Γράφει ο Ποινικολόγος Προυσανίδης Λουκάς

Αυτού του είδους οι εγκληματικές πράξεις, εκτός του ότι στερούν από τα θύματα το έννομο αγαθό της ζωής, αφήνουν πίσω και δυσαναπλήρωτα κενά, αφού τις περισσότερες φορές οι συγκεκριμένες γυναίκες, εκτός από σύζυγοι, είναι και μητέρες, και μάλιστα ανήλικων τέκνων. Κατ’ ουσίαν λοιπόν οι πράξεις αυτές καταστρέφουν συθέμελα ολόκληρες οικογένειες και προκαλούν πλήγμα στον κοινωνικό ιστό. Νομικά, χαρακτηρίζονται ως ανθρωποκτονίες και τιμωρούνται βάσει του αρθρου 299 παρ 1 του Ποινικού Κώδικα, με την ποινή της ισοβίου καθείρξεως.

Παρά ταύτα, λόγω της έντονης έξαρσης του φαινομένου, συζητείται εντόνως αν θα έπρεπε να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση και να καταστεί αυστηρότερο το ποινικό πλαίσιο για το συγκεκριμένο αδίκημα, ήτοι να υπάρξει διάταξη που θα τυποποιεί τις γυναικοκτονίες ως ξεχωριστό αδίκημα (ιδιώνυμο).

Συνεπώς, το μείζον ερώτημα που προκύπτει είναι αν η εκάστοτε νομοθετική παρέμβαση μπορεί εν τοις πράγμασι να αυστηροποιήσει το πλαίσιο ποινής στις περιπτώσεις που το θύμα είναι γυναίκα.

Ο ν. 4619/2019, που επέφερε ρηξικέλευθες αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα, έδινε στον δικαστή διαζευκτικά τη δυνατότητα για το έγκλημα της ανθρωποκτονίας να επιβάλει είτε την ύψιστη ποινή που μπορεί να επιβληθεί, της ισοβίου καθείρξεως, είτε ποινή πρόσκαιρης κάθειρξης από 10 μέχρι 15 έτη.

Η συγκεκριμένη διάταξη επικρίθηκε από την επιστήμη δεδομένου πως ήταν κοινωνικά ανάλγητο ένας δράστης που είχε τελέσει το σοβαρότερο των εγκλημάτων να έχει τη δυνατότητα να εκτίσει μια ποινή που ενδεχομένως θα είχε ως ανώτερο όριό της τα 15 έτη!

Ως εκ τούτου, δύο χρόνια αργότερα, ο ν. 4855/2021 αποκατέστησε την τάξη και πλέον στους δράστες ανθρωποκτονιών επιβάλλεται περιοριστικά και μόνο η ποινή της ισοβίου καθείρξεως. Συνεπώς, είτε το θύμα μιας ανθρωποκτονίας είναι γυναίκα είτε άνδρας, ο δράστης θα υποστεί την αυστηρότερη των ποινών. Ο μοναδικός τρόπος να αποφύγει την ισόβια κάθειρξη είναι να του αναγνωριστεί κάποια ελαφρυντική περίσταση.

Υπό αυτό το πρίσμα, οι υπέρμαχοι του όρου «γυναικοκτονία» υπερθεματίζουν πως θα μπορούσε να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση αυστηροποίησης στο πλαίσιο αυτό, υπό την έννοια ότι συλλήβδην σε περιπτώσεις που το θύμα είναι γυναίκα να μην αναγνωρίζεται ουδέποτε στο δράστη κάποιο ελαφρυντικό.

Κατά την άποψη του γράφοντος, μια τέτοια τροποποίηση θα δημιουργούσε σημαντικά προβλήματα που άπτονται ακόμα και συνταγματικών παραβιάσεων.

Η αναγνώριση ή μη ενός ελαφρυντικού θα πρέπει να κρίνεται ανά περίπτωση. Αν εξαρχής δικαστικώς άκριτα στερηθεί ο κατηγορούμενος οποιουδήποτε εγκλήματος τη δυνατότητα παροχής ελαφρυντικού, τότε παραβιάζονται συνταγματικώς κατοχυρωμένα δικαιώματά του και καταλήγουμε σε δίκες-παρωδία.

Το Σύνταγμα, άλλωστε, κατοχυρώνει την αρχή της ισότητας και δεν διαχωρίζει άνδρα, γυναίκα ή παιδιά. Θα ήταν οξύμωρο και τραγελαφικό ένας δράστης ανθρωποκτονίας να «εκμεταλλευτεί» τέτοιου είδους νομοθετικές τροποποιήσεις και να προσφύγει στο Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο αν έκρινε ότι έχει παραβιαστεί το δικαίωμά του στην ισότητα ή στη δίκαιη δίκη, να καταδίκαζε τη χώρα σε αποζημίωση!

Συνεπώς, η λύση στο κατά τεκμήριο μείζον αυτό κοινωνικό πρόβλημα δεν είναι οι βαρύγδουπες νομοθετικές αλλαγές, οι οποίες ενδεχομένως να περιπλέξουν περισσότερο την κατάσταση, πολλώ δε μάλλον εφόσον το ήδη ισχύον νομοθετικό πλαίσιο είναι αρκούντως αυστηρό.

Θα πρέπει οι κοινωνικές υπηρεσίες να λειτουργούν άμεσα όταν λαμβάνουν καταγγελίες για κακοποίηση γυναίκας ή και οποιουδήποτε άλλου προσώπου, θα πρέπει η Αστυνομία επίσης να επιλαμβάνεται άμεσα ως οφείλει και πάραυτα να ενημερώνεται η Εισαγγελία.

Αν αυτό το τρίπτυχο λειτουργήσει εύρυθμα, τότε κατά την άποψη του γράφοντος θα αποφευχθούν τα χειρότερα.

Ειδήσεις σήμερα

Σοκ: Πέθανε ο Ηλίας Νικολακόπουλος – Έπαθε ανακοπή την ώρα που κολυμπούσε

4η δόση: Έκτακτη ενημέρωση σήμερα στις 6 το απόγευμα από Θεοδωρίδου – Θεμιστοκλέους για διευκρινίσεις μετά τη σύγχυση για τους πολίτες 30 – 59 ετών