Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά και μια σειρά από πρόδρομους δείκτες αποτυπώνει την αρνητική τροχιά που έχει πάρει τόσο ο προϋπολογισμός όσο και συνολικά η οικονομία.

Γράφει ο Πάνος Αμυράς*

ΣΥΜΦΩΝΑ με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, στο πρώτο εξάμηνο το πρωτογενές πλεόνασμα ξεπερνά τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή σε ποσοστό επί του ΑΕΠ άνω του 1,4%. Θυμίζουμε ότι για να μην ενεργοποιηθεί ο δημοσιονομικός «κόφτης» το πλεόνασμα πρέπει να είναι τουλάχιστον 0,5%. Η εξέλιξη μοιάζει θετική, ωστόσο τα στοιχεία του εξαμήνου οφείλονται αποκλειστικά στη στάση πληρωμών, οι οποίες όμως κάποτε πρέπει να γίνουν μέσα στη χρονιά, αλλά και στο πάγωμα των δημόσιων επενδύσεων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο πρώτο μισό της χρονιάς οι δαπάνες του ΠΔΕ ήταν μόλις 1,1 δισ. ευρώ όταν ο προϋπολογισμός προβλέπει 6 δισεκατομμύρια.

ΕΠΟΜΕΝΩΣ, η κατάσταση μπορεί να είναι οριακή στο τέλος της χρονιάς, ενώ το 2017 θα είναι ακόμη δυσκολότερο όταν θα πρέπει να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ και η οικονομία να αναπτύσσεται με ρυθμό άνω του 2,5%. Ωστόσο, οι δυνάμεις της ύφεσης φαίνεται να ενισχύονται, ενώ ο τουρισμός δεν έχει αποκτήσει θετικό πρόσημο προκειμένου να τις περιορίσει. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους της Βουλής, οι κίνδυνοι αποτυχίας του προγράμματος δεν έχουν εξαλειφθεί καθώς η ανάκαμψη δεν είναι ορατή. Οι συνιστώσες του ΑΕΠ, κατανάλωση, εξαγωγές και επενδύσεις, είχαν το πρώτο εξάμηνο του 2016 καθοδική πορεία. Ιδιαίτερα ανησυχητική η μείωση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών στο πρώτο τρίμηνο κατά 11,7%.

ΔΥΣΟΙΩΝΑ είναι και τα σημάδια στην αγορά. Μεγάλες εταιρίες όπως ο Μαρινόπουλος ή η Jet Oil βρίσκονται σε οριακό σημείο, ενώ χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις κλείνουν ή μεταναστεύουν σε γειτονικές χώρες για να αποφύγουν υψηλή φορολογία και κεφαλαιακούς περιορισμούς.

ΤΗ ΔΥΣΜΕΝΗ εικόνα συμπληρώνει η έξοδος στο εξωτερικό χιλιάδων ειδικευμένων εργαζομένων, κυρίως νέων, με αποτέλεσμα να διαφαίνεται ο κίνδυνος όχι μόνο να μην ανακάμψει η οικονομία αλλά να παγιδευτεί σε μια κατάσταση στασιμότητας. Μπροστά σε αυτά τα ανησυχητικά σημάδια που έπρεπε να σημάνουν γενικό συναγερμό η κυβέρνηση ασχολείτο με το πώς θα κλείσει την τηλεοπτική αγορά και πώς θα παγιδέψει τα κόμματα της αντιπολίτευσης με τον εκλογικό νόμο.

Η ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ της οικονομίας θα μεγαλώσει την κοινωνική οργή. Οι πολίτες έχουν μπροστά τους την πληρωμή του φόρου εισοδήματος με μέσο χρεωστικό εκκαθαριστικό κοντά στα 1.500 ευρώ, ενώ τον Αύγουστο ακολουθεί ο ΕΝΦΙΑ, που όχι μόνο δεν καταργήθηκε αλλά θα είναι αυξημένος για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων που διαθέτουν αγροτεμάχια ή οικόπεδα εκτός σχεδίου.
Η κατανάλωση, που αποτελούσε βασικό πυλώνα διατήρησης του ΑΕΠ, έχει μειωθεί στο πρώτο τρίμηνο, ενώ το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών θα συρρικνωθεί λόγω της αύξησης της φορολογίας.

ΟΛΑ ΑΥΤΑ δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν με συμβολικού τύπου ιδιωτικοποιήσεις όπως της ΤΡΑΙΝΟΣΕ αλλά απαιτούν συνολική εκστρατεία για να έρθουν ιδιωτικά κεφάλαια και να αναληφθούν επενδυτικές πρωτοβουλίες. Οι περισσότεροι υπουργοί δεν πιστεύουν στην πολιτική που εφαρμόζουν, σχεδόν εκτελούν αγγαρεία για να θυμηθούμε μια παλαιότερη ρήση συναδέλφου τους, με αποτέλεσμα το τελικό παραγόμενο προϊόν από την κυβέρνηση να είναι πενιχρό και αναντίστοιχο με τις απαιτήσεις της οικονομίας.

Η ΑΡΝΗΤΙΚΗ πορεία των μεγεθών το 2016 προοιωνίζεται ακόμη δυσκολότερο 2017, όταν οι στόχοι για πλεόνασμα θα μεγαλώσουν και η οικονομία θα πρέπει να τρέξει με ρυθμούς 2007 για να τους πετύχει. Τα αδιέξοδα θα διευρυνθούν και οι πολιτικές εξελίξεις θα ενεργοποιηθούν όσο και εάν οι υπουργοί μοιάζουν κολλημένοι με τις καρέκλες της εξουσίας.

*Ο Πάνος Αμυράς είναι ο διευθυντής  του Ελεύθερου Τύπου