Φαίνεται ότι λύσαμε τα προβλήματά μας, οπότε και επιδοθήκαμε, μετά πάθους, στην Τέχνη. Ειδικά στην κριτική της Τέχνης, ειδικότερα στην εικαστική παρέμβαση της Γεωργίας Λαλέ που φιλοξενήθηκε στο Προξενείο στη Ν. Υόρκη.
Κατ’ αρχάς, ως σύλληψη, δεν είναι και καμία πρωτότυπη ιδέα. Δεκάδες δημιουργοί, χρόνια πριν, χρησιμοποίησαν σημαίες και «σημαίες», στέλνοντας ο καθένας το δικό του μήνυμα, όπως κάθε έργο τέχνης. Σε ανάρτηση του Ιδρύματος Ωνάση δεν ξέρω πόσες «σημαίες» εικαστικών μέτρησα. Ούτε η χρήση σεντονιών παρουσιάζει πρωτοτυπία. Η Αγγλίδα -Τουρκοκύπρια στην καταγωγή- Τρέισι Εμίν, διεθνής καλλιτέχνις-εικαστικός, άρτι διορισθείσα στο Διοικητικό Συμβούλιο του Βρετανικού Μουσείου -να το λέμε κι αυτό!-, ήταν η πρώτη που έκανε το ξέστρωτο κρεβάτι της με τα τσαλακωμένα σεντόνια -και όχι μόνον-, με δεκάδες προσωπικά της αντικείμενα πάνω και γύρω του, έργο τέχνης. Ας προσθέσω και μία «λεπτομέρεια»: το καλοκαίρι, ο οίκος Christie’s έβγαλε σε δημοπρασία το «κρεβάτι» της Εμίν -από τη συλλογή του μαικήνα Σάατσι-, το οποίο αγόρασε ο μεγάλος Γερμανός συλλέκτης Ντουρχάιμ για 2,54 εκατ. λίρες. Ομως, επειδή η Τρέισι ήθελε να εκτεθεί το «κρεβάτι» στην Πινακοθήκη Τέιτ Μόντερν, ο φιλότεχνος αγοραστής το δάνεισε στο Μουσείο για την επόμενη δεκαετία.
Κλιμάκωση χωρίς κέρδος
Η «σημαία» των σεντονιών της Λαλέ δεν θα έχει ανάλογη τύχη. Αλλά γιατί επιδοθήκαμε σε πλειοδοσία εθνικών συναισθημάτων; Επειδή η κ. Λαλέ έκανε τα σεντόνια από κακοποιημένες γυναίκες… «σημαία»; Εμείς δεν κάναμε «σημαία» μας να πάψει η κακοποίηση των γυναικών, να αυστηροποιηθούν οι ποινές για τις γυναικοκτονίες; Η πραγματικότητα είναι ότι εμείς ΔΕΝ σεβόμαστε το εθνικό μας σύμβολο συγκρίνοντάς το με τη ροζ «σημαία» της κ. Λαλέ. Από τον Νατσιό το περιμένεις. Οι άλλοι όλοι γιατί «τσιμπήσανε»;
Αν αυτή η «σημαία» ήταν από γυναίκες που «έφυγαν» από καρκίνο του μαστού, θα υπήρχε η ίδια αντίδραση; Και μη μου πείτε ότι φοβήθηκε ο Γεραπετρίτης τον Νατσιό και έτσι ζήτησε να αποσυρθεί το έργο ή έκανε την αξιολόγησή των εικαστικών σεντονιών της κ. Λαλέ και αποφάσισε αρνητικά για την καλλιτεχνική τους αξία. Ας μην τον υποτιμάμε! Μακάρι να υπάρχουν χώροι στα προξενεία, στις πρεσβείες και στις πρεσβευτικές κατοικίες να προβάλλονται η σύγχρονη ελληνική τέχνη και οι σπουδαίοι δημιουργοί της, με ενσυναίσθηση των ιδιαιτεροτήτων του κοινού στο οποίο απευθύνονται.
Θυμάστε τον πίνακα Βέλγου καλλιτέχνη, στην έκθεση Outlook, που παρουσίαζε σπέρμα πάνω στο σταυρό; Ο Βαγγέλης Βενιζέλος, τότε υπουργός Πολιτισμού, ζήτησε να αποσυρθεί το «έργο». Και τότε για λογοκρισία μιλούσαν, λες και η χυδαιότητα παράγει πολιτισμό. Δεν είναι η περίπτωση Λαλέ. Βλέποντας το έργο της, ροζ ρίγες και σταυρό, δεν το εξέλαβα ως σημαία. Μια εγκατάσταση σεντονιών έκανε, συνέχεια άλλων έργων της- σεντονιών. Εντέλει, με τον «καβγά», αφενός ήρθε στο προσκήνιο -καλό αυτό!- η κακοποίηση των γυναικών, αφετέρου ακούστηκε το όνομα της κ. Λαλέ…
Το όλον; Πολύ κακό για το τίποτα! Η σημαία μας είναι πανίσχυρο σύμβολο. Δεν φοβάται τίποτε. Πολλώ δε μάλλον τα ροζ σεντόνια… Τέχνης.