Γράφει ο Μενέλαος Θεοδωρουλάκης*

Η κοινωνική αποστασιοποίηση που επιβλήθηκε στο πλαίσιο της προστασίας της δημόσιας Υγείας επέφερε αναστολή του μεγαλύτερου μέρους της παραγωγικής και της κοινωνικής δραστηριότητας παγκοσμίως, προκαλώντας ένα ντόμινο βίαιων αλλαγών στην καθημερινότητα δισεκατομμυρίων ανθρώπων και πτώση στο επίπεδο της ποιότητας ζωής και της ευημερίας, υλικής και ψυχολογικής.

Οι συνθήκες της καραντίνας με την απομόνωση, τον εγκλεισμό και τη μοναξιά μαζί με τις επιπτώσεις της κοινωνικοοικονομικής κρίσης επέφεραν αύξηση στο άγχος/στρες, στην ανησυχία, στον φόβο, στη λύπη, στην απογοήτευση, στην αβεβαιότητα/ανασφάλεια, στην πλήξη και στον θυμό με σοβαρές κλιμακούμενες ψυχολογικές επιπτώσεις: αλλαγές διάθεσης, ευερεθιστότητα, αϋπνία, συμπτώματα μετατραυματικού στρες, συναισθηματική εξάντληση και κατάθλιψη.

Από τις σχετικές έρευνες πιο ψυχολογικά ευάλωτοι προέκυψε ότι ήταν οι ηλικιωμένοι, οι φροντιστές τους και τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα, λόγω του φόβου για τις επιπτώσεις του ίδιου του ιού και την κρίση των συστημάτων Yγείας. Ενώ ακολουθούν οι επαγγελματίες Yγείας, που πέρα από το stress, την κόπωση, τη θλίψη και την επαγγελματική εξουθένωση βίωσαν σε πολλές περιπτώσεις κοινωνική απομόνωση και στίγμα, αντίστοιχα με τους νοσούντες από Covid-19. Ιδιαίτερα ευάλωτοι στο άγχος καταγράφηκαν να είναι όσοι αντιμετώπισαν τεράστια αναστάτωση στη ζωή τους: τα παιδιά/μαθητές, οι νέοι/φοιτητές και τα άτομα με διακοπή της εργασίας/οικονομικής δραστηριότητας και επισφαλές εισόδημα.

Οι παραπάνω συναισθηματικές και ψυχολογικές επιβαρύνσεις προκάλεσαν, σύμφωνα με σχετικές έρευνες, ειδικά την περίοδο της καραντίνας, αύξηση της συχνότητας εμφάνισης συναισθηματικών και ψυχικών διαταραχών, κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας, κατάχρησης αλκοόλ και χρήσης ουσιών. Αυξητική τάση που αναμένεται να διαρκέσει όσο η οικονομική κρίση και τα αυξημένα ποσοστά ανεργίας και φτώχειας.

Η έως τώρα εμπειρία και οι σχετικές έρευνες κατέδειξαν ότι η ενίσχυση της ψυχολογικής ανθεκτικότητας και η αύξηση της κοινωνικής υποστήριξης/προστασίας αποτελούν σημαντικούς προστατευτικούς παράγοντες των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας και της κοινωνικοοικονομικής κρίσης, γιατί εξομαλύνουν επιδράσεις από τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και αναπτύσσουν μηχανισμούς εκ νέου προσαρμογής.

Στο πλαίσιο αυτό οι διεθνείς οργανισμοί προωθούν την ενίσχυση των υπηρεσιών ψυχικής Υγείας και των προγραμμάτων κοινωνικής υποστήριξης και των υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας για τη θωράκιση της κοινωνικής συνοχής και της ψυχικής ευημερίας, κάτι που σχεδιάζει να πράξει και η Ελλάδα.

*Ο Μενέλαος Θεοδωρουλάκης είναι PhD Κοινωνικής Πολιτικής, πρόεδρος Δ.Σ. Ομοσπονδίας Φορέων Ψυχικής Υγείας και Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης ΑΡΓΩ, πρόεδρος ΠΕΨΑΕΕ

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου 

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr