Η «Φυσική Β΄ Γυμνασίου» είναι αποτέλεσμα συνεργασίας του εκδοτικού οίκου Klett με τη National Geographic και συγγραφής από μία ομάδα Ελλήνων επιστημόνων, και αποτελεί πρόταση ενός υβριδικού μοντέλου διδασκαλίας και μάθησης, που συνδυάζει το παραδοσιακό έντυπο εγχειρίδιο με σύγχρονο ψηφιακό υλικό, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε στη σχολική τάξη είτε στο σπίτι. Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι την επιστημονική εποπτεία του βιβλίου έχει ο Εμμανουήλ Δρης, ο οποίος είναι δεύτερος σε ετεροαναφορές Έλληνας επιστήμονας παγκοσμίως.

Η «Φυσική Β’ Γυμνασίου» είναι η πρώτη συνεργασία της Klett Hellas με τη National Geographic, ωστόσο, υπάρχει μακροχρόνια συνεργασία της National Geographic και των εκδοτικών οίκων του ομίλου Klett σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Ένα βιβλίο, που αποτελείται από… πολλά

Αν και μιλάμε για «βιβλίο Φυσικής Β’ Γυμνασίου», στην ουσία μιλάμε για οκτώ βιβλία: το βιβλίο του μαθητή σε έντυπη και ψηφιακή μορφή, το πρόσθετο ασκησιολόγιο (που περιλαμβάνει και τις λύσεις των ασκήσεων του σχολικού βιβλίου) σε έντυπη και ψηφιακή μορφή, ψηφιακές καρτέλες διδασκαλίας για τον καθηγητή, τον ψηφιακό οδηγό καθηγητή, το εικονικό εργαστήριο πειραμάτων, καθώς επίσης και το ψηφιακό περιοδικό «Η Φυσική σήμερα», με τα νέα και τις εξελίξεις στον χώρο της Φυσικής.

«Πέρα από τα βιβλία που είναι σε ψηφιακή και έντυπη μορφή, ο καθηγητής μπορεί να βασίσει το μάθημά του σε ψηφιακές καρτέλες διδασκαλίας. Οι καρτέλες είναι διαδραστικές. Δηλαδή, ο καθηγητής δείχνει στους μαθητές video-πειράματα, σύντομα εκπαιδευτικά video και διαδραστικά πειράματα επαυξημένης πραγματικότητας», ανέφερε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γεώργιος Γκρος, ένας εκ των συγγραφέων.

«Επιπλέον, υπάρχει εργαστηριακός οδηγός, με οδηγίες για τη διεξαγωγή πειραμάτων, εικονικών και μη. Στο τρισδιάστατο εικονικό εργαστήριο, σε πραγματικό χρόνο, οι μαθητές μπορούν να εκτελούν πειράματα μέσω της συσκευής τους, να κάνουν μετρήσεις, οι οποίες εισάγονται αυτόματα στην ψηφιακή πλατφόρμα και είναι στη διάθεση του καθηγητή προς έλεγχο. Το τι έκανε δηλαδή ο κάθε μαθητής», υπογράμμισε.

Μέσω του συστήματος διαχείρισης μάθησης LMS, σε κάθε μαθητή που βάσει των αποτελεσμάτων του φαίνεται ότι δεν έχει κατανοήσει μέρος του μαθήματος, ο καθηγητής μπορεί να στείλει διορθωτικές ερωτήσεις κατανόησης της θεωρίας ή και ασκήσεις για μεγαλύτερη εμβάθυνση. Και φυσικά, με βάση τις ανάγκες του κάθε μαθητή, ξεχωριστά. Στην ψηφιακή τάξη, άλλωστε, που παρέχει η πλατφόρμα LMS, ο καθηγητής μπορεί να θέτει εκπαιδευτικούς στόχους για κάθε μαθητή ξεχωριστά.

Για τη συγγραφή του βιβλίου χρειάστηκε περίπου ένας χρόνος μέχρι να ολοκληρωθεί, διάστημα μέσα στο οποίο υπήρξε και περίοδος δοκιμαστικής εφαρμογής και ανατροφοδότησης από ομάδα εκπαιδευτικών σε σχολεία της χώρας. Κατά τη διάρκεια της συγγραφής του βιβλίου, υπήρξε αλληλεπίδραση με 600 φυσικούς, μέσα από την οποία, μάλιστα προέκυψαν και αρκετές αλλαγές μέχρι το τελικό αποτέλεσμα.

Άλλη μία πρωτοτυπία της συγγραφικής αυτής δουλειάς είναι ότι βασίζεται στη διερευνητική μάθηση. Οι μαθητές μαθαίνουν μέσω πειραμάτων τα οποία μπορούν να εκτελέσουν μόνοι τους ή σε ομάδες.

