Ενα κοινό θέμα είναι ο υποτιθέμενος συρρικνούμενος κύκλος ανθρώπων γύρω από τον Πούτιν, η πολιτική του απομόνωση και η δυσαρέσκεια της ρωσικής ελίτ. Επίσης, κρίσιμο είναι το ερώτημα αν θα μπορούσε να υπάρξει πραξικόπημα ανατροπής του Πούτιν.

Αρρωστοι ή νεκροί;

Ενα άλλο είναι ότι αρκετοί ανώτεροι αξιωματούχοι λέγεται ότι είναι σοβαρά άρρωστοι (ή ακόμη και νεκροί). Ο υπουργός Αμυνας Σεργκέι Σόιγκου πιστεύεται ότι είχε έμφραγμα τις πρώτες ημέρες του πολέμου και ο Πούτιν έχει επανειλημμένα «διαγνωσθεί» με μια ολόκληρη σειρά από σοβαρές ψυχικές και σωματικές ασθένειες.

Ενα τρίτο θέμα είναι ότι η απογοήτευση από τις παταγώδεις αποτυχίες στην εκστρατεία οδήγησε τον Πούτιν να απολύσει (ή να «εκκαθαρίσει») ανώτερους αξιωματούχους, πρώτα στις υπηρεσίες ασφαλείας που ήσαν υπεύθυνες για τη προετοιμασία του εδάφους για την εισβολή και στη συνέχεια στον στρατό που τη διεξήγαγε, συμπεριλαμβανομένου του αρχηγού του γενικού επιτελείου των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στρατηγού Βαλέρι Γκεράσιμοφ.

Για κάποιους όλα αυτά είναι σημάδια ότι το «ρωσικό πλοίο αρχίζει να βυθίζεται». Ισως θα μπορούσε να είναι η απάντηση. Μεγάλο μέρος της εικασίας για τη «βύθιση του ρωσικού πλοίου» ισοδυναμεί με την επιβολή ανταποδοτικού τέλους για την καταστροφή που εκτυλίσσεται στην Ουκρανία και την πρόκληση που θέτει η Ρωσία ευρύτερα (και, για πολλούς, ένα πολυπόθητο τέλος στον Πούτιν προσωπικά). Αντανακλά την ελπίδα ότι αυτό που φαίνεται να είναι ένα κατά τα άλλα δυσεπίλυτο ερώτημα απλώς θα λυθεί από μόνο του. Αυτό είναι εύκολα κατανοητό, ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι μια ανθρωπιστική καταστροφή. Δεν βοηθάει όμως στη διαμόρφωση σκέψης και σεναρίων για το μέλλον.

Στην πραγματικότητα, μεγάλο μέρος αυτής της συζήτησης είναι μια παρερμηνεία του τι συμβαίνει και απηχεί θέματα που με την πάροδο του χρόνου έχουν επανειλημμένα αποδειχθεί ότι είναι ανακριβή. Αξίζει να θυμηθούμε ότι το «τέλος του Πούτιν» έχει διακηρυχτεί επανειλημμένα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010, ακόμη και από τα μέσα της δεκαετίας του 2000. Και τη στιγμή που γράφω αυτό το άρθρο, ο Γκεράσιμοφ -μαζί με τους περισσότερους από τους άλλους που ισχυρίζονται ότι απολύθηκαν- φαίνεται να είναι ακόμη στη θέση του. Για να πάρουμε ένα από τα κοινά θέματα που αναφέρθηκαν παραπάνω, οι απολύσεις σε ανώτερα επίπεδα είναι σχετικά σπάνιες στη Ρωσία. Με την πάροδο των ετών, ορισμένοι ανώτεροι αξιωματούχοι, ακόμη και εκείνοι που ήσαν και είναι αρκετά κοντά στον Πούτιν, έχουν συνταξιοδοτηθεί ή απολυθεί, μερικοί μάλιστα ερευνήθηκαν για αρκετές παράνομες ενέργειες.

Και η ομάδα διοίκησης του στόλου της Βαλτικής Θάλασσας, για παράδειγμα, τέθηκε εκτός το 2016. Η ευρύτερη έμφαση, ωστόσο, δίνεται στη συνέχεια και στη σταθερότητα, στην πίστη της ομάδας και -όπως το είπε ο Πούτιν- στην αποτελεσματικότητα πάνω στην εκτέλεση της δουλειάς. Πολλοί ανώτεροι αξιωματούχοι έχουν κρατήσει τις θέσεις τους για πολλά χρόνια. Πράγματι, ο Πούτιν έγραψε κάποτε ένα άρθρο με τίτλο «Γιατί είναι δύσκολο να απολύσεις κάποιον», στο οποίο δήλωσε ότι συχνά αμφιβάλλει για το τι κρύβεται πίσω από κατηγορίες για λάθη και εκκλήσεις για απολύσεις και ότι δεν ήταν ποτέ πεπεισμένος ότι οι βιαστικές αλλαγές θα έκαναν τα πράγματα καλύτερα.

Αντικαταστάσεις

Οι αντικαταστάτες για αυτούς που απολύονται θα ήταν σχεδόν οι ίδιοι, αν όχι χειρότεροι. Φυσικά, μπορεί να αντανακλούν άσχημα και στο αφεντικό και υποδηλώνουν απώλεια ελέγχου. Αυτό βοηθά «να οξύνουμε τη σκέψη μας σχετικά με την αλυσίδα διοίκησης και τη συχνότητα και τα αίτια των πυροβολισμών» αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι στρέφει επίσης την προσοχή μας στο ζήτημα των πιθανών αντικαταστάσεων. Τι θα γινόταν αν -για παράδειγμα- ο Σόιγκου είχε πάθει καρδιακή προσβολή και δεν ανέκαμπτε; Ισως να αναλάμβανε μια νέα ομάδα, με τα δίδυμα Ντιούμιν-Σοροβίκιν ή Ντιούμιν-Λάπιν να είναι τα επικρατέστερα… Ποιες μεταρρυθμίσεις θα μπορούσαν να επιφορτιστούν να εφαρμόσουν; Πώς θα άλλαζε η φύση της συνεχιζόμενης συζήτησης για τη στρατιωτική στρατηγική; Συνοπτικά, ποια θα ήταν τα βασικά τους καθήκοντα στη διαμόρφωση των ενόπλων δυνάμεων στα μέσα και στα τέλη της δεκαετίας του 2020; Ο Ντιούμιν είναι ο κυβερνήτης της επαρχίας Τούλα και από τα ανερχόμενα πολιτικοστρατιωτικά «αστέρια» στο ρωσικό γίγνεσθαι.

Η εμπεριστατωμένη κρεμλινολογία μπορεί να συμβάλει στην προνοητικότητα καταρρίπτοντας μερικούς από τους επαναλαμβανόμενους μύθους και τις πιο αμφίβολες φήμες που θολώνουν τη σκέψη μας. Παρόμοια ερωτήματα θα πρέπει να τεθούν και για άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού τομέα και της οικονομίας και του εμπορίου ευρύτερα, καθώς και σε όλη την πολιτική σκηνή, όπως ο πρόσφατος διορισμός του 53χρονου Ντένις Μαντούροφ ως αντιπροέδρου της κυβέρνησης.

ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ πολιτικών και αξιωματικών σε ανώτερες θέσεις

Στην πραγματικότητα, μια νέα γενιά αναδύεται στη Ρωσία και ήδη κατέχει ορισμένες ανώτερες θέσεις και αξιώματα με επιρροή, ενώ μια εκλεπτυσμένη εξοικείωση με αυτό το εξελισσόμενο τοπίο (συμπεριλαμβανομένων των δικτύων, των ευθυνών και των καθηκόντων) είναι απαραίτητη εάν θέλουμε να παρατηρήσουμε και ακόμη να προβλέψουμε την αλλαγή στη ρωσική δραστηριότητα. Η γνώση της σταδιοδρομίας και των καθηκόντων των πιθανών μελλοντικών υπουργών Αμυνας και αρχηγών του γενικού επιτελείου (και των ισοδύναμων σε άλλα υπουργεία) θα βοηθήσει να αποφευχθεί ένας ακόμη γύρος εκτεταμένων αλλά παραπλανητικών συζητήσεων για ανύπαρκτα «δόγματα». Είναι σημαντικό και σωστό να εξετάσουμε τις πιθανές συνέπειες μιας απότομης αλλαγής στη Ρωσία.

Ωστόσο, η προνοητικότητα απαιτεί την ικανότητα να κοιτάξουμε πίσω σε προηγούμενες προβλέψεις για να αξιολογήσουμε το ιστορικό, τι έγινε σωστό και τι λάθος, και να εξετάσουμε μια σειρά από σενάρια, συμπεριλαμβανομένων των παραλλαγών στην εξελισσόμενη συνέχεια. Είναι πιθανώς ευσεβής πόθος ότι το «ρωσικό πλοίο» απλώς θα «βουλιάξει» από μόνο του και ότι η πρόκληση που θέτει η Μόσχα απλώς θα εξαφανιστεί. Ακόμα κι έτσι, οι συνέπειες στις διεθνείς υποθέσεις θα είναι σημαντικές και απαιτούν περίπλοκο προβληματισμό. Αντίθετα, είναι πιο πιθανό η ευρωατλαντική κοινότητα να αντιμετωπίσει μια ουσιαστική και διαρκή πρόκληση από τη Ρωσία μεσοπρόθεσμα, έναν ανταγωνισμό τον οποίο η ρωσική ηγεσία έχει σχεδιάσει από καιρό. Τα πραγματικά ερωτήματα, επομένως, δεν αφορούν στην αποχώρηση του ενός ή του άλλου ατόμου, αλλά το ποιος θα ακολουθήσει. Εδώ, η καλή κρεμλινολογία μεταξύ άλλων προσεγγίσεων μπορεί να συμβάλει στην προνοητικότητα καταρρίπτοντας μερικούς από τους επαναλαμβανόμενους μύθους και τις πιο αμφίβολες φήμες που θολώνουν τη σκέψη μας και συμβάλλουν στον μετριασμό ορισμένων εκπλήξεων.

Ειδήσεις σήμερα

Οδοιπορικό του «Ε.Τ.» στην Πεντέλη: «Εμφύλιος» στις γειτονιές για τα οικόπεδα- πυριτιδαποθήκες

Φωτιά στον Έβρο: Τεράστια η οικολογική καταστροφή στη Δαδιά – Έχουν καεί 15.000 στρέμματα

Σταύρος-Νικόλαος Νιάρχος: Ο ρεπόρτερ μιας δυναστείας από την Ουκρανία στο Κονγκό