Η αγωνία είναι μεγάλη σε όλη την Ελλάδα. Προφανώς και είναι πολύ μεγαλύτερη για όσους μένουν ή έχουν επενδύσει στη Σαντορίνη. Τέτοια σεισμική δραστηριότητα δεν έχει παρατηρηθεί ξανά στη χώρα μας. Ισως μόνο στο Αρκαλοχώρι της Κρήτης πριν από λίγα χρόνια.

ΚΑΝΕΙΣ δεν μπορεί να γνωρίζει τι θα συμβεί. Οσο κι αν έχουν προχωρήσει οι επιστήμες, η φύση στο τέλος θα κάνει αυτό που είναι να κάνει. Ολοι ευχόμαστε να μην γίνει κάποιος μεγάλος σεισμός και, βέβαια, να μην ενεργοποιηθεί το ηφαίστειο.

Η αλήθεια είναι πως έχουμε μάθει να ζούμε με τους σεισμούς. Σε όλα τα επίπεδα. Τόσο σε ανθρώπινο μπορούμε να κρατάμε την ψυχραιμία μας, καθώς έχουμε βιώσει ως χώρα πολλές καταστροφές από τον Εγκέλαδο. Οσο και στην αντοχή των κατασκευών, καθώς ο οικοδομικός κανονισμός προβλέπει αυστηρές προϋποθέσεις στη δόμηση των κτιρίων.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ προβλήματα; Ναι, το κυριότερο είναι ο έλεγχος κυρίως των πιο παλαιών κτιρίων. Αν και η κυβέρνηση, σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, έχουν ξεκινήσει ελέγχους σε όλα τα δημόσια κτίρια της χώρας, με προτεραιότητα σε σχολεία και νοσοκομεία.

Η Σαντορίνη, όμως, έχει μια ιδιαιτερότητα. Τα σπίτια έχουν χτιστεί στην άκρη του γκρεμού. Το πρόβλημα δημιουργείται, όπως τόνισε ο καθηγητής Αντισεισμικών Κατασκευών, Παναγιώτης Καρύδης, γιατί «είναι λίγα τα κτίρια που έχουν σχεδιαστεί σύμφωνα με τους σύγχρονους αντισεισμικούς κανονισμούς που, αν τους ακολουθούσαμε τότε, δεν θα μπορούσαν να χτιστούν οικήματα πάνω στο “φρύδι” της Σαντορίνης».

Η Σαντορίνη αναπτύχθηκε υπερβολικά τις τελευταίες δεκαετίες. Η υπερδόμηση είναι εμφανής με το μάτι. Δεν τέθηκαν όρια. Η αύξηση του τουρισμού άλλαξε τον χαρακτήρα του νησιού. Κάτοικοι και επενδυτές έβλεπαν το κέρδος. Το κράτος είχε κλειστά τα μάτια μπροστά σε αυτόν τον οικοδομικό οργασμό. Ολοι μαζί αγνόησαν παντελώς κάτι που είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Πως η Σαντορίνη είναι ευάλωτη σε σεισμούς, ενώ το ηφαίστειο παραμένει ενεργό.

 ΤΩΡΑ, τι μπορεί να γίνει; Στην πραγματικότητα τίποτα. Ούτε πρόκειται να γκρεμιστούν ούτε να χτιστούν από την αρχή τα χιλιάδες σπίτια που κατασκευάστηκαν την εποχή του τουριστικού πυρετού.

ΑΡΑ, το μόνο που απομένει είναι η ενεργοποίηση της Πολιτείας όταν υπάρχουν σεισμικά φαινόμενα όπως το τωρινό. Τα προληπτικά μέτρα προστασίας ίσως και η εκκένωση του νησιού, αν υπάρξουν ενδείξεις για ισχυρό χτύπημα του Εγκέλαδου. Βέβαια, το ερώτημα που ανακύπτει είναι τι θα συμβεί αν υπάρξει σεισμική έξαρση στη high season του καλοκαιριού. Γιατί τον χειμώνα στη Σαντορίνη μένουν 20.000 κάτοικοι, αλλά το καλοκαίρι ο πληθυσμός μαζί με τους τουρίστες ξεπερνάει τις 100.000.

Η υπερδόμηση της Σαντορίνης μπορεί, τουλάχιστον, να λειτουργήσει ως παράδειγμα προς αποφυγήν για τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου και τις τουριστικές περιοχές της χώρας. Πρέπει να τεθούν αυστηροί κανόνες. Και το σημαντικότερο; Να τηρούνται οι κανόνες. Γιατί, πέρα από την προστασία από φυσικά φαινόμενα όπως οι σεισμοί, πρέπει να μην καταστραφεί το φυσικό τοπίο, αλλά και να δημιουργούνται οι απαραίτητες υποδομές για τη φιλοξενία των τουριστών.