Αν και μέχρι την επόμενη συνάντηση του FORMAT της Νορμανδίας (Γερμανία, Γαλλία, Ρωσία και Ουκρανία) που θα συνέλθει στο Βερολίνο μεσολαβούν 13 ημέρες, όλα εξαρτώνται από το πώς εκτιμά την κατάσταση ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Πούτιν, που δεν είναι καθόλου ικανοποιημένος από τα κείμενα των θέσεων των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ τα οποία παρέλαβαν προχθές οι επικεφαλής του ΥΠΕΞ της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Σεργκέι Λαβρόφ και Αλεξάντερ Γκρούσκο (κάτι που φάνηκε μετά τη διάρκειας δυόμισι ωρών ενημέρωση που είχε στο Κρεμλίνο).

Πέραν της συνάντησης των τεσσάρων αντιπροσωπειών στη γερμανική πρωτεύουσα, εκτιμάται ότι -εκτός πολύ απρόοπτων εξελίξεων- θα συναντηθούν εκ νέου μέσα στις προσεχείς ημέρες οι ΥΠΕΞ των ΗΠΑ και της Ρωσίας, Αντονι Μπλίνκεν και Σεργκέι Λαβρόφ, σε ευρωπαϊκή πόλη. Επίσης, η Ουάσιγκτον έχει ζητήσει την έκτακτη σύγκλιση του ΣΑ/ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη με βασικό θέμα την κατάσταση στην Ουκρανία, αλλά λαμβάνοντας υπόψη το ρωσικό βέτο, δύσκολα μπορεί να προχωρήσει μια έστω οριακή βελτίωση της κατάστασης. Πάντως, ο Μπλίνκεν είχε χθες τηλεφωνικές επαφές με τους ΥΠΕΞ της Κίνας, της Γαλλίας και της Μ. Βρετανίας.

Οι Ρώσοι υποστηρίζουν ότι οι Αμερικανοί και ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, απάντησαν σε δευτερεύοντα θέματα, και όχι επί των σχέσεων ΝΑΤΟ-Ουκρανίας, καθώς και των διαδοχικών γεωγραφικών επεκτάσεων της Ατλαντικής Συμμαχίας προς ανατολάς μετά το1997. Επίσης, ο Πούτιν αποδέχθηκε την πρόταση Ερντογάν να επισκεφθεί την Αγκυρα, αλλά δεν καθορίστηκε η ημερομηνία της μετάβασής του στην τουρκική πρωτεύουσα, λόγω της έκρυθμης κατάστασης με την Ουκρανία, αλλά και του γεγονότος ότι ο Πούτιν δεν ταξιδεύει στο εξωτερικό εξαιτίας της Covid-19. Πάντως, ο Ερντογάν -εκτός απροόπτου- θα μεταβεί την προσεχή Πέμπτη στο Κίεβο για επαφές με τον Ουκρανό πρόεδρο, Ζελένσκι.

Μιλώντας χθες στο «κοινοβούλιο» της Λευκορωσίας, ο αυταρχικός πρόεδρος της χώρας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, επεσήμανε ότι αν αρχίσουν πολεμικές επιχειρήσεις, το Μινσκ θα είναι σταθερά στο πλευρό της Μόσχας, με την οποία συνδέεται μέσω ειδικών συμφωνιών αμοιβαίας συνδρομής.

Ενεργειακά θέματα

Από τα πιο κρίσιμα και βασικά ζητήματα που εκτενώς συζητούνται μεταξύ Ουάσιγκτον και Βερολίνου είναι η περίπτωση του ενεργειακού αγωγού Nord Stream 2, που είναι έτοιμος για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς τη Γερμανία. Οι Αμερικανοί έχουν πολλάκις προειδοποιήσει τη Μόσχα ότι, αν υπάρξει εισβολή στην Ουκρανία, δεν υπάρχει περίπτωση να ενεργοποιηθεί ο εν λόγω αγωγός, που από πλευράς κατασκευής είναι έτοιμος από τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Τις τελευταίες ημέρες οι Αμερικανοί και οι Γερμανοί έχουν συγκλίνει και εντάσσουν την πλήρη απενεργοποίηση του αγωγού στις πολύ σκληρές κυρώσεις που θα ληφθούν άμεσα κατά της Ρωσίας. Ειδικότερα, μιλώντας χθες στο γερμανικό Κοινοβούλιο η σκληροπυρηνική ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ (που αναφορικά με τη Μόσχα ταυτίζεται απόλυτα με τις θέσεις των ΗΠΑ), δήλωσε ότι «από την πρώτη στιγμή μιας επιθετικής ενέργειας της Μόσχας κατά της Ουκρανίας θα ληφθούν απίστευτα σκληρές και εξοντωτικές κυρώσεις». Είναι δεδομένο ότι ο Nord Stream 2 θα κυριαρχήσει στη συνάντηση του καγκελάριου Ολαφ Σολτς στον Λευκό Οίκο με τον πρόεδρο Μπάιντεν στις 7 Φεβρουαρίου.

