Κατά συνέπεια, η διατροφή των ατόμων με ρευματοειδή αρθρίτιδα έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Κατανάλωση ποικιλίας τροφών
- Αυξημένη φυσική δραστηριότητα
- Προτίμηση προϊόντων ολικής άλεσης, λαχανικών και φρούτων
- Αποφυγή τροφίμων πλούσιων σε λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, χοληστερόλη και σάκχαρα
- Μέτρια κατανάλωση αλκοολούχων ποτών
- Καλό θα ήταν πάντα οι ασθενείς να τρέφονται με φυσικό φαγητό. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγουν τα επεξεργασμένα τρόφιμα τα οποία συχνά έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε συντηρητικά, πολλά σάκχαρα και κορεσμένα λιπαρά.
- Καταναλώστε περισσότερα τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά. Η οξείδωση είναι φυσική διεργασία η οποία συνδέεται με τη φλεγμονώδη αρθρίτιδα και οδηγεί σε βλάβη των κυττάρων και των ιστών.
Αντιοξειδωτικά σαν τις βιταμίνες C, E, το καροτένιο, το λυκοπένιο και τα φλαβονοειδή επιβραδύνουν τη διαδικασία αυτή. - Πιο συγκεκριμένα, τα πολύχρωμα λαχανικά και φρούτα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, επίσης τα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, λάχανο), το παντζάρι, τα μύρτιλλα και τα κράνμπερι. Στη λίστα αντιοξειδωτικών προστίθενται τα φασόλια, οι ξηροί καρποί (καρύδια, φουντούκια), το πράσινο τσάι, το κόκκινο κρασί, η μαύρη σοκολάτα καθώς και διάφορα μπαχαρικά όπως η κανέλα, η πιπερόριζα (τζίντζερ) και ο κουρκουμάς.
Υποσιτισμός
Οι ασθενείς με ΡΑ θεωρείται ότι διατρέχουν θρεπτικό κίνδυνο για πολλούς λόγους. Μία αιτία της κακής διατροφικής κατάστασης αυτών των ασθενών πιστεύεται ότι είναι το αποτέλεσμα της απώλειας βάρους πρωτεϊνών. Οι επιδράσεις διαφόρων φαρμάκων που λαμβάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα για την ύφεση της νόσου μπορούν επίσης να φέρουν καχεξία, που συνδέεται με την παραγωγή κυτοκίνης σε ασθενείς που βιώνουν χρόνια φλεγμονή, όπως η ιντερλευκίνη-1 και ο παράγοντας νέκρωσης όγκου, που αυξάνουν τον μεταβολισμό και συμβάλλουν σε αυτά τα διατροφικά προβλήματα.
Ενα παράδειγμα διατροφικής έλλειψης που παρατηρήθηκε σε ασθενείς που λάμβαναν μεθοτρεξάτη είναι η ανεπάρκεια φολικού οξέος. Επιπρόσθετα, πολλά από τα φάρμακα αυτά μπορεί να συσχετίζονται με γαστρεντερολογικά προβλήματα όπως γαστρίτιδα ή πεπτικό έλκος, τα οποία μπορεί να μειώσουν την επιθυμία για φαγητό. Οι πιο συχνά παρατηρούμενες ελλείψεις βιταμινών και ανόργανων στοιχείων σε ασθενείς με ΡΑ είναι το φυλλικό οξύ, οι βιταμίνες C, D, Β6, Β12, Ε, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο ψευδάργυρος και το σελήνιο.
Αν και τα τρόφιμα είναι πάντα η προτιμώμενη πηγή για τις βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία, μπορεί να είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσουν συμπληρώματα για να βοηθήσουν την αντιστάθμιση των ανεπαρκειών που περιγράφονται. Η αυξημένη πρόσληψη αντιοξειδωτικών όπως το σελήνιο και η βιταμίνη Ε μπορεί να μειώσει τις ελεύθερες ρίζες στην εσωτερική επιφάνεια των αρθρώσεων καθώς και το πρήξιμο και τον πόνο.
Τι να αποφεύγετε στη ρευματοειδή αρθρίτιδα
• Κορεσμένα λιπαρά: Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα αυξάνουν τη φλεγμονή. Βρίσκονται κυρίως σε τροφές ζωικής προέλευσης, όπως το χοιρινό, το μοσχάρι, το αρνί, το κατσίκι, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι, τυρί), το βούτυρο και σε φυτικά έλαια (όπως το φοινικέλαιο).
• Τrans λιπαρά οξέα: Μια ιδιαίτερη κατηγορία λιπαρών οξέων αποτελούν τα trans, τα οποία σχετίζονται με την πρόκληση φλεγμονής. Στην πραγματικότητα δεν αποτελούν εντελώς ξεχωριστή κατηγορία. Είναι πολυακόρεστα λιπαρά τα οποία λόγω θερμικής κυρίως επεξεργασίας έχουν αλλοιωθεί. Τρόφιμα τα οποία περιέχουν trans λιπαρά είναι όλα εκείνα τα οποία μαγειρεύονται, τηγανίζονται, ψήνονται με σπορέλαια, όπως πατατάκια, γαριδάκια, τηγανητές πατάτες, τηγανισμένα λαχανικά, σφολιάτες, αρτοσκευάσματα τύπου κρουασάν, έτοιμες ζύμες κ.λπ.
• Νιτρώδεις ενώσεις: Τα επεξεργασμένα κρέατα ειδικότερα, όπως τα αλλαντικά, περιέχουν ορισμένα χημικά, όπως τα νιτρώδη, που σχετίζονται με αυξημένη φλεγμονή και χρόνιες παθήσεις.
