Γράφει ο Δημοσθένης Δαββέτας*

Αυτή όμως η αυτοπραγμάτωση που ήταν κυρίως όραμα και είχε και διάφορα ποιοτικά αποτελέσματα, όπως π.χ. η κοινωνική απελευθέρωση της γυναίκας, τα εργασιακά δικαιώματα, η εξέλιξη της επιστήμης ή της τέχνης, η τεχνολογική πρόοδος και η τεχνική αισιοδοξία, στηριζόταν στη λογική μιας από κοινού εξωστρέφειας. Οταν γινόταν για παράδειγμα η Ρωσική Επανάσταση στα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα ή ακόμη ο φουτουρισμός στην Τέχνη, η αυτοπραγμάτωση στόχευε την εξωστρεφή εξέλιξη και πρόοδο, που ήθελε να φέρει πιο κοντά τους ανθρώπους μέσα από το όραμα της αλλαγής. Μιας αλλαγής όμως που ονειρευόταν ένα όλο και πιο διευρυμένο εξωτερικευμένο Εγώ, που συνομιλούσε με το διαφορετικό και αναζητούσε το Μαζί. Η πρόοδος στηριζόταν στη σχέση που είχε χαρακτηριστικό τον άνθρωπο, τις φυσικές του ανάγκες.

Από την πτώση όμως της Σοβιετικής Ενωσης ως σήμερα, το φυσικό στοιχείο υποχωρεί όλο και περισσότερο. Τη θέση του παίρνουν πλέον το τεχνητό, η αγορά (που αντικαθιστά το εμπόριο) και η επικοινωνία. Οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις οδηγούν στην κατάργηση των φυσικών ανταλλαγών και μετακινήσεων. Στη θέση τους τώρα υπάρχουν οι τεχνολογικές δυνατότητες. Το τεχνολογικό όμως «θαύμα», που τόσο γοητεύει και γεννά μια μεταεθνική παγκοσμιοποιημένη ζωή, δημιουργεί ταυτόχρονα και τεχνητές συνυπάρξεις. Η φυσική εξωστρέφεια γίνεται τεχνητή επικοινωνία. Η φυσική ζωή μετατρέπεται σε τεχνητή ζωή. Μοιάζει σαν παιχνίδι video game. Με τη διάφορα ότι κάθε τέτοιου είδους «παιχνίδι» σε αποξενώνει σταδιακά από κάθε είδους ανθρώπινη φυσικότητα. Δεν χρειάζεται να δούμε κάποιον για να του εξηγήσουμε ότι θέλουμε να χωρίσουμε, ένα SMS φτάνει. Δεν χρειάζεται να βγούμε σε παρέες να γνωρίσουμε κάποιον.

Τα ειδικευμένα σάιτ βοηθούν κι έτσι έχουμε γνωριμίες. Αυτό το αίσθημα ικανοποίησης ενός ξαφνιάσματος του «Μαζί», αυτή η τόσο έντονη γοητεία του να αισθανθείς κάτι ως αισθαντική και όχι μόνο ως αισθησιακή εμπειρία, έχει δώσει τη θέση της στη θέληση για αγοραστική, επικοινωνιακή, τεχνητή ισχύ και τεχνητό αισθησιασμό. Το αρχικό αίτημα της αυτοπραγμάτωσης, το τόσο ανθρώπινο, που ήταν η βάση των σχέσεων ως ποιοτική εξέλιξη και ικανοποίηση, έχει αντικατασταθεί από την επιβολή της δύναμης, ως τον μοναδικό δρόμο ύπαρξης. Μιλάμε πια όχι για ικανοποίηση (που χρειάζεται τουλάχιστον δυο μέρη), αλλά για αυτοϊκανοποιηση.

Οδηγούμαστε σε έναν μετα-ανθρώπινο τεχνητό κόσμο, όπου η σχέση είναι πια μόνο τεχνητή αυτοϊκανοποίηση, όπως τεχνητά είναι και τα αισθήματα, τα λόγια, οι χειρονομίες, τα όνειρα. Πρόκειται για κοστολογημένες διαπιστώσεις μιας νέας ζωής. Αυτής της τεχνητής αυτοϊκανοποίησης ως ύψιστο σύγχρονο αγαθό. Ο φόβος, η άγνοια, η έλλειψη παιδείας να μοιραστούμε κι έτσι να ικανοποιηθούμε, μας έχει πια οδηγήσει στην ανεπίστρεπτη αποδοχή της θέλησης για αυτοϊκανοποίηση ή, για να παραφράσω τον Νίτσε, στη θέληση για δύναμη ως τεχνητή αυτοϊκανοποίηση.

Από την έντυπη έκδοση