Σύμφωνα με την ενεργειακή αναλύτρια Σαμάνθα Γκρος, ειδική στα θέματα ενεργειακής ασφάλειας και κλιματικής αλλαγής, η πρόσθετη προμήθεια φυσικού αερίου θα πρέπει να έρθει με την υγροποιημένη μορφή LNG. Οι ΗΠΑ, το Κατάρ και η Αυστραλία είναι οι τρεις κορυφαίες παραγωγοί LNG στον κόσμο. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη στείλει σημαντικές ποσότητες LNG στην Ευρώπη ως αποτέλεσμα των υψηλών τιμών εκεί. Μπορεί να υπάρχει διαθέσιμος χώρος για επιπρόσθετες ποσότητες, αλλά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ έγιναν πρόσφατα ο κορυφαίος εξαγωγέας LNG στον κόσμο δείχνει πόσο σκληρά εργάζεται η βιομηχανία ως απάντηση στις υψηλές τιμές. Εάν η Ρωσία μειώσει ή εξαλείψει τις εξαγωγές μέσω αγωγών προς την Ευρώπη, αυτό είναι μια σημαντική απώλεια για τον παγκόσμιο εφοδιασμό φυσικού αερίου. Σε αντίθεση με το πετρέλαιο, το οποίο είναι γενικά ανταλλάξιμο και εύκολο στη μετακίνηση, το φυσικό αέριο ταξιδεύει μέσω αποκλειστικών αγωγών ή μέσω υποδομής LNG, που δεν υπάρχει παντού. Η ζήτηση για LNG θα αυξηθεί αμέσως, επηρεάζοντας όλους τους πελάτες LNG, ενώ η κυβέρνηση Μόρισον στην Αυστραλία και το Εμιράτο του Κατάρ επεσήμαναν ότι είναι έτοιμες για τον εφοδιασμό της Ευρώπης με μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου.

Ετοιμοι η «Ταξιαρχία του Διαβόλου» και 8.500 «Ράμπο» από τις ΗΠΑ

Aπό τους πλέον επίλεκτους αμερικανικούς σχηματισμούς θα προέρχονται οι 8.500 άνδρες που θα ενταχθούν άμεσα στη Δύναμη Ταχείας Ανάπτυξης/NRF του ΝΑΤΟ, που θα ενεργοποιηθεί στην περίπτωση που οι προκλητικές και επιθετικού χαρακτήρα ρωσικές κινήσεις ενεργοποιηθούν σε βάρος της Ουκρανίας. Οι αμερικανικές δυνάμεις βρίσκονται ήδη σε ετοιμότητα, ενώ βάσει σχεδιασμού (με προεξέχοντες τους στρατηγούς Μίλι, Κάλντγουελ και Μίνγκους) θα αναπτυχθούν σε Πολωνία, Βαλτικές χώρες, Ρουμανία και Σλοβακία.

Ειδικότερα -βάσει πληροφοριών του υπογράφοντα- στρατιώτες από τις πλέον επίλεκτες αερομεταφερόμενες μονάδες του στρατού των ΗΠΑ βρίσκονται επί του παρόντος σε αυξημένη επιφυλακή για να αναπτυχθούν γρήγορα αν το ΝΑΤΟ ενεργοποιήσει την πολυεθνική του δύναμη. Η συντριπτική πλειοψηφία των στρατευμάτων προετοιμάζεται για έλευση στην Ευρώπη, όπως επισημαίνει το Αμερικανικό Πεντάγωνο, ενώ οι πρόσφατες προσθήκες των τελευταίων δύο ημερών περιλαμβάνουν πλήρεις ιατρικές/υγειονομικές μονάδες.

Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, συνταγματάρχης Κίρμπι, είπε χθες ότι οι μονάδες που έχουν τεθεί σε επιφυλακή περιλαμβάνουν τμήματα της ιστορικής (από το 1917 και πανταχού παρούσας) 82ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας του XVIII Αερομεταφερόμενου Σώματος που εδρεύουν στο Φορτ Μπραγκ της Βόρειας Καρολίνας. Οι δυνάμεις της βρίσκονται ήδη σε πολύ υψηλό επίπεδο ετοιμότητας λόγω της αποστολής τους να αναπτυχθούν μέσα σε 18 ώρες σε όλο τον κόσμο, όπως έκαναν κατά τη διάρκεια της επιχείρησης αερομεταφοράς 124.000 ανθρώπων από το Αφγανιστάν τον περασμένο Αύγουστο. Ηδη ο διοικητής της μεραρχίας, υποστράτηγος Κρις Ντόναχιου, έχει ετοιμάσει όλα τα ειδικά σχέδια για την ανάπτυξη της πρώτης ταξιαρχίας, γνωστής με την επωνυμία «Ταξιαρχία του Διαβόλου».

Αλλες μονάδες που έχουν τεθεί σε αυξημένη ετοιμότητα περιλαμβάνουν τμήματα της 4ης Μεραρχίας Πεζικού ως και άλλων σχηματισμών από το Fort Carson του Κολοράντο, τμήματα της 101ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας (Screaming Eagles) του XVIII Αερομεταφερόμενου Σώματος από το Fort Campell του Κεντάκι, καθώς και επίλεκτες μονάδες από την αεροπορική βάση Davis-Monthan στην Αριζόνα, τη βάση Fort Polk στη Λουιζιάνα, τη Fort Hood στο Τέξας, την κοινή βάση Lewis-McChord στην πολιτεία της Ουάσιγκτον, τις βάσεις Robins Air Force Base και Fort Stewart στην Τζόρτζια, καθώς και από τη γιγαντιαία βάση της Πολεμικής Αεροπορίας Wright Paterson στην πολιτεία του Οχάιο. Επιπλέον, μου επισημάνθηκε ότι θα συνδράμουν και άλλες βάσεις στην αποστολή, που επί του παρόντος δεν κατονομάζονται. Περιλαμβάνουν δυνάμεις επιμελητείας, στρατιωτικής ιατρικής/υγειονομικού, drones, μεταφορών, καθώς και στοιχεία υποστήριξης πληροφοριών, αναγνώρισης και επιτήρησης.

Στην αεροπορική βάση Αμαρι στην Εσθονία προσγειώθηκαν χθες 6 αεροσκάφη F-15 των ΗΠΑ, προερχόμενα από τη βάση Seymour Johnson στη Βόρεια Καρολίνα, ενώ αεροσκάφη F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας της Δανίας θα αναπτυχθούν μέσα στο 48ωρο στην αεροπορική βάση Σιαουλιάι στη Λιθουανία. Επίσης, 4 αμερικανικά F-16 απογειώθηκαν χθες από την αεροπορική βάση Σπαγκντάλεμ της Γερμανίας και ενσωματώθηκαν με βελγικά F-16 που περιπολούν στη Βαλτική.

Ο Καναδάς

Η υπουργός Αμυνας του Καναδά, Aνίτα Αναντ, μεταβαίνει σύντομα στην Ουκρανία μετά την ανακοίνωση της φιλελεύθερης κυβέρνησής της στην Οτάβα ότι παρατείνει τη στρατιωτική εκπαιδευτική αποστολή των Καναδικών Ενόπλων Δυνάμεων (CAF) στην Ουκρανία. Σε συνέντευξη Τύπου, ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό είπε ότι η επιχείρηση UNIFIER θα παραταθεί για άλλα τρία χρόνια πέρα από την τρέχουσα προθεσμία του Μαρτίου 2022. Τόνισε ότι η CAF θα αναπτύξει 60 άτομα «εντός των ημερών» για να ενταχθούν στους περίπου 200 στρατιώτες που βρίσκονται στην Ουκρανία. Η ανάπτυξη δυνάμεων θα μπορούσε να ανέλθει σε 400 στελέχη της CAF, είπε ο Τριντό.

Ο Καναδάς θα παράσχει επίσης άμεσα στην Ουκρανία μη φονικό εξοπλισμό, συνεχή ανταλλαγή πληροφοριών ως και μέσα υποστήριξης για την καταπολέμηση των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο. Επίσης, τόνισε ότι πρόκειται για εκπαιδευτική αποστολή, ενώ η Άναντ ανέφερε ότι ο Καναδοί στρατιωτικοί έχουν εκπαιδεύσει πάνω από 30.000 Ουκρανούς στρατιώτες μέσω της UNIFIER. Χαρακτηριστικά επεσήμανε ότι ο Καναδάς έχει ένα πολύ ισχυρό «αποτύπωμα» στην Εθνική Φρουρά και στις Ενοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας. Αποκάλυψε ότι οι Καναδοί στρατιώτες με την Επιχείρηση UNIFIER έχουν αναπτυχθεί σε 13 τοποθεσίες στη Δυτική Ουκρανία.

Σε ανάλυση της καναδικής παρουσίας στην Ουκρανία, η Αναντ είπε ότι οι στρατοί άλλων χωρών έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στην εκπαιδευτική αποστολή του Καναδά «εξαιτίας του ηγετικού ρόλου που διαδραματίζουμε στην περιοχή». Οπως υπογράμμισε η υπουργός Αμυνας, η Επιχείρηση UNIFIER περιλαμβάνει τακτική εκπαίδευση σε επίπεδο μονάδων και ταξιαρχίας, εκπαίδευση μηχανικών, αποναρκοθέτησης,ελεύθερων σκοπευτών, ανάπτυξη επίλεκτης δύναμης υπαξιωματικών, ως και στρατιωτικούς γιατρούς – νοσηλευτές.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής