Γράφει ο Γιάννης Τσαπρούνης

ΣΤΟ πρώτο άκουσμα φάνηκε καλή ιδέα. Δείχνει την επιθυμία αλλά και την αγωνία της κυβέρνησης για την αντιστροφή του brain drain σε brain gain. Στην πραγματικότητα, όμως, δυστυχώς δεν μπορεί να προσφέρει λύσεις στο τεράστιο πρόβλημα της ανεργίας και της υπο-μισθοδοτούμενης εργασίας στη χώρα μας. Παράλληλα, θυμίζει αρκετά την επιδοματική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, αν και απευθύνεται ουσιαστικά σε υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων.

ΤΟ πρόβλημα έχει πολλές πτυχές. Από τη μια είναι το brain drain και από την άλλη το brain… remain. Μέσα στη δεκαετία που τελειώνει σε λίγες ημέρες, περισσότεροι από 500.000 -κυρίως νέοι- επιστήμονες εγκατέλειψαν την Ελλάδα. Είτε γιατί δεν έβρισκαν εργασία είτε γιατί, ακόμα και να είχαν δουλειά, δεν έβλεπαν προοπτικές ούτε για τους ίδιους ούτε για τη χώρα. Το θέμα είναι πως ακόμα και αυτή τη στιγμή, ενώ το κλίμα στην οικονομία έχει αλλάξει, χιλιάδες νέοι έχουν μοναδική ελπίδα «σωτηρίας» τη μετανάστευση από τη χώρα.

ΘΑ περάσουν πολλά χρόνια για να διαπιστώσουμε αν κάποιοι από όσους έφυγαν τρέχοντας από την Ελλάδα έχουν λόγους να επιστρέψουν. Δεν αρκεί μόνο το να τους προτείνει κάποια καλή θέση εργασίας που θα συνοδεύεται με υψηλές αποδοχές. Θα πρέπει να νιώσουν σίγουροι ότι έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στην καθημερινότητα, στην οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας. Θα πρέπει να αισθανθούν ότι μπορούν να νιώσουν ασφαλείς για το παρόν τους και να αποκτήσουν προσδοκίες για το μέλλον.

ΤΟ κλίμα έχει αλλάξει. Η χώρα δανείζεται με μηδενικό επιτόκιο ακόμα και στα ετήσια έντοκα γραμμάτια και μπορεί να εκδίδει ομόλογα με χαμηλά επιτόκια-ρεκόρ. Υπάρχει έκρηξη στην έκδοση οικοδομικών αδειών, κάτι που, αν μη τι άλλο, δείχνει πως βρισκόμαστε σε περίοδο ανάπτυξης. Οι φόροι και οι εισφορές σταδιακά μειώνονται. Ακόμα, όμως, η πραγματική οικονομία έχει πολύ δρόμο μέχρι να μπει σε ρυθμούς κανονικότητας. Οι ξένοι επενδυτές δείχνουν πρόθεση να ρίξουν χρήματα, αλλά ακόμα είναι διστακτικοί όταν π.χ. βλέπουν ότι το συμβολικό πρότζεκτ του Ελληνικού ακόμα δεν έχει ξεκινήσει παρά τις επαναλαμβανόμενες υποσχέσεις. Οι τράπεζες μόλις τώρα ξεκινούν να διαχειριστούν το τεράστιο πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων και στην ουσία… υπολειτουργούν.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, υπάρχει και η «αθάνατη» ελληνική… επιχειρηματικότητα, ένα μεγάλο κομμάτι της οποίας θεωρεί πως χωρίς να ρίξει ούτε ένα ευρώ θα συνεχίσει να επιβιώνει ή ακόμα και να επεκτείνεται. Για να επιστρέψουμε στο «Rebrain Greece», ας αναρωτηθούμε κάτι: Αν μια εταιρία έχει πλάνο ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού, θα «κολλήσει» στα 42.000 ευρώ το χρόνο που είναι ο μισθός ενός εξπέρ επιστήμονα; Είναι απλό. Οσες επιχειρήσεις δεν καταφέρουν να προσαρμοστούν στη νέα εποχή που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και να βρουν τα κεφάλαια για να επενδύσουν, τότε θα βρεθούν αντιμέτωπες με λουκέτο μέσα στα επόμενα χρόνια.

Η ζημιά που έπαθε η ελληνική οικονομία από τη χρεοκοπία δεν είναι εύκολα ανατάξιμη. Δεν αρκούν μόνο οι καλές ιδέες. Χρειάζονται πράξεις από την κυβέρνηση και τους επιχειρηματίες. Και το κυριότερο: απαιτείται χρήμα. Αλλιώς, όχι rebrain δεν θα έχουμε, αλλά θα χάσουμε τα… μυαλά μας και όσοι μείναμε εδώ.

Από την έντυπη έκδοση

*Ο Γιάννης Τσαπρούνης είναι διευθυντής σύνταξης του Ελεύθερου Τύπου