 οι Σταύρος Ξαρχάκος, Νίκος Κυπουργός, Παναγιώτης Καλατζόπουλος, Νίκος Μαμαγκάκης, Γιώργος Κουμεντάκης και η Ένωση Ελλήνων Μουσουργών.

Σύμφωνα με την απόφαση του Διοικητικού Εφετείου της Αθήνας (υπ΄ αριθμόν 1103/2017) η προμήθεια πάνω από 18% στα ραδιοτηλεοπτικά δικαιώματα (σήμερα είναι 25%) και 24% στη δημόσια εκτέλεση (σήμερα είναι 37, 5 %) είναι καταχρηστική και ως εκτούτου από το 2003 και μετά η ΑΕΠΙ οφείλει να επιστρέψει την διαφορά των παρακρατηθέντων στους δημιουργούς.

Επιπλέον, το δικαστήριο αναγνωρίζει ως καταχρηστική πρακτική τη παράλειψη λογοδοσίας της ΑΕΠΙ για τα έσοδα και έξοδα ανά κατηγορία και τη μη συμμετοχή των δημιουργών στη λήψη αποφάσεων (ή έστω εκτίμηση της γνώμης τους) σχετικά με το αμοιβολόγιο, τον κανονισμό διανομής και την παρακράτηση και διάθεση 10% για πολιτιστικούς και κοινωνικούς σκοπούς.

«Η απόφαση αυτή αποτελεί μια δικαίωση για το σύνολο των δημιουργών, αν και οφείλεται στους ελάχιστους που διεξήγαγαν αυτόν τον μακρόχρονο δικαστικό αγώνα για την εξυγίανση της ΑΕΠΙ, χωρίς να καμφθούν, με πρώτο τον Σταύρο Ξαρχάκο» τονίζει ο δικηγόρος που χειρίστηκε την υπόθεση, Ζάννος Γιωργανδρέας «Εκτός από τη σημαντική μείωση των προμηθειών με αναδρομική ισχύ και την υποχρέωση αναλυτικής λογοδοσίας, εξαιρετικά σημαντική είναι η κρίση του Δικαστηρίου που επιβάλλει στην ΑΕΠΙ να συμμετέχουν οι δημιουργοί στη λήψη των αποφάσεων για τον κανονισμό διανομής, τα αμοιβολόγια και τα πολιτιστικά κονδύλια.

Δυστυχώς η απόφαση ήρθε καθυστερημένα, 21 χρόνια μετά την καταγγελία (1996), στη χειρότερη δυνατή συγκυρία, όπου μέτοχοι και διοίκηση έχουν φέρει την ΑΕΠΙ στα πρόθυρα της πτώχευσης και ελέγχονται για κακουργηματικές πράξεις. Στα αρνητικά ίδια κεφάλαια προστίθενται μερικές δεκάδες εκατομμύρια Ευρώ που πρέπει να επιστρέψει η ΑΕΠΙ στους δημιουργούς, που όμως δεν τα έχει. Είναι ολοφάνερο ότι οφείλει το Κράτος να παρέμβει το συντομότερο δυνατό, ώστε να μην πτωχεύσει η ΑΕΠΙ, να προστατευθούν τα δικαιώματα και η περιουσία των δημιουργών και να διασφαλισθεί η ομαλή λειτουργία της αγοράς» επισημαίνει επίσης.

Κρατάει… χρόνια αυτή η κολόνια

Όπως σημείωνε την Κυριακή, 12 Μαρτίου, ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, οι παροικούντες το χώρο των πνευματικών δικαιωμάτων έθεταν συνεχώς ερωτήματα τα προηγούμενα χρόνια σχετικά με τις πρακτικές της διοίκησης της εταιρίας, που είναι η μοναδική ιδιωτική εταιρία στον κόσμο που διαχειρίζεται κατ’ αποκλειστικότητα πνευματικά δικαιώματα παίρνοντας το ασύλληπτο 33%. Με την αποκάλυψη του σκανδάλου με την τρύπα των 50 εκατ. ευρώ, δεκάδες τραγουδιστές, στιχουργοί, συνθέτες αλλά και συγγενικά τους πρόσωπα έχουν ξεσηκωθεί ζητώντας την εξυγίανση της εταιρίας αλλά και την απόδοση ευθυνών.

Ηδη 200 δημιουργοί, μεταξύ των οποίων η Δήμητρα Γαλάνη, ο Παντελής Θαλασσινός, ο Μάνος Ελευθερίου αλλά και οι κληρονόμοι του Παντελή Παντελίδη, απέστειλαν σχετική επιστολή προς τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ζητώντας, μεταξύ άλλων, την πρόβλεψη επιτρόπου σύμφωνα με το τραπεζικό δίκαιο στο νέο νομοσχέδιο και την προσθήκη αυξημένων αρμοδιοτήτων του εποπτικού συμβουλίου των δημιουργών, όπως το ορίζει η κοινοτική οδηγία.

Με το «άνοιγμα» της προκαταρκτικής έρευνας πολλοί διάσημοι δημιουργοί αναμένεται να κληθούν προκειμένου να καταθέσουν, ενώ αν η υπόθεση καταλήξει σε δικαστική αίθουσα, αρκετοί θα είναι εκείνοι που θα θελήσουν να παρασταθούν ως πολιτικώς ενάγοντες για να διεκδικήσουν μετέπειτα τις απολαβές που ενδεχομένως έχασαν τα προηγούμενα χρόνια.

Ερευνα, πόρισμα

Ηταν το 1920 όταν ήρθε στην Ελλάδα ο πρώτος πλήρης νόμος περί πνευματικής ιδιοκτησίας και δέκα χρόνια αργότερα ιδρύθηκε η ΑΕΠΙ.

Στις αρχές του 1990 η πολιτεία εκχώρησε το δικαίωμα συλλογής χρημάτων για λογαριασμό των καλλιτεχνών, με την ΑΕΠΙ να αποκτά τεράστιο πεδίο δράσης. Ο κορβανάς γεμίζει χρήμα και -όπως διαπιστώνει το πόρισμα για τα πεπραγμένα της διοίκησης- κατά το διάστημα 1991-2012, η ΑΕΠΙ εισέπραξε τόκους 9 εκατ. από τη διαχείριση κεφαλαίων των δημιουργών, τα οποία όμως δεν αποδόθηκαν στα μέλη της και τα καρπώθηκαν οι ιδιοκτήτες.

Οι φήμες και οι διάσπαρτες πληροφορίες για τα όσα συνέβαιναν εντός του κτιρίου της Σάμου 51 στο Μαρούσι οδηγούν τον τότε υπουργό Πολιτισμού Νίκο Ξυδάκη στην εντολή ελέγχου της εταιρίας τον Αύγουστο του 2015 για πιθανές οικονομικές ατασθαλίες. Η ΑΕΠΙ τον αρνείται και μόνο μετά την επιβολή διοικητικού προστίμου 85.000 ευρώ από το ΥΠΠΟ δέχεται να παράσχει τα απαραίτητα για τον έλεγχο στοιχεία. Τελικά, το πόρισμα του ελέγχου από την εταιρία ΕΡΝΣΤ & ΓΙΑΝΓΚ (ΕΛΛΑΣ) «δείχνει» πάρτι της διοίκησης της Ανώνυμης Εταιρίας τουλάχιστον την περίοδο 2011-2014 και οδηγεί στην έναρξη προκαταρκτικής έρευνας που αφορά στα αδικήματα της υπεξαίρεσης, της εγκληματικής οργάνωσης, της απιστίας, της φοροδιαφυγής και του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος.

Αρνητικά κεφάλαια ύψους 19,9 εκατ. ευρώ, λειτουργικά έξοδα κατά πολύ υψηλότερα από τα έσοδα, που προκάλεσαν ζημία 11,3 εκατ. ευρώ και εξαιρετικά παχυλοί μισθοί διαπιστώνονται στο πόρισμα-«φωτιά».

Οι αμοιβές των μελών του Δ.Σ. και των συγγενών τους «ακούμπησαν» συνολικά τα 7,4 εκατ. ευρώ, ενώ χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο μισθός διευθύνοντος συμβούλου, που για ένα χρόνο είχε απολαβές της τάξεως των 635.565 ευρώ.

Αντίστοιχα, συγγενής μέλους του Δ.Σ. είχε απολαβές ύψους 466.266 το χρόνο.

Σκάνδαλο προκύπτει και από τα αδιανέμητα κέρδη των δικαιωμάτων, δηλαδή ποσά που έχουν εισπραχθεί από την εταιρία αλλά δεν έχουν αποδοθεί. Τα αδιανέμητα δικαιώματα σε μέλη-δικαιούχους αγγίζουν τα 42 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνουν τιμολογημένα δικαιώματα σε χρήστες μουσικής τα οποία δεν έχουν αποδοθεί και διανεμηθεί σε μέλη. Τη στιγμή ου η ΑΕΠΙ δεν διένειμε τα κέρδη στους δικαιούχους φρόντιζε να δίνει δάνεια σε μέλη του Δ.Σ. της! Τον Ιανουάριο του 2014 χορήγησε δάνειο σε μέτοχο και μέλος του Δ.Σ. ύψους 125.000 ευρώ με επιτόκιο 2%, κίνηση που απαγορεύεται διά νόμου.

Προκειμένου να είναι όλοι ικανοποιημένοι, το Δ.Σ. χορηγεί δάνεια στο προσωπικό και σε συνεργάτες, ενώ δίνει προκαταβολές σε δικαιούχους που συμψηφίζονται με τις
μελλοντικές αποδοχές τους.

Εφοδος

Παρά τις αρχικές καθυστερήσεις από πλευράς της εταιρίας, η έρευνα κινείται πλέον με γοργούς ρυθμούς.

Επόμενη κίνηση των Αρχών ήταν η έφοδος στο λογιστήριο της εταιρίας στο Μαρούσι. Οι άνδρες της Οικονομικής Αστυνομίας έκαναν «φύλλο και φτερό» τα πολυτελή γραφεία της ΑΕΠΙ. Παρουσία του εισαγγελέα Πρωτοδικών Γιάννη Παναγόπουλου κατάσχεσαν τα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης, σκληρούς δίσκους και αρχεία προκειμένου να ρίξουν φως στο πολύκροτο σκάνδαλο για τα πνευματικά δικαιώματα χιλιάδων καλλιτεχνών. Τελευταίο «χτύπημα» για την εταιρία ήταν το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών, βάσει του οποίου οι Αρχές προχώρησαν στη δέσμευση όλων των τραπεζικών λογαριασμών και θυρίδων των μελών του Δ.Σ. της ΑΕΠΙ.

Γ. Ζάννος: Δικαίωση για το σύνολο των δημιουργών

Ο δικηγόρος Γιωργανδρέας Ζάννος που χειρίστηκε την υπόθεση, εξηγεί στο tvxs.gr τι σημαίνει για την εταιρεία αλλά και τους δημιουργούς η απόφαση αυτή που έρχεται μετά από 21 χρόνια και μάλιστα μέσα σε αυτή τη δραματική συγκυρία.

«Η απόφαση αυτή αποτελεί μια δικαίωση για το σύνολο των δημιουργών, αν και οφείλεται στους ελάχιστους που διεξήγαγαν αυτόν τον μακρόχρονο δικαστικό αγώνα για την εξυγίανση της ΑΕΠΙ, χωρίς να καμφθούν, με πρώτο τον Σταύρο Ξαρχάκο». λέει στο tvxs.gr o δικηγόρος Γιωργανδρέας Ζάννος.

«Εκτός από τη σημαντική μείωση των προμηθειών με αναδρομική ισχύ και την υποχρέωση αναλυτικής λογοδοσίας, εξαιρετικά σημαντική είναι η κρίση του Δικαστηρίου που επιβάλλει στην ΑΕΠΙ να συμμετέχουν οι δημιουργοί στη λήψη των αποφάσεων για τον κανονισμό διανομής, τα αμοιβολόγια και τα πολιτιστικά κονδύλια. Δυστυχώς η απόφαση ήρθε καθυστερημένα, 21 χρόνια μετά την καταγγελία (1996), στη χειρότερη δυνατή συγκυρία, όπου μέτοχοι και διοίκηση έχουν φέρει την ΑΕΠΙ στα πρόθυρα της πτώχευσης και ελέγχονται για κακουργηματικές πράξεις. Στα αρνητικά ίδια κεφάλαια προστίθενται μερικές δεκάδες εκατομμύρια Ευρώ που πρέπει να επιστρέψει η ΑΕΠΙ στους δημιουργούς, που όμως δεν τα έχει. Είναι ολοφάνερο ότι οφείλει το Κράτος να παρέμβει το συντομότερο δυνατό, ώστε να μην πτωχεύσει η ΑΕΠΙ, να προστατευθούν τα δικαιώματα και η περιουσία των δημιουργών και να διασφαλισθεί η ομαλή λειτουργία της αγοράς», τόνισε ο κ. Ζάννος.