Οι συχνοί ρωσικοί βομβαρδισμοί σε πόλεις της Ουκρανίας και οι αυξημένες επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Ουκρανίας στις συνοριακές περιοχές της Ρωσίας και σε μεγάλες πόλεις (Αγία Πετρούπολη, Μόσχα, Καζάν) έχουν κάνει αίσθηση.

Οργάνωση

Πολύ λιγότερη προσοχή, ωστόσο, έχει δοθεί σε άλλη εξέλιξη, την εντυπωσιακή οργάνωση ενός ανταρτικού κινήματος από το Κίεβο στα ρωσικά κατεχόμενα τμήματα της Ουκρανίας και την υποστήριξή του σε εθνικά και περιφερειακά κινήματα εντός της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Η Μόσχα είχε αποτύχει σε μεγάλο βαθμό να ανταποκριθεί σε αυτές τις προσπάθειες μέχρι πολύ πρόσφατα και αυτές οι ενέργειες αυξάνουν όλο και περισσότερο το φάσμα της εσωτερικής πίεσης στη Ρωσία. Οι επιτυχίες του αντάρτικου τον περασμένο χρόνο οδήγησαν ορισμένους στη Μόσχα να θυμηθούν ότι χρειάστηκε η σοβιετική κυβέρνηση περισσότερο από μία δεκαετία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να καταστείλει τους Ουκρανούς παρτιζάνους.

Το ουκρανικό κίνημα παρτιζάνων έχει περάσει -σε μεγάλο βαθμό- κάτω από τα ραντάρ των περισσότερων, επειδή κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσο μεγάλο είναι (οι εκτιμήσεις κυμαίνονται έως και 50.000 άτομα). Είναι σαφές, ωστόσο, ότι το Κίεβο πόνταρε και συνεχίζει να ποντάρει στις επιχειρήσεις των ανταρτών.

Από την πλευρά της η Μόσχα λαμβάνει σοβαρά υπόψη τους Ουκρανούς αντάρτες. Οι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν αναπτύξει 35.000 στρατιώτες για να πολεμήσουν τους αντάρτες ενώ παράλληλα οργανώνουν ομάδες παρτιζάνων στο ουκρανικό έδαφος. Το Κίεβο έχει εξοργίσει τη Μόσχα προσεγγίζοντας μη ρωσικές και περιφερειακές ομάδες εντός της Ρωσίας, υποστηρίζοντας τις φιλοδοξίες τους για ανεξαρτησία, εκπαιδεύοντας τέτοιους ανθρώπους, ακόμη και χαρακτηρίζοντας τη Ρωσία του Πούτιν ως «αυτοκρατορία του κακού».

Ο συναγερμός της Μόσχας έχει βεβαίως ενταθεί περισσότερο αφού ο Ρομάν Σβιτάν, στρατιωτικός σχολιαστής του Κιέβου, είπε στις 20 Απριλίου ότι η Ουκρανία στοχεύει μέρη στη Ρωσία με στόχο να προωθήσει τη διάλυση της χώρας (κάτι που πιθανότατα θα απαιτούσε από εκπαιδευμένους στην Ουκρανία παρτιζάνους να πετύχουν). Η Μόσχα απάντησε με περισσότερη καταστολή στο εσωτερικό και μεγαλύτερη εστίαση στους αντάρτες στην Ουκρανία από ποτέ. Ωστόσο, οι Ουκρανοί παρτιζάνοι, παρά τα πλήγματα που καταφέρνουν εναντίον του ρωσικού στρατού, δεν μπορούν να κερδίσουν τον πόλεμο για το Κίεβο μόνοι τους.

Ο «ΣΚΙΩΔΗΣ» ΣΤΟΛΟΣ

Πλοία-«φαντάσματα» κατασκοπεύουν στη Βαλτική

Η συχνή παρουσία σκαφών του Κρεμλίνου που αποφεύγουν τις κυρώσεις στα ανοιχτά της ακτής του σουηδικού νησιού Γκότλαντ, στη Βαλτική (όπου εκτελούν επικίνδυνες μεταφορές πετρελαίου από πλοίο σε πλοίο), είναι μια σαφής πρόκληση και απειλή για τη θαλάσσια ζωή. Το σουηδικό πολεμικό Ναυτικό αναφέρει ότι τα σκάφη στα ύδατα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Σουηδίας δεν ασκούν απλώς τις κανονικές τους δραστηριότητες, έχουν επίσης εξοπλισμό επικοινωνίας που σε καμία περίπτωση δεν χρειάζεται από τα τυπικά εμπορικά πλοία. Ο ρωσικός «σκιώδης» στόλος φαίνεται να είναι ταυτόχρονα κατασκοπευτικός στόλος.

Ο στόλος αυτός, λοιπόν, μεταφέρει σχεδόν τα πάντα και τα τελευταία δύο χρόνια πολύ ρωσικό πετρέλαιο, επειδή η Ρωσία θέλει να συνεχίσει να εξάγει πάνω από το ανώτατο όριο τιμών που επιβλήθηκε από τη Δύση. Δεδομένου ότι τα πλοία φέρουν σημαία ή είναι ασφαλισμένα στη Δύση, η Ρωσία στράφηκε στον «σκιώδη» στόλο.

Πρόκειται για γερασμένα πλοία που διαθέτουν μυστηριώδεις ιδιοκτήτες και de facto στερούνται πλήρους ασφάλισης. Τα πλοία αλλάζουν επίσης συχνά τη σημαία τους, αν και πολλά φαίνεται να έχουν εγκατασταθεί στην Γκαμπόν και στο Εσβατίνι (πρώην Σουαζιλάνδη), δύο χώρες που στερούνται τεχνογνωσίας στη ναυτιλία και φαίνονται πρόθυμες να δεχτούν… οποιονδήποτε στα νηολόγιά τους.

Τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρείται μεταφορά πετρελαίου από πλοίο σε πλοίο ακριβώς έξω από τα χωρικά ύδατα της Σουηδίας. Ο κίνδυνος για τη θαλάσσια ζωή είναι τεράστιος. Γι’ αυτό στις αρχές του μήνα η περιβαλλοντική οργάνωση «Greenpeace» αποφάσισε να παρέμβει. «Το πετρέλαιο τροφοδοτεί τον πόλεμο. Οι άνθρωποι θέλουν ειρήνη», έγραψαν οι ακτιβιστές της περιβαλλοντικής οργάνωσης στο σκάφος-αποθήκη που υποστηρίζει τον «σκιώδη» ρωσικό στόλο, στα ανοιχτά της ακτής του Γκότλαντ.

Ανησυχία

Το θέμα ανησυχεί και τη σουηδική κυβέρνηση. Ο υπ. Εξωτερικών Τόμπις Μπίλστρομ πίεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συμπεριλάβει μέτρα κατά των πλοίων στον επόμενο γύρο κυρώσεων. Τα προβλήματα που προκαλεί ο «σκιώδης» στόλος δεν τελειώνουν εκεί. «Βρίσκουμε κεραίες και ιστούς», δήλωσε στη Σουηδική Εθνική Τηλεόραση αυτό τον μήνα ο ναύαρχος Ewa Skoog Haslum, αρχηγός του Σουηδικού Ναυτικού.

Είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι αυτά τα πλοία, τα οποία όπως όλα τα εμπορικά πλοία έχουν το δικαίωμα να πλέουν στα ύδατα κάθε χώρας, φαίνεται να διπλασιάζονται ως σταθμοί ακρόασης. Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι είναι ξεκάθαρα πρόθυμοι να προκαλέσουν «παρενέργειες» στο Γκότλαντ, ένα βασικό στρατηγικό νησί στη μέση της Βαλτικής, όπου οι Ενοπλες Δυνάμεις της Σουηδίας αποκατέστησαν πρόσφατα μόνιμη στρατιωτική παρουσία ως απάντηση στη ρωσική απειλή και όπου το ΝΑΤΟ μπορεί επίσης να αποφασίσει να διεξάγει δραστηριότητες εκεί.

Η Ρωσία, φυσικά, έχει το δικαίωμα να μάθει όσα περισσότερα μπορεί για αυτές τις δραστηριότητες (αλλά όχι χρησιμοποιώντας πολιτικά σκάφη). Δεν είναι η πρώτη φορά που το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί παράνομα πολιτικά σκάφη για κατασκοπεία. Εδώ και χρόνια, τα ρωσικά αλιευτικά σκάφη στα νορβηγικά ύδατα διαθέτουν εξοπλισμό επικοινωνίας (με έναν εξελιγμένο εξοπλισμό που δεν έχει κανένα αλιευτικό).

«Υποπτη συμπεριφορά»

Νωρίτερα αυτό το έτος, αναλυτές διαπίστωσαν ότι το 80% των ερευνητικών σκαφών της Κίνας εμπλέκονται σε «ύποπτη συμπεριφορά ή έχουν οργανωτικούς δεσμούς που υποδηλώνουν τη συμμετοχή τους στην προώθηση της γεωπολιτικής ατζέντας του Πεκίνου». Στα τέλη του περασμένου έτους, ένα τέτοιο σκάφος -το «Zhu Hai Yun»- έκανε τον περίπλου της Ταϊβάν χωρίς κάποιο λόγο που θα μπορούσε να εξηγηθεί από την επιστημονική έρευνα. Αν αυτή ή η ακτοφυλακή άλλων χωρών προσέγγιζε τα υποτιθέμενα πολιτικά σκάφη και απαιτούσε να ερευνήσει τον εξοπλισμό τους, οι κυβερνήσεις της Ρωσίας και της Κίνας θα μπορούσαν να το ερμηνεύσουν ως προκλητικό και να αντεπιτεθούν.

Και επειδή οι παγκόσμιοι θαλάσσιοι κανόνες δίνουν σε όλα τα πολιτικά σκάφη το δικαίωμα στη λεγόμενη αθώα διέλευση, η Σουηδία, η Φινλανδία, η Ταϊβάν ή οποιαδήποτε άλλη χώρα σίγουρα δεν μπορούν να εμποδίσουν τέτοια σκάφη στα ύδατά τους.