Γράφει ο Στέφανος Τζανάκης

Είναι μία αναφορά στις μεγάλες θεσμικές αλλαγές που έγιναν στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Σταματά όμως εκεί ο Αλέξης Τσίπρας; Οχι.

Πολύ πρόσφατα, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είπε κάτι που σχολιάστηκε ευρέως από τους οικονομολογούντες: ότι η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ για την οικονομία συμπυκνώνεται στο δόγμα ότι δεν θα αυξήσει η ανάπτυξη τους μισθούς, αλλά η αύξηση των μισθών θα φέρει την ανάπτυξη.

Αν γυρίσουμε πίσω, στο 1981-1985, θα διαπιστώσουμε ότι το συγκεκριμένο δόγμα είχαν εφαρμόσει οι κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου. «Τσάρος» της οικονομίας την πρώτη κυβερνητική περίοδο της «αλλαγής» ήταν ο αείμνηστος Γεράσιμος Αρσένης, με λαμπρή πανεπιστημιακή καριέρα και θητεία σε διεθνείς οργανισμούς.

Εκείνη την εποχή, η σοσιαλδημοκρατική συνταγή ήταν ακριβώς αυτό: αυξάνουμε τους μισθούς, άρα αυξάνουμε τη ζήτηση στην οικονομία – και αυτό λειτουργεί ως ένας μοχλός ανάπτυξης. Στις σκανδιναβικές χώρες, η συνταγή λειτούργησε για δεκαετίες – και έφερε τα γνωστά αποτελέσματα για το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Μόνον που η Ελλάδα δεν ανήκει στη Σκανδιναβία – και αυτό φάνηκε πολύ γρήγορα.

Η συνταγή λειτουργούσε μια χαρά σε χώρες με ισχυρή παραγωγική βάση – και όχι χώρες που βασιζόταν στις εισαγωγές, όπως η δική μας. Μετά την πρώτη τετραετία, ο Ανδρέας Παπανδρέου συνειδητοποίησε ότι ούτε μία υποτίμηση θα μπορούσε να σώσει την παρτίδα – και άλλαξε «τσάρο», βάζοντας τον Κώστα Σημίτη να πάρει δύσκολες αποφάσεις για εκείνη την εποχή.

Εχουν περάσει 34 χρόνια, μια παγκοσμιοποίηση και τρία Μνημόνια από το 1985 – και ένα κόμμα εξουσίας, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, επαναφέρει την πολιτική της εποχής της «δημοκρατικής έκρηξης». Και αν έμενε στα θεσμικά, όλα θα ήταν καλά – μόνον που δεν υπάρχουν και πολλά να γίνουν πια στο πεδίο αυτό: η Ελλάδα είναι μία δημοκρατική χώρα, με κατοχυρωμένα τα δικαιώματα των πολιτών.

Στο πεδίο της οικονομίας, ωστόσο, δεν είμαστε ούτε καν στο τέλος της αρχής, μετά από μία δεκαετία Μνημονίων. Πώς μπορεί ένα μεγάλο κόμμα να επαναφέρει την πολιτική του 1981- 1985; Εκτός κι αν έχουν κρυφό άσο στο μανίκι τον δικό τους Σημίτη…

Από την έντυπη έκδοση

*Ο Στέφανος Τζανάκης είναι διευθυντής έκδοσης του Ελεύθερου Τύπου