Γράφει ο Δημοσθένης Δαββέτας*

Με λίγα λόγια, η ήδη γνωστή σ’ όλους μας καραντίνα. Κι ορθώς έγινε, γιατί το πρώτο αγαθό είναι η ζωή και πρέπει να την προστατεύουμε από τον επικίνδυνο κι απρόβλεπτο, κυρίως άγνωστο ως σήμερα, ιό. Τα δεύτερα αφορούν τις έρευνες για τη θεραπεία, που όπως συχνά ανακοινώνεται θα έπρεπε να έχουν εντατικοποιηθεί. Και θα εντατικοποιηθούν.

Στόχος η ανακάλυψη του εμβολίου, όπως συμβαίνει και με τη γρίπη, έτσι ώστε να προλαμβάνεται, όσο γίνεται, η επέλαση του ιού στο μέλλον. Αλλωστε η Ιατρική έχει ως λόγο ύπαρξης τη θεραπεία και οι έρευνες για την ανεύρεση φαρμάκων είναι η ουσία της λειτουργίας της. Οσο προχωρά η Ιατρική τόσο και μεγαλώνει η διάρκεια της ζωής. Τώρα φτάνουμε στα τρίτα μέτρα.

Τη χρήση της τεχνολογίας στο πλαίσιο της υγειονομικής προστασίας των πολιτών. Χρειάστηκε να βγει σε υπηρεσία το βαρύ τεχνολογικό «πυροβολικό». Δηλαδή στην Αμερική, μέσω των νέων τεχνολογιών που εφαρμόζονται στα κινητά, μπορούν να εντοπιστούν οι πολίτες που έχουν τον ιό. Στην Κίνα η τεχνητή νοημοσύνη είναι πια επίσημα εργαλείο παρακολούθησης «κορονο-υπόπτων». Χρησιμοποιήθηκε πολύ ως μέθοδος υγειονομικής παρακολούθησης. Οι θερμικοί σαρωτές που είναι εγκατεστημένοι στους σιδηροδρομικούς σταθμούς εντοπίζουν ασθενείς με πυρετό.

Στη Ρωσία τα συστήματα αναγνώρισης προσώπου χρησιμοποιούνται για την προστασία ύποπτων κρουσμάτων. Και σε όλες τις χώρες ξεδιπλώνονται όλα τα τελευταία συστήματα τεχνολογικής χρήσης στο όνομα της υγειονομικής ασφάλειας.

Κι όμως, πολύ εύκολα η παρακολούθηση του ιού στην Αμερική μπορεί να μετατραπεί σε παρακολούθηση τρομοκρατών. Ή ακόμη χειρότερα, σε παρακολούθηση όποιων η κυβέρνηση θεωρεί γενικώς ύποπτους αντιφρονούντες. Η ιστορία το έχει αποδείξει πολλάκις. Η μέθη της εξουσίας δεν έχει όρια. Οσο για την Κίνα και τη Ρωσία, είναι πια σ’ όλους γνωστό ότι η τεχνολογία χρησιμοποιείται για δικτατορικούς σκοπούς. Με το σύστημα ΑΙ οι Αρχές μπορούν να γνωρίζουν πια μέχρι και τι ψάχνουμε στο Διαδίκτυο. Για σκεφτείτε τι θα γίνει αν όλες αυτές οι πληροφορίες ενωθούν μέσω της τεχνητής νοημοσύνης. Τεράστιοι είναι πλέον οι κίνδυνοι για τη δημοκρατική και ατομική ελευθερία του πολίτη. Απειλείται ο ιδιωτικός του χώρος. Κι αν αυτό είναι ήδη πραγματικότητα για δικτατορικά καθεστώτα, δεν θα έπρεπε να γίνει ποτέ πραγματικότητα για τα δημοκρατικά.

Η Δύση δεν θα πρέπει να γοητεύεται από το άμετρο της κυβερνητικής δύναμης. Η τεχνολογία μοιάζει σήμερα σαν το κουτί της Πανδώρας. Από τη στιγμή που άνοιξε δεν ξανακλείνει. Ή και να ξανακλείσει -γιατί η ανάγκη θα το απαιτήσει- και πάλι κάτι θα έχει ξεφύγει. Στο όνομα της υγειονομικής προστασίας δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε τις πολιτικές μας ελευθερίες που για αιώνες αγωνιστήκαμε να κατακτήσουμε. Θα πρέπει να φροντίσουμε ώστε στο όνομα της «εκτάκτου ανάγκης» οι υπηρεσίες ασφαλείας να μην καταργούν όποτε θέλουν τα ατομικά μας δικαιώματα.

Οι υποστηρικτές της «δρακόντειας» διακυβέρνησης θέλουν να εκμεταλλευτούν τη συνθήκη «εκτάκτου ανάγκης». Κι έτσι να σβήσουν η αντιπαράθεση, η διαφωνία, ο αντίλογος, που είναι οι κολόνες της Δημοκρατίας.

Από την έντυπη έκδοση

*Ο Δημοσθένης Δαββέτας είναι Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός