Γράφει ο Γιάννης Παπαδάτος

Στις αρχές του 2017 ξεκίνησε στη Φινλανδία ένα κοινωνικό πείραμα που προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον. Η κυβέρνηση διάλεξε τυχαία 2.000 ανέργους 25-58 ετών από τη δεξαμενή του φινλανδικού ΟΑΕΔ (Kela) και τους εξασφάλισε ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα 560 ευρώ το μήνα για τα επόμενα δύο χρόνια, χωρίς την παραμικρή προϋπόθεση. Δεν ήταν υποχρεωμένοι να ψάξουν για δουλειά. Ακόμη όμως κι αν έβρισκαν, το επίδομα θα εξακολουθούσε να τους καταβάλλεται κανονικά, εντελώς αφορολόγητο. Ηταν κυριολεκτικά «τζάμπα λεφτά», χάρισμα του κράτους.

Στόχος του πειράματος ήταν να απαλλάξει τους ανέργους από το άγχος της επιβίωσης και να τους επιτρέψει να κυνηγήσουν μια δουλειά με περισσότερη όρεξη. Το τελευταίο πράγματι επιτεύχθηκε, όπως έδειξε μια έρευνα τον Ιανουάριο. Ωστόσο, αναπάντεχα, η φινλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το πείραμα διακόπτεται οριστικά στο τέλος του 2018 και το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα δεν πρόκειται να επεκταθεί σε περισσότερες κατηγορίες εργαζομένων και ανέργων, όπως σχεδιαζόταν. Ο λόγος του τερματισμού δεν εξηγήθηκε επαρκώς – αυτό θα γίνει σε ειδική έκθεση τον Ιανουάριο του 2019.

Το σίγουρο είναι πως η κεντροδεξιά κυβέρνηση στο Ελσίνκι αποφάσισε να αντικαταστήσει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα των 560 ευρώ με ένα σχήμα που ονομάστηκε «μοντέλο ενεργοποίησης». Βάσει αυτού, οι Φινλανδοί άνεργοι (213.000 σε πληθυσμό 5 εκατομμυρίων, δηλαδή περισσότεροι αναλογικά από κάθε άλλη σκανδιναβική χώρα) θα υποχρεούνται, για να μη χάσουν το επίδομα ανεργίας, να δουλεύουν τουλάχιστον 18 ώρες την εβδομάδα ή να ενταχθούν εντός τριών μηνών σε δουλειές που θα τους υποδείξει ο Kela.

Παράλληλα, ο Φινλανδός υπουργός Οικονομικών, Πέτερι Ορπο, αποκάλυψε ότι το 560 ευρω θα αντικατασταθεί από μια «γενική πίστωση», περίπου σαν αυτή που ισχύει στη Βρετανία: Ο δικαιούχος θα συγκεντρώνει όλα τα επιδόματα και τις φοροαπαλλαγές σε ένα λογαριασμό, με τον οποίο θα πορεύεται. Ως το επόμενο πείραμα…

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]