Η επικράτηση στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ εγείρει ερωτηματικά για τη στήριξη της Ουκρανίας, με τον επερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ να ισχυρίζεται ότι μπορεί να τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο. Αλλά η Ουάσιγκτον δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενη στον πόλεμο, ενώ ο Πούτιν συνεχίζει να έχει μαξιμαλιστικούς στόχους.

Αμυντική παραγωγή

Στο μεταξύ, τα δυτικά κράτη έχουν συνειδητοποιήσει την επείγουσα ανάγκη να αυξήσουν την αμυντική παραγωγή. Πίσω από τις δηλώσεις των Ευρωπαίων ηγετών σχετικά με την ασφάλεια της ίδιας της ηπείρου, το ερώτημα που γεννάται είναι αν σε αυτά τα σχέδια περιλαμβάνεται και η Ουκρανία. Ερώτημα που συνήθως μένει αναπάντητο. Σχεδόν έναν μήνα, λοιπόν, πριν από την ορκωμοσία Τραμπ, Κίεβο και Μόσχα προσπαθούν να βελτιώσουν τη διαπραγματευτική τους θέση εν όψει ενός «καυτού» χειμώνα, τόσο στο πεδίο της μάχης όσο και στη γεωπολιτική αρένα.

Τα σενάρια που προκύπτουν για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία είναι τέσσερα.

1 Ειρήνη με «παγωμένες» γραμμές και ασφαλή Ουκρανία: Το σενάριο αυτό, που είναι και το πιο θετικό για το Κίεβο, είναι η επίτευξη ειρήνης βασισμένης σε σταθερές δικλίδες ασφαλείας, ακόμη και χωρίς όλη την επικράτειά της. Ο Ζελένσκι στο «Σχέδιο Νίκης», που παρουσίασε στους παγκόσμιους ηγέτες τον Οκτώβριο, έκανε λόγο για τοποθέτηση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία, ως αποτρεπτική κίνηση σε οποιαδήποτε μελλοντική απειλή. Σε αυτό το σενάριο, λοιπόν, τα ευρωπαϊκά έθνη θα πρέπει να στείλουν μόνιμες μάχιμες στρατιωτικές δυνάμεις, ενσωματώνοντας την ελεύθερη Ουκρανία στο σχέδιο ασφάλειας της Ευρώπης.

2 Κατάπαυση του πυρός με «παγωμένες» γραμμές και μη ασφαλή Ουκρανία: Αυτό το σενάριο περιλαμβάνει τον τερματισμό των εχθροπραξιών χωρίς σοβαρές αναδιατάξεις που να παρέχουν σκληρό αποτρεπτικό μέσο για μια μελλοντική ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι παραλλαγές αυτού του ειρηνευτικού σχεδίου θα μπορούσαν να έχουν ομοιότητες με τις Συμφωνίες του Μινσκ, με μη ένοπλους διεθνείς παρατηρητές και κανόνες για τα βαρέα όπλα. Θα μπορούσαν, επίσης, να περιλαμβάνουν την εγκατάλειψη των φιλοδοξιών της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.

Αν, ωστόσο, Ζελένσκι και Πούτιν σκληρύνουν, στο μεταξύ, τη στάση τους, η πιθανότητα υπογραφής ειρηνευτικής συμφωνίας απομακρύνεται, καθώς θα έδειχνε… αδυναμία. Συμπερασματικά, Κίεβο και Ευρώπη θα πρέπει να προετοιμαστούν για μεγάλο πόλεμο.

3 Απελπισμένη, εύθραυστη ειρήνη: Σε αυτό το σενάριο η Ουκρανία βρίσκεται σε μια ολοένα και πιο δύσκολη θέση στο πεδίο της μάχης, χωρίς αρκετή σκληρή υποστήριξη από ΗΠΑ και Ευρώπη. Το Κίεβο προκειμένου να αποφύγει ολοκληρωτική ήττα, θα κάνει ανοίγματα για ειρήνη, βάζοντας τη Μόσχα σε θέση ισχύος.

Στους ρωσικούς όρους για την επίτευξη ειρήνης θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται περιορισμοί στο στρατιωτικό μέγεθος και τον οπλισμό των Ουκρανών, στην επιβολή της ρωσικής γλώσσας ή άλλες συνταγματικές αλλαγές που αποσκοπούν στο να υπονομεύσουν οριστικά την ουκρανική κυριαρχία και Δημοκρατία. Αν η Μόσχα αποφασίσει να προχωρήσει παραπέρα, θα μπορούσε να απαιτήσει ακόμη πιο σκληρή συνθηκολόγηση με την παράδοση των υπόλοιπων εδαφών που ελέγχονται από την Ουκρανία στις τέσσερις περιοχές που παράνομα προσαρτήθηκαν πρόσφατα από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των Zαπορίζια και Δυτική Χερσώνα. Τέτοιες εδαφικές παραχωρήσεις είναι αδιανόητες για την Ουκρανία, αλλά μπορεί να προκύψουν αν δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική.

4 Η ρωσική επίθεση συνεχίζεται: Σε αυτό το σενάριο τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρώπη αποτυγχάνουν να βρουν μια πειστική απάντηση στο ερώτημα «Γιατί να σταματήσει η Ρωσία;». Η βοήθεια είναι ανεπαρκής για να σταματήσει τη Μόσχα στο πεδίο της μάχης και η κρίση ανθρώπινου δυναμικού ανοίγει «τρύπες» στην άμυνα της Ουκρανίας. Η κυβέρνηση Τραμπ προτείνει διαφορετικά ειρηνευτικά σχέδια στον Πούτιν, χρησιμοποιώντας και… καρότο και μαστίγιο, αλλά η Μόσχα αποφασίζει να συνεχίσει, χωρίς να αισθάνεται σκληρή αντίσταση. Η Ευρώπη αποτυγχάνει να συμφωνήσει μια γενναία πρόταση έξω από τα όρια της συμφωνίας Τραμπ-Πούτιν-Ζελένσκι.

Το Κίεβο είτε αρνείται να κάνει μνεία για ειρήνη, που θα μπορούσε να οδηγήσει στο σενάριο 3, είτε προσπαθεί να το κάνει, αλλά απορρίπτεται από τη Μόσχα. Δεν μπορεί να αποκλειστεί η περίπτωση ανοίγματος νέων μετώπων κατά μήκος των βόρειων συνόρων. Σε αυτήν την περίπτωση, ένα νέο κύμα προσφύγων θα κατευθυνθεί προς την Ευρώπη. Το Κίεβο γίνεται αδύναμο και ασταθές στο χείλος της στρατιωτικής ήττας. Το τελικό αποτέλεσμα του πολέμου εξαρτάται από τους μέγιστους εδαφικούς στόχους της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η γραμμή Ζελένσκι

Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, διατηρεί πάντα το δικαίωμα να συνεχίσει να αγωνίζεται. Για το Κίεβο, η απάντηση στο ερώτημα «Γιατί να σταματήσει η Ρωσία;» ήταν πάντα απλή. Η Μόσχα πρέπει να σταματήσει με τη βία και στη συνέχεια να αποδειχθεί ότι οποιαδήποτε νέα προσπάθεια υποταγής της Ουκρανίας θα καταλήξει σε αιματηρή καταστροφή για το Κρεμλίνο. Με την αποτυχία της αντεπίθεσης του 2023 και την επιδείνωση των προοπτικών για το πεδίο μάχης το 2024, ο Ζελένσκι -αν και εγκατέλειψε τη ρητορική επιστροφής στα ουκρανικά σύνορα του 1991 με στρατιωτικά μέσα- επιμένει στην ιδέα ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να δεχθεί μια ειρήνη χωρίς σκληρές εγγυήσεις ασφαλείας.

Ο πολεμοχαρής Πούτιν

Ως ο επιτιθέμενος στον πόλεμο και ο ηγέτης που κατέχει την πρωτοβουλία στο πεδίο της μάχης, το ερώτημα «Γιατί να σταματήσει η Ρωσία;» αρχίζει και τελειώνει με τον ίδιο τον Πούτιν. Αφού απέτυχε να καταλάβει το Κίεβο στις αρχές του 2022, η Ρωσία άλλαξε την προσέγγισή της σε μια προσέγγιση φθοράς, καταρρίπτοντας τόσο την ικανότητα του ουκρανικού στρατού να κρατά εκατοντάδες χιλιόμετρα πρώτης γραμμής όσο και την αποφασιστικότητα της Δύσης να κρατήσει το Κίεβο στη μάχη. Παρά τις αμέτρητες στιγμές ταπείνωσης, η Μόσχα έχει επιμείνει στο σχέδιό της και έπειτα από χρόνια μαχών και αυξανόμενες απώλειες, η στρατηγική αρχίζει να αποδίδει καρπούς.

Το δύσκολο έργο του Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δώσει ελάχιστες λεπτομέρειες για το πώς θα πετύχει γρήγορη κατάπαυση του πυρός. Αντ’ αυτού, επιλέγει να κατηγορεί τον Μπάιντεν, που επέτρεψε να συμβεί η ρωσική εισβολή.

Ψύχραιμοι παρατηρητές σημειώνουν ότι ο Ελον Μασκ και ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ έχουν σταθερή γραμμή αντιουκρανικών δηλώσεων, χλευάζοντας τον Ζελένσκι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Στις 27 Νοεμβρίου, ο Τραμπ διόρισε τον απόστρατο στρατηγό του αμερικανικού στρατού, Κιθ Κέλογκ, ως ειδικό απεσταλμένο του για την Ουκρανία και τη Ρωσία. Σε ένα έγγραφο του Απριλίου, ο Kέλογκ και ο συσσυγγραφέας Φλιτζ πρότειναν να αποσυρθεί από το τραπέζι η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και να προσφέρουν «περιορισμένη ελάφρυνση των κυρώσεων» στη Ρωσία με αντάλλαγμα την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας που θα ήταν αποδεκτή από την Ουκρανία.

Η ανάγκη της Ευρώπης για γενναιότητα

Αν και υστερεί πολύ πίσω από τις ΗΠΑ σε σκληρή στρατιωτική ισχύ, υπάρχει ένα τέταρτο μέρος για το οποίο το τελικό αποτέλεσμα του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία. Και αυτό είναι η Ευρώπη. Με φρέσκια την ανάμνηση της ρωσικής κατοχής, η Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής είναι από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της Ουκρανίας, ενώ βορειότερα η Φινλανδία και η Σουηδία απάντησαν στην ευρείας κλίμακας εισβολή παραβιάζοντας την επίσημη πολιτική ουδετερότητας και προσχωρώντας στο ΝΑΤΟ.

Σε ολόκληρη την ήπειρο, ο πόλεμος πλήρους κλίμακας έχει ταρακουνήσει την Ευρώπη στην αύξηση των αμυντικών δαπανών. Αλλά ενώ η ανάληψη ευθύνης για την ασφάλεια της ίδιας της Ευρώπης είναι ένα πράγμα, το να καταφέρεις να εντάξεις την Ουκρανία κάτω από αυτήν την «ομπρέλα» σε συνθήκες πολέμου ή ασταθούς εκεχειρίας είναι κάτι εντελώς διαφορετικό και εξαιρετικά δύσκολο.

Η καταστροφή της Ουκρανίας πρέπει να αποτραπεί πάση θυσία. Η Ευρώπη πρέπει να αφήσει τη διστακτικότητα των τελευταίων ετών και να οδηγήσει τις εξελίξεις προχωρώντας σε τολμηρές και γενναίες πράξεις στη γεωστρατηγική σκακιέρα.

Ειδήσεις σήμερα

Καιρός: Που χιονίζει τώρα; Πώς θα κινηθεί η κακοκαιρία

Μακελειό στο Μαγδεμβούργο: Ποιος είναι ο «doctor google» που σκόρπισε τον θάνατο

Συρία: Η Ρωσία μετακομίζει βάσεις στη Λιβύη

Νέες απειλές από Πούτιν στην Ουκρανία: «Θα μετανιώσει για την επίθεση στο Καζάν»