«Από την εμπειρία μας γνωρίζουμε ότι τα παιδιά δεν μπορούν να μείνουν συγκεντρωμένα στο ίδιο πράγμα για πολλή ώρα. Γι΄ αυτό εμπλουτίζεται η διδασκαλία του καθηγητή με δραστηριότητες ή με βίντεο», σημείωσε ο κ. Γκρος.

«Η εκπαιδευτική μέθοδος της διερεύνησης είναι η μέθοδος που ακολουθούν οι επιστήμονες. Εδώ, τη χρησιμοποιούμε σε τέτοια μορφή, ώστε να είναι κατάλληλη για την εκπαίδευση. Με εκκίνηση τα παραδείγματα από την καθημερινή ζωή, οι μαθητές κάνουν κάποιες υποθέσεις για το τι συμβαίνει -όπως κάνουν και οι επιστήμονες- και στη συνέχεια προχωρούν στον πειραματισμό», πρόσθεσε ο Ευστράτιος Καπότης, επίσης μέλος της συγγραφικής ομάδας του βιβλίου.

«Με τα αποτελέσματα που παίρνουν οι μαθητές, βλέπουν αν οι υποθέσεις τους είναι σωστές ή όχι και από εκεί, καταλήγουν σε συμπεράσματα και μαθαίνουν τους νόμους διέπουν τα φυσικά φαινόμενα», συμπλήρωσε.

Ένας ακόμη λόγος που ξεχωρίζει το βιβλίο αυτό, είναι ότι και οι πέντε συγγραφείς που αποτελούν τη συγγραφική ομάδα του βιβλίου έχουν διαφορετικές εκκινήσεις: δημόσια εκπαίδευση, πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ιδιωτική εκπαίδευση, πειραματισμός και ψηφιακές τεχνολογίες στην εκπαίδευση της φυσικής.

Γιατί Φυσική Β’ Γυμνασίου;

Όπως επισημαίνεται από τον εκδοτικό οίκο, ενώ η Φυσική στην Α’ Γυμνασίου είναι μονόωρο μάθημα την εβδομάδα και βασίζεται στην αρχή «παρατηρώ-σχεδιάζω-καταγράφω-συμπεραίνω-ανακαλύπτω», στη Β΄ Γυμνασίου το περιεχόμενο του γνωστικού αντικειμένου είναι πολύ πιο ποικιλόμορφο και απαιτητικό, αφού και οι μαθητές βρίσκονται σε ανώτερο επίπεδο ανάπτυξης και μάθησης με δίωρα μαθήματα την εβδομάδα. Γι’ αυτό και επιλέχθηκε να γίνει η έναρξη των εκδόσεων αυτών με τη Φυσική της Β’ Γυμνασίου.

«Πιστεύουμε ότι σε αυτές τις ηλικίες δεν υπάρχουν καλοί και κακοί μαθητές, δυνατοί και αδύναμοι. Είναι παιδιά που τους προκαλούμε το ενδιαφέρον και παιδιά που δεν τους προκαλούμε το ενδιαφέρον», σχολίασε ο κ. Γκρος. «Στόχος μας λοιπόν, αυτό το βιβλίο να κάνει τη Φυσική αγαπητή στους μαθητές».

«Στη Β’ Γυμνασίου η εισαγωγή των μαθηματικών τύπων και των εξισώσεων αποθαρρύνει τους μαθητές. Και για αυτό είναι κομβικής σημασίας να τους κερδίσουμε εκεί», συμπλήρωσε ο κ. Καπότης και συνέχισε: «Επίσης, είναι η ηλικία που είναι σημαντικό να αποκτήσουν τον επιστημονικό τρόπο σκέψης. Αυτό θα τους βοηθήσει και στο να εξηγούν φυσικά φαινόμενα, αλλά και να τον εφαρμόσουν και πέρα της φυσικής. Ο επιστημονικός τρόπος σκέψης συνδέεται και με το να μπορούν να κρίνουν και να αξιολογήσουν μία είδηση που άκουσαν».

Έπεται και συνέχεια

Την επόμενη σχολική χρονιά, 2020-21, θα είναι διαθέσιμα τα βιβλία Φυσικής για την Α’ και Γ’ Γυμνασίου, τα οποία είναι τώρα υπό συγγραφή. Στη συνέχεια, είναι προγραμματισμένο να καλυφθεί το κενό για τη Φυσική της Ε’ και της Στ’ Δημοτικού, καθώς και του Λυκείου. Σύμφωνα με τον εκδοτικό οίκο, ο στόχος είναι, σταδιακά, να εκδοθούν βιβλία που να καλύπτουν τις Φυσικές Επιστήμες (Βιολογία, Χημεία, Γεωγραφία) για όλες τις σχολικές βαθμίδες».