1 Η ΡΩΣΙΑ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Η επικράτηση θα καθοριζόταν από το αν το Κίεβο θα αποδεχόταν τις μαξιμαλιστικές και απαράδεκτες απαιτήσεις της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και της «ανεξαρτησίας» των λεγόμενων Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ. Δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί στις επιπρόσθετες απαιτήσεις να προστεθεί:
- Πιθανή παράδοση άλλου εδάφους κοντά στην Κριμαία (π.χ. Χερσώνα).
- Συμφωνία να μην ενταχθεί η Ουκρανία ποτέ στο ΝΑΤΟ ή στην Ε.Ε.
- Ποσοτικοί-ποιοτικοί περιορισμοί στο μέγεθος του στρατού της (οπλικά συστήματα, ακτίνα δράσης τους κ.ά.).
Για να συμβεί αυτό, ο ουκρανικός στρατός θα πρέπει να ηττηθεί αποφασιστικά στο πεδίο της μάχης και η εθνική βούληση-ηθικό της Ουκρανίας θα πρέπει να καταρρεύσει. Για να συμβεί αυτό, η ρωσική στρατιωτική αποτελεσματικότητα θα πρέπει να βελτιωθεί δραματικά (γιατί περιφερειακά του Κιέβου-Σούμι κ.α. ήταν ιδιαίτερα προβληματική, ανούσια και απελπιστική) και ο πόλεμος θα πρέπει να συνεχιστεί εωσότου η Ρωσία καταφέρει (πράγμα δύσκολο) να οδηγήσει τον στρατό της Ουκρανίας σε συντριπτική ήττα.
Αυτό προϋποθέτει ότι η εσωτερική κατάσταση της Ρωσίας θα παραμένει ήρεμη και η οικονομία της θα μπορεί να υποστηρίζει έναν εκτεταμένο πόλεμο παρά τις σκληρές και στοχευμένες κυρώσεις της Δύσης. Η ρωσική επικράτηση είναι οριακότατα δυνατή, αλλά πολλοί παράγοντες θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν υπέρ της. Αυτό που όμως καθιστά απίθανο αυτό το σενάριο είναι η εθνική βούληση της Ουκρανίας να αντισταθεί, η οποία θα μπορούσε να καμφθεί μόνο με μια δραστική αλλαγή των συνθηκών στο πεδίο της μάχης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένοι εικάζουν ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει ένα πυρηνικό όπλο, στην επιλογή «κλιμάκωση προς αποκλιμάκωση».
Ο Πούτιν μπορεί να πείσει τον εαυτό του ότι ο μόνος δρόμος προς τη νίκη είναι μέσω ενός συντριπτικού ψυχολογικού χτυπήματος στην εθνική βούληση της Ουκρανίας. Η δικαιολογία του Πούτιν για μια τέτοια ακραία ενέργεια θα μπορούσε να είναι οι πυρηνικοί βομβαρδισμοί των ΗΠΑ στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι τον Αύγουστο του 1945 που ανάγκασαν την Ιαπωνία να συνηγορήσει για ειρήνη και να αποτρέψει περαιτέρω φρικτές απώλειες από μια εισβολή των πανίσχυρων ΗΠΑ. Οσο φρικτή κι αν είναι μια τέτοια επιλογή εξαρτάται και από το αν ο ρωσικός στρατός είναι πρόθυμος να εκτελέσει εντολή πυρηνικού πλήγματος. Η Ουκρανία αντέχει αρκετά και η Ρωσία έχει πάρα πολλά προβλήματα.
2 ΔΗΛΩΣΗ ΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΡΩΣΙΑ ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΟΣΥΡΣΗ: Αν η Ρωσία δεν μπορεί να εξαναγκάσει την Ουκρανία να ικανοποιήσει τις μαξιμαλιστικές, προκλητικές της απαιτήσεις, αλλά δεν επιθυμεί να διαπραγματευτεί και να συμβιβαστεί, τότε θα μπορούσε να δηλώσει ότι έχει επιτύχει τους στόχους της λεγόμενης «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» και να αποσύρει τα στρατεύματά της πίσω στη Λευκορωσία, στη δυτική Ρωσία (Κουρσκ-Βορονέτς, Ροστόφ, Μπελγκορόντ κ.λπ.) και σε εκείνες τις περιοχές της Ουκρανίας που επιθυμεί να προσαρτήσει (τμήματα του Ντονπάς), ενώ ορισμένες από αυτές τις περιοχές είναι πολύ πιθανό να βρίσκονται στη νότια Ουκρανία για να συνδέσουν εδαφικά τη Ρωσία με την Κριμαία (σε περίπτωση που πέσει η Μαριούπολη) ή τουλάχιστον να είναι ασφαλείς για την πρόσβαση της Κριμαίας στον Δνείπερο. Δεδομένου ότι η Ουκρανία δεν θα συμφωνούσε ποτέ σε αυτή την προσάρτηση, μια ρωσική δήλωση «νίκης» και αποχώρηση σε μια οχυρωμένη αμυντική γραμμή θα έθετε στην Ουκρανία ένα δίλημμα: αποδοχή εκεχειρίας υπό δυσμενείς συνθήκες ή συνέχιση του πολέμου.
Ο Πούτιν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η Ουκρανία έχει «τιμωρηθεί» για να προσδώσει μια θετική εικόνα σε μια εντελώς καταστροφική εκστρατεία και η κίνησή του να χρησιμεύσει ως προειδοποίηση σε άλλα κράτη στην περιφέρεια της Ρωσίας για τη ζημιά που θα υποστούν αν παραβιάσουν ποτέ τα ορατά και «κατανοητά» συμφέροντα ασφαλείας της Ρωσίας. Αυτή η κίνηση θα μπορούσε επίσης να αποτρέψει τη διευρυμένη καταστροφή του ρωσικού στρατού και να αποτρέψει την εσωτερική αναταραχή στη Μόσχα που θα μπορούσε να απειλήσει ποικιλοτρόπως την εξουσία του Πούτιν.
3 Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΝΙΚΑ ΤΗ ΡΩΣΙΑ: Μια νίκη της Ουκρανίας θα καθοριζόταν από την επιστροφή στο status quo πριν από τις 24 Φεβρουαρίου, χωρίς όρους που θα παραβίαζαν την κυριαρχία της. Αυτό θα απαιτούσε είτε μια κατάρρευση του ρωσικού στρατού στο πεδίο είτε μια πολιτική συμφωνία με τη Ρωσία, πιθανότατα λόγω αλλαγής κυβέρνησης στη Μόσχα, η οποία στη συνέχεια θα αποσύρει τον στρατό της για να τερματίσει τις διεθνείς κυρώσεις. Με άλλα λόγια, αυτό το σενάριο απαιτεί μια «επανάληψη» της ρωσικής ιστορίας του 1917. Ωστόσο, ακόμη και στη νίκη, η Ουκρανία θα αντιμετώπιζε δύσκολα χρόνια ανοικοδόμησης και επανεγκατάστασης των εκατομμυρίων προσφύγων και των εσωτερικά εκτοπισμένων, ενώ τα κατασχεθέντα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία εκτιμάται ότι θα συνδράμουν στην κάλυψη του τεράστιου ποσού που θα απαιτηθεί. Προφανώς δεν μπορεί να αποκλειστεί η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. και η υπογραφή διμερούς στρατιωτικής συμφωνίας του Κιέβου με Ουάσιγκτον και Λονδίνο-Βαρσοβία.
4 ΔΙΑΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ-ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ: Η καταστροφή των πόλεων της Ουκρανίας από τη Ρωσία, σε συνδυασμό με την καταστροφή του ρωσικού στρατού από την Ουκρανία και τις επιπτώσεις των διεθνών κυρώσεων θα μπορούσαν να οδηγήσουν και τις δύο πλευρές σε μια διευθέτηση κατόπιν διαπραγματεύσεων. Ο Ζελένσκι δεν πιστεύει πλέον σε μεγάλο βαθμό ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι δυνατή και έχει σηματοδοτήσει ότι η Ουκρανία είναι σχετικά πρόθυμη να συμβιβαστεί σε αυτό το βασικό ρωσικό αίτημα. Το Κρεμλίνο αναγνωρίζει ότι η αλλαγή καθεστώτος είναι αδύνατη και ότι χρειάζεται την αξιοπιστία του Ζελένσκι για να πείσει τους Ουκρανούς να συμφωνήσουν σε οποιουσδήποτε συμβιβασμούς που δίνουν στη Ρωσία μια σωτήρια διέξοδο από αυτόν τον καταστροφικό πόλεμο.
Και οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να συνεχίσουν να συμφωνούν ή να διαφωνούν για το καθεστώς της Κριμαίας και των Λαϊκών Δημοκρατιών του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ, κάτι που στη συνέχεια θα έθετε τις διαπραγματευτικές θέσεις κοντά στο status quo ante bellum. Από τη σκοπιά της Μόσχας, αυτή θα μπορούσε να κηρύξει τη νίκη και να ανακοινώσει στο εγχώριο κοινό ότι η Ουκρανία «έχει πάρει ένα μάθημα» και δεν θα απειλήσει ποτέ ξανά το Ντόνετσκ και το Λουχάνσκ. Από την πλευρά του Κιέβου, μια διευθέτηση κατόπιν διαπραγματεύσεων θα επιτρέψει στην Ουκρανία να ανοικοδομήσει και να περιμένει ευνοϊκές συνθήκες για να ανακτήσει εδάφη που χάθηκαν το 2014.
Την επίθεση στο Μαγδεμβούργο καταδικάζει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος
5 ΠΟΛΕΜΟΣ ΦΘΟΡΑΣ: Οσο φρικτός κι αν είναι, αυτός ο πόλεμος δεν χρειάζεται να τελειώσει σύντομα αν και οι δύο χώρες έχουν τη βούληση να συνεχίσουν να πολεμούν, αν όχι για τη νίκη, τότε για να αποφύγουν την όποια ήττα. Το μέτωπο θα μπορούσε να σταθεροποιηθεί, με τον ρωσικό στρατό να μην μπορεί να προχωρήσει και την Ουκρανία να μην μπορεί να τον εκτοπίσει. Καθώς ο πόλεμος θα συνεχίζεται, τόσο η ρωσική όσο και η ουκρανική οικονομία θα υποφέρουν και εκατομμύρια πρόσφυγες θα παραμένουν στην Ευρώπη. Οπως η Νότια Κορέα και το Νότιο Βιετνάμ πριν, η Ουκρανία θα γίνει το επίκεντρο ενός νέου Ψυχρού Πολέμου.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Ο θεωρητικός της πολεμολογίας Καρλ φον Κλαούζεβιτς πίστευε ότι ο πόλεμος ήταν μία αντιπαράθεση θελήσεων. Πίστευε επίσης στην έννοια του κέντρου βάρους: «Τα χαρακτηριστικά, οι δυνατότητες ή οι τοποθεσίες από τις οποίες μια στρατιωτική δύναμη αντλεί την ελευθερία δράσης, τη σωματική της δύναμη ή τη θέλησή της να πολεμήσει». Μπορεί να προβληθεί ένα επιχείρημα ότι τα ουκρανικά και ρωσικά κέντρα βάρους βρίσκονται στους εθνικούς ηγέτες τους. Ο νικητής αυτού του πολέμου μπορεί να είναι ο ηγέτης, ο Ζελένσκι ή ο Πούτιν, που κινητοποιεί πιο αποτελεσματικά τη χώρα του να πολεμήσει και στη συνέχεια διαχειρίζεται τις ένοπλες δυνάμεις και την επιμελητεία για να στηρίξει αυτές τις δυνάμεις και να επιτύχει τους πολεμικούς στόχους του έθνους. Μια οριστική νίκη για τη μία πλευρά θα απαιτούσε κατάρρευση του στρατού και της εσωτερικής πολιτικής βούλησης της άλλης πλευράς
Η Ρωσία θα μπορούσε να κηρύξει τη νίκη και να αποσυρθεί αφού προσαρτήσει περισσότερα ουκρανικά εδάφη και επιβάλει αυτό που θεωρεί ως επαρκή τιμωρία στο Κίεβο. Μια διευθέτηση κατόπιν διαπραγματεύσεων θα αντικατοπτρίζει τόσο τη στρατιωτική πραγματικότητα στο έδαφος όσο και την πολιτική και οικονομική πραγματικότητα στο εσωτερικό κάθε χώρας. Στην περίπτωση της Ρωσίας, μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων είναι απίθανο να δώσει αποτελέσματα που να δικαιολογούν την έναρξη του πολέμου. Ενας μακρύς πόλεμος φθοράς, παρόμοιος με αυτόν μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ (1967-1970), που άφησε και τις δύο χώρες με κατεστραμμένες οικονομίες, στρατούς και κοινωνίες, είναι πιθανός. Μια ειρηνευτική συμφωνία μετά από έναν τέτοιο πόλεμο πιθανότατα θα επιτευχθεί ως αποτέλεσμα αμοιβαίας εξάντλησης και είναι απίθανο να λύσει κάτι, εκτός ίσως από την παροχή μιας περιόδου ανάπαυσης πριν από τον επόμενο πόλεμο.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΠΙΘΑΝΟ ΝΑ ΣΥΜΒΕΙ;
Η Ρωσία αντιμετωπίζει μυριάδες τρομακτικές προκλήσεις τακτικής, επιμελητείας, ανθρώπινου δυναμικού και ηθικού για τη συνέχιση του πολέμου, αλλά δεν είναι αδύνατο γι’ αυτήν να προσαρτήσει τμήματα της Ουκρανίας, αν ο στρατός και η εδαφική της επικράτεια παραμείνουν ανέπαφα. Ωστόσο, υπό τις καλύτερες συνθήκες, αυτό που θα «κέρδιζε» η Ρωσία θα ήταν ένας κατεχόμενος πληθυσμός που θα βράζει από δυσαρέσκεια και θα αντιστέκεται στον χρόνο, μια Δύση ενωμένη ενάντια στη Ρωσία και ένα οικονομικό μέλλον για τη Ρωσία που πραγματικά δεν έχει μέλλον. Η μόνη ελπίδα της Ρωσίας για «νίκη» είναι η Ουκρανία να εξαντληθεί πριν το κάνει, αλλά ακόμη και αυτός ο τύπος νίκης θα επαναπροσδιορίσει τον όρο «πύρρειος». Το πιθανότερο είναι ότι η Ρωσία είτε θα δει την εισβολή της να αποκρούεται είτε θα πρέπει να συμβιβαστεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Οποιοδήποτε γεγονός θα προκαλούσε σεισμικά κύματα στη ρωσική κοινωνία και στο εσωτερικό πολιτικό σώμα. Αυτό το μεγάλο μέρος του καμβά είναι σαφές μετά από έξι εβδομάδες.
Ειδήσεις σήμερα
Τι πιστεύουν οι Έλληνες για το 2022 – Ο τρόπος ζωής τους και οι συνήθειές τους
Πάσχα 2022: Ζαλίζουν οι τιμές των ακτοπλοϊκών [infographics]