• Αλάτι: Με δεδομένο το γεγονός ότι οι ασθενείς ακολουθούν θεραπεία με κάποιο σκεύασμα που περιέχει κορτιζόνη, θα πρέπει να μειώσουν ή και να κόψουν από τη διατροφή τους το αλάτι (ιδιαιτέρως το νάτριο που περιέχεται κυρίως στο αλάτι) και τη ζάχαρη. Οσον αφορά στο αλάτι θα πρέπει να αποφεύγεται και το επιτραπέζιο που χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα ή στο πιάτο ή στη σαλάτα και να αντικαθίσταται από μπαχαρικά, μυρωδικά ή υποκατάστατο αλατιού. Επίσης ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται και το αλάτι που βρίσκεται στις τροφές (συνήθως ως νάτριο, που είναι συστατικό του αλατιού). Τέτοιες τροφές αποτελούν τα αλλαντικά, τα καπνιστά, οι κονσέρβες, τα κατεψυγμένα λαχανικά, οι διάφορες σος (με κυριότερη τη σόγια σος), τα πατατάκια και αντίστοιχα προϊόντα, η μαγειρική σόδα, οι αλατισμένοι ξηροί καρποί, τα αλμυρά τυριά. Οσον αφορά στη ζάχαρη (ακόμη και το μέλι) θα πρέπει να αποφεύγεται τόσο ως επιτραπέζια στον καφέ, στα ροφήματα κ.λπ. όσο και ως συστατικό γλυκών, αναψυκτικών κ.λπ.
• Χάμπουργκερ, κοτόπουλο ή άλλα κρέατα τα οποία έχουν τηγανιστεί σε υψηλές θερμοκρασίες, αφού αυξάνεται η ποσότητα των τελικών προϊόντων της προηγμένης γλυκοζυλίωσης (AGEs) στο αίμα. Παρόλο που καμία συσχέτιση δεν έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει μεταξύ της AGEs και της αρθρίτιδας, έχουν βρεθεί πολλά άτομα με υψηλά επίπεδα AGEs στο αίμα.
• Αλλος ένοχος που μπορεί να ενισχύσει την φλεγμονή είναι τα ω-6 λιπαρά οξέα, που βρίσκονται σε καλαμπόκι, ηλίανθο, κάρδαμο, έλαια σόγιας και σε πολλά σνακ και τηγανητά. Οσοι καταναλώνουν περισσότερα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα από ωμέγα-3 λιπαρά οξέα αυξάνουν τον κίνδυνο για φλεγμονή των αρθρώσεων και παχυσαρκία.
Τι να προτιμώ
• Πολυακόρεστα ω3 λιπαρά: Τα ω-3 λιπαρά οξέα αποτελούν ισχυρούς αντιφλεγμονώδεις παράγοντες και οι μελέτες δείχνουν ότι η διατροφή που είναι πλούσια σε αυτά παρέχει φυσική αντιφλεγμονώδη δράση. Τα λιπαρά αυτά οξέα εντοπίζονται σε φυτικές μαργαρίνες, σε φυτικά έλαια, όπως το αραβοσιτέλαιο, το σησαμέλαιο, το ηλιέλαιο, το σογιέλαιο, σε ξηρούς καρπούς, όπως τα αμύγδαλα, σε άγρια χόρτα όπως η γλιστρίδα και η αδράχλα, σε ψάρια ιδιαιτέρως λιπαρά, όπως ο σολομός και τα θαλασσινά, σε εμπλουτισμένα με ω3-ω6 προϊόντα, όπως το ψωμί και τα γαλακτοκομικά. Το ελαιόλαδο αποτελεί έναν ακόμα τρόφιμο που έχει βρεθεί ότι ελαττώνει τη φλεγμονή, εξαιτίας τόσο των πολυακόρεστων λιπαρών όσο και της αντιοξειδωτικής βιταμίνης Ε.
• Αντιοξειδωτικά: Τα εν λόγω συστατικά βρίσκονται κυρίως στα φρούτα και τα λαχανικά. Παίζουν προστατευτικό ρόλο και σε συνδυασμό με τις φυτικές ίνες που περιέχουν τα φρούτα και τα λαχανικά σχετίζονται με χαμηλά επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών. Προτείνονται πράσινα φυλλώδη λαχανικά, λαχανικά με λαμπερά χρώματα και ποικιλία φρέσκων ολόκληρων φρούτων (με τη φλούδα όπου είναι δυνατό). Οι χρωστικές στα λαμπερού χρώματος φρούτα και λαχανικά περιέχουν πολλά φυτοχημικά συστατικά με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Ενα παράδειγμα είναι η κουερσετίνη, που βρίσκεται στο μήλο και στη φλούδα των κόκκινων κρεμμυδιών με πολύ ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει για τα βατόμουρα και τις φράουλες που είναι πολύ πλούσια φρούτα σε αντιφλεγμονώδη φυτοχημικά και αντιοξειδωτικά.
• Αυξάνοντας τη λήψη φυτικών ινών από φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης ευνοείται η μείωση της φλεγμονής. Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν προστίθενται οι φυτικές ίνες στη διατροφή, μειώνονται τα επίπεδα της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP) στο αίμα (ο CRP είναι δείκτης της φλεγμονής).
• Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το κάνουν τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NSAID), όπως η ιβουπροφαΐνη και η ασπιρίνη. Περιέχουν μια ένωση που ονομάζεται ελαιοκανθάλη, η οποία σταματάει την παραγωγή ενζύμων που προκαλούν φλεγμονή.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr