Είναι προφανές ότι τα παραπάνω θέματα δεν είναι καθόλου εύκολα ενώ στην πορεία συνήθως προκύπτουν και άλλα ζητήματα, είτε εσωτερικά είτε γεωπολιτικά. Ωστόσο οι προοπτικές είναι καλές, ίσως οι καλύτερες των τελευταίων ετών γιατί αφενός μεν επιταχύνεται η ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας και αφετέρου οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι έτοιμοι πολιτικά για σημαντικές αλλαγές, κυρίως στην ευρωζώνη.

Για πρώτη φορά από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και οι 28 χώρες της Ε.Ε. θα εμφανίσουν το 2017 θετικό πρόσημο στο ΑΕΠ. Για πρώτη φορά επίσης η ανεργία επέστρεψε κατά μέσο όρο στα προ κρίσης επίπεδα, ενώ ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρχαν στην Ευρώπη περισσότεροι εργαζόμενοι (235 εκατομμύρια στην Ε.Ε., εκ των οποίων 156 εκατομμύρια στην ευρωζώνη) απ’ όσο σήμερα. Φυσικά, η κατάσταση δεν είναι ίδια σε όλες τις χώρες και κυρίως στην Ελλάδα που υστερεί παντού (κυρίως στην ανάπτυξη και στην απασχόληση).

Σε κάθε περίπτωση, η οικονομική ανάκαμψη δημιουργεί καλό πολιτικό κλίμα, λιγότερη πίεση από τους ακραίους και λαϊκιστές στα λεγόμενα παραδοσιακά κόμματα και ιδανικές συνθήκες για αλλαγές και δύσκολες αποφάσεις.

Σε πολιτικό επίπεδο τρία είναι τα θέματα που θα απασχολήσουν την κοινοτική επικαιρότητα στη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2018. Το σημαντικότερο όλων είναι ο σχηματισμός κυβέρνησης στη Γερμανία, χώρα-βαρόμετρο για οποιαδήποτε εξέλιξη στην Ευρώπη. Μια Γερμανία χωρίς κυβέρνηση σημαίνει Ευρώπη σε στασιμότητα, οπότε είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξει συμφωνία Μέρκελ-Σουλτς μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2018, ώστε η Ε.Ε. και η ευρωζώνη να μπορέσουν να λάβουν αποφάσεις.

Στα πολιτικά εντάσσεται και το προσφυγικό, όπου είναι απολύτως αναγκαίο να βρεθεί λύση μέχρι τον Ιούνιο σχετικά με την αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου. Αν δεν βρεθεί λύση, η χώρα μας θα έχει τεράστιο πρόβλημα, οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό, ενώ θα καταστεί όμηρος της καλής θέλησης της Τουρκίας. Το Δουβλίνο πρέπει να αλλάξει ώστε να γίνεται καταμερισμός βαρών σε περιόδους κρίσης μεταξύ όλων των χωρών-μελών. Οι Ανατολικοί εξακολουθούν να αρνούνται να παίρνουν πρόσφυγες από τις χώρες της πρώτης γραμμής, ωστόσο δέχονται μεγάλη πίεση από όλους τους υπόλοιπους, κυρίως το γαλλογερμανικό άξονα και τις Βρυξέλλες.

Το τελευταίο πολιτικό πρόβλημα που προέκυψε έχει να κάνει με την Πολωνία, η άκρως εθνικιστική κυβέρνηση της οποίας επιχειρεί να καταλύσει το προπύργιο ενός κράτους δικαίου που είναι η ανεξάρτητη δικαιοσύνη. Η Κομισιόν έκανε κάτι πρωτοφανές αλλά απολύτως αναγκαίο στις 20 Δεκεμβρίου, ενεργοποιώντας το άρθρο 7 της Συνθήκης, το οποίο προβλέπει μέχρι και στέρηση της ψήφου στις κοινοτικές αποφάσεις για τις χώρες που με τις ενέργειές του θέτουν σε κίνδυνο το κράτος δικαίου. Κανένας δεν γνωρίζει πού θα φτάσει αυτή η υπόθεση και πόσο θα το τραβήξουν οι Πολωνοί, οι οποίοι, με βάση την απόφαση της Κομισιόν, θα πρέπει να συμμορφωθούν εντός τριμήνου. Ισως να έχει φτάσει και η ώρα στην Ε.Ε. για ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών με τις ανατολικές χώρες, οι οποίες, έχοντας ζήσει επί δεκαετίες σε σοβιετικό σύστημα, δεν έχουν καμία δημοκρατική παιδεία και δυστυχώς δεν έκαναν τίποτα τα τελευταία 25 χρόνια για να βελτιωθούν.

Το 2018 είναι έτος-σταθμός και για το Brexit, δεδομένου ότι μέχρι τον Οκτώβριο θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις για την έξοδο και θα απομένουν στη συνέχεια λίγοι μήνες, ώστε πριν από την επίσημη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε., στις 29 Μαρτίου 2019, να έχει ολοκληρωθεί και η συμφωνία για τη μελλοντική σχέση μεταξύ των δύο πλευρών. Οι μέχρι τώρα εξελίξεις δείχνουν ότι τόσο το Λονδίνο όσο και οι Ευρωπαίοι επιθυμούν μια συντεταγμένη έξοδο και μια συμφωνία για τη μελλοντική σχέση. Αυτό θα είναι ό,τι καλύτερο για τους εργαζόμενους Ευρωπαίους στο Ηνωμένο Βασίλειο και τους Βρετανούς στην Ε.Ε. γιατί θα κατοχυρωθούν τα δικαιώματά τους μετά το «διαζύγιο». Θα είναι καλό και για την ευρωπαϊκή οικονομία γιατί δεν πρόκειται να υπάρξει εμπορικός πόλεμος. Φυσικά το Brexit θα είναι πολύ επώδυνο για τους Βρετανούς και λιγότερο για τους Ευρωπαίους, ωστόσο δική τους ήταν η πολιτική επιλογή της εξόδου, δικές τους και οι συνέπειες αυτής.

Τι έχει να περιμένει η Ελλάδα

Το 2018 θα είναι και έτος Ελλάδας, αφού η χώρα, οκτώ χρόνια μετά το πρώτο Μνημόνιο του 2010, ετοιμάζεται να βγει από τα προγράμματα τον Αύγουστο. Δυστυχώς, τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα εάν δεν είχε μεσολαβήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. τον Ιανουάριο του 2015. Εκείνο που προέχει, σήμερα, είναι η προετοιμασία της εξόδου από το πρόγραμμα, η οποία θα πρέπει πάση θυσία να συνοδεύεται από μια γενναία ελάφρυνση του δημόσιου χρέους – μόνο με ρύθμιση του χρέους θα απελευθερωθεί η οικονομία. Οι αποφάσεις θα ληφθούν μετά τον Ιούνιο και πριν από το τέλος Αυγούστου, ενώ θα έχει μεσολαβήσει και η τέταρτη αξιολόγηση (Μάιος-Ιούνιος).

Η κυβέρνηση δεν έχει να επιδείξει επιτυχίες σε διεκδικήσεις κι αυτό είναι ίσως το πιο αρνητικό στοιχείο. Το θετικό είναι ότι κανένας από τους εταίρους μας δεν θέλει ένα τέταρτο πρόγραμμα διάσωσης για την Ελλάδα, δεν το αντέχουν πολιτικά στο εσωτερικό των χωρών τους, κι αυτό ίσως τους κάνει πιο γενναιόδωρους σε σχέση με το χρέος.

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής