Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο πόρισμα που απέστειλε και στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, στόχος της έρευνας που διενήργησε ο Συνήγορος του Πολίτη ήταν η καταγραφή των γενικότερων προβλημάτων που παρουσιάστηκαν κατά τη μετάβαση των Ενιαίων Αιτήσεων Ενίσχυσης στο κυβερνητικό νέφος και τη λειτουργικότητα της νέας εφαρμογής της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης. Στο πλαίσιο αυτό επισκέφθηκε Αγροτικούς Συνεταιρισμούς και Ενώσεις στην Κεντρική Μακεδονία.
«Το βασικό συμπέρασμα που προέκυψε από τις παραπάνω συναντήσεις είναι ότι οι δυσλειτουργίες και ελλείψεις στη φόρμα υποβολής αιτήσεων αλλά και στις γενικότερες διαδικασίες υπήρξαν εντονότατες και πρωτοφανείς. Οι εκπρόσωποι των Ενώσεων περιέγραψαν στην Αρχή κατάσταση αποδιοργάνωσης του συστήματος και αναφέρθηκαν σε παντελή έλλειψη υποστήριξης τόσο σε επίπεδο μηχανογραφικών εφαρμογών όσο και διοικητικών διαδικασιών», σημειώνεται χαρακτηριστικά στο πόρισμα.
Τα προβλήματα που κατέγραψε ο Συνήγορος του Πολίτη, όπως τα εξέθεσαν οι εκπρόσωποι των παραγωγών, και υπέβαλε προτάσεις για την αποφυγή παρόμοιων εμπλοκών κατά τα επόμενα έτη ενίσχυσης είναι τα εξής:
1 Πλημμελής διεξαγωγή προκαταρκτικών διασταυρωτικών ελέγχων
Στο πλαίσιο των διοικητικών μηχανογραφικών ελέγχων λειτουργεί σύστημα προκαταρκτικών ελέγχων, γνωστό ως «αποσφαλμάτωση», που στόχο έχει τη διόρθωση λαθών ή παραλείψεων στις αιτήσεις πριν την οριστικοποίησή τους. Η διαδικασία της αποσφαλμάτωσης για τα έτη 2022 και 2023 χαρακτηρίστηκε από εκπροσώπους των Ενώσεων ως «υποτυπώδης» ή «ανύπαρκτη», καθώς έλαβαν χώρα ελάχιστοι έλεγχοι σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.
2 Πρόβλημα με την υποβολή διοικητικών πράξεων
Μετά τη λήξη της προθεσμίας εκπρόθεσμης υποβολής Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης, μεταβολές στις Ενιαίες Αιτήσεις Ενίσχυσης λαμβάνουν χώρα μέσω της διαδικασίας των
διοικητικών πράξεων. Οι γεωργοί που επιθυμούν να μεταβάλουν στοιχεία των αιτήσεών τους, προκειμένου να διορθώσουν προφανή σφάλματα, υποβάλλουν απευθείας στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης τις αλλαγές συγκεκριμένων πεδίων της οριστικής ΕΑΕ είτε μέσω του Κέντρου Υποδοχής Δηλώσεων στο οποίο υποβλήθηκε η αίτηση ή από τον ίδιο τον παραγωγό για τους online χρήστες. Η έναρξη της υποβολής των διοικητικών πράξεων καθορίζεται με ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Για το έτος ενίσχυσης 2021 δεν λειτουργούσε η σχετική μηχανογραφική υποδομή. Εκπρόσωπος Ενωσης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ τον πληροφόρησε ότι προέβη σε δοκιμές της σχετικής εφαρμογής την άνοιξη του 2022.
3 Απουσία τεχνικής υποστήριξης
Δεν παρασχέθηκε καμία τεχνική υποστήριξη από τον νέο τεχνικό σύμβουλο. Οι φορείς απηύθυναν σειρά ερωτημάτων προκειμένου να ξεπεράσουν κωλύματα που παρουσίαζε η μηχανογραφική εφαρμογή στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εταιρίας, τα οποία παρέμειναν αναπάντητα. Οι εκπρόσωποι αναφέρθηκαν σε πολύ καλή συνεργασία με τον προηγούμενο τεχνικό σύμβουλο.
4 Εσφαλμένη εικόνα Δικαιωμάτων έτους 2022 κατά την υποβολή των Ενιαίων Αιτήσεων Ενίσχυσης
Οι «παράπλευρες» μηχανογραφικές εφαρμογές «σύγκλισης δικαιωμάτων»,
«μεταβιβάσεων» κ.ά. που συνδέονται με την εφαρμογή της βασικής ενίσχυσης δεν αναπτύχθηκαν κατά το έτος ενίσχυσης 2021. Λόγω αυτής της παράλειψης, κατά την υποβολή των δηλώσεων του έτους 2022 στην εφαρμογή απεικονίζονταν στη φόρμα τα δικαιώματα του 2021 χωρίς να περιληφθούν δικαιώματα από το Εθνικό Απόθεμα του 2021, τα δικαιώματα που μεταφέρθηκαν μέσω της διαδικασίας μεταβίβασης 2021 και 2022 και οι μεταβολές που έγιναν στο πλαίσιο της γραμμικής σύγκλισης 2021.
5 Προβλήματα στην οριστικοποίηση των αιτήσεων
Παρουσιάστηκαν προβλήματα στην οριστικοποίηση των αιτήσεων για το έτος ενίσχυσης 2022, καθώς σε κάποιες δηλώσεις το σύστημα εμφάνιζε -αναιτιολόγητα- κωδικούς σφάλματος. Ενδεικτικά αναλύθηκε περίπτωση όπου έπρεπε να λάβει χώρα μετατόπιση αγροτεμαχίου στον ψηφιακό χάρτη προκειμένου να οριστικοποιηθεί αίτηση με την πρόθεση τα ορθά στοιχεία να καταχωρισθούν στη συνέχεια μέσω διοικητικής πράξης.
6 Καθυστέρηση της έναρξης υποβολής δηλώσεων
Με Δελτίο Τύπου από 17.05.2023 ο ΟΠΕΚΕΠΕ ανακοίνωσε τη θέση σε λειτουργία στο gov.gr της δημόσιας ψηφιακής πύλης για την υποβολή της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης έτους 2023 – ΟΣΔΕ 2023 μετά την ενσωμάτωση των μεταβολών που περιλαμβάνει η νέα ΚΑΠ για τις άμεσες ενισχύσεις. Σύμφωνα με το Δελτίο, το διάστημα 17.5.2023-24.5.2023 η ψηφιακή εφαρμογή θα παρείχε τον ατομικό προσωπικό κωδικό όλων των αγροτών που επιθυμούν να υποβάλουν αίτηση και θα ακολουθούσε η υποβολή των αιτήσεων από 24.5.2023. Ακολούθησε όμως νέο δελτίο Τύπου από 14/06/2023 με το οποίο ανακοινώθηκε η έναρξη υποβολής των δηλώσεων από Δευτέρα 12-06-2023 μέσω του gov.gr.
Κατά τις ημερομηνίες που πραγματοποιήθηκε η πρώτη αυτοψία του κλιμακίου του Συνηγόρου (τέλη Ιουνίου 2023) σε κάποια κέντρα είχαν υποβληθεί ελάχιστες δηλώσεις, ενώ σε άλλα δεν είχε ξεκινήσει η διαδικασία. Εκπρόσωπος Ενωσης δήλωσε ότι στην Ενωση είχαν υποβληθεί 2.500 χειρόγραφες δηλώσεις και επρόκειτο να ακολουθήσει καταχώριση στην ηλεκτρονική φόρμα. Επεσήμανε επίσης ότι ο φορέας, σε αναμονή έναρξης της διαδικασίας, απασχολεί και αμείβει εποχικό προσωπικό, το οποίο υποαπασχολείται.
7 Εξισωτική αποζημίωση
Η εφαρμογή της πλατφόρμας για την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης 2023 δεν χαρακτήριζε την έκταση ως ορεινή ή μειονεκτική για να δηλωθούν τα Μέτρα 13.1, 13.2, 13.3.
8 Συνδεδεμένες ενισχύσεις
Στο πεδίο των συνδεδεμένων ενισχύσεων δεν εμφανίζονταν πιστοποιημένες ποικιλίες – εγγεγραμμένες στον εθνικό κατάλογο, ώστε να επιλεγούν για επιδότηση.
9 Επιλογή τεχνικού συμβούλου
Οι Ενώσεις στην πλειοψηφία τους είχαν ήδη λάβει την απόφαση ή εξέταζαν το ενδεχόμενο να συνεργαστούν -έναντι αμοιβής- με τον προηγούμενο τεχνικό σύμβουλο, ώστε κάνουν χρήση της φόρμας υποβολής αιτήσεων που έχει αυτός σχεδιάσει. Λαμβάνουν δε υπόψη τους ως σημαντική παράμετρο στη διαδικασία επιλογής συμβούλου την άρτια τεχνική υποστήριξη που αυτός τους παρείχε επί σειρά ετών.
10 Διακριτική μεταχείριση Ενώσεων που συνεργάζονται με συγκεκριμένο τεχνικό σύμβουλο
Υπάλληλος Ενωσης κατήγγειλε ότι μόνο Κέντρα που έχουν υπογράψει σύμβαση με συγκεκριμένη εταιρία Πληροφορικής έχουν πρόσβαση στο αρχείο πληρωμών όπου εμφανίζονται εξατομικευμένες πληροφορίες σε σχέση με τις περικοπές των ενισχύσεων.
11 Καθυστέρηση στην έκδοση εγκυκλίων
Κατά το έτος ενίσχυσης 2023, η κύρια μεταβολή που επήλθε στις δηλώσεις του ΟΣΔΕ είναι η αντικατάσταση της ενίσχυσης του «Πρασινίσματος» με μια σειρά από δράσεις οικολογικών σχημάτων. Τμήμα του προϋπολογισμού των άμεσων ενισχύσεων διατίθεται πλέον σε παραγωγούς που εφαρμόζουν γεωργικές πρακτικές για το κλίμα, ευνοϊκές για το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων. Για να καταβληθεί η εκάστοτε ενίσχυση, έπρεπε να συμπληρωθεί το σχετικό πεδίο στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης, αναφέρεται στη συγκεκριμένη παρέμβαση. Η καθυστέρηση στην έκδοση εγκυκλίων που αφορούν στις δράσεις των οικολογικών σχημάτων επέφερε καθυστερήσεις στην υποβολή των δηλώσεων. Οι υπουργικές αποφάσεις που ορίζουν τις δράσεις εκδόθηκαν τον Ιούνιο του 2023. Η εγκύκλιος όμως, η οποία περιλαμβάνει τα στοιχεία ενημέρωσης των δυνητικών δικαιούχων για παρεμβάσεις που είναι συνδεδεμένες με το ΟΣΔΕ, εκδόθηκε με καθυστέρηση στις 21.07.2023. Ετσι, κατά την υποβολή των αιτήσεων, οι παραγωγοί δεν ήταν σε θέση να γνωρίζουν εάν η υιοθέτηση των πρακτικών που προβλέπουν τα σχήματα θα ήταν συμφέρουσα οικονομικά γι’ αυτούς.
Με καθυστέρηση εκδόθηκε επίσης η ετήσια εγκύκλιος που παρέχει τις απαραίτητες διευκρινίσεις για την υποβολή των δηλώσεων ΟΣΔΕ: Η υπ’ αριθμόν 43926/19.07.202333 εγκύκλιος εκδόθηκε μετά την ημερομηνία έναρξης υποβολής δηλώσεων.
Ομοίως, η εγκύκλιος που ορίζει τη διαδικασία μεταβίβασης δικαιωμάτων ενίσχυσης εκδόθηκε στις 25.08.2023 και ως περίοδος υποβολής των αιτήσεων μεταβίβασης ορίστηκε το διάστημα από 10/9/2023 έως 10/10/2023. Δεδομένου ότι ως καταληκτική ημερομηνία των δηλώσεων Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης – ΕΑΕ έτους 2023 ορίστηκε η 11η/9/2023, οι παραγωγοί υπέβαλαν τις αιτήσεις ενίσχυσης για να ενεργοποιήσουν δικαιώματα, χωρίς να έχουν καν υποβάλει αίτημα για να τους απονεμηθούν τα δικαιώματα ενίσχυσης που ενδεχομένως δικαιούνται για το ίδιο έτος.
12 Υποστελέχωση του ΟΠΕΚΕΠΕ
Οι εκπρόσωποι των Ενώσεων ανέφεραν στην Αρχή ότι το προσωπικό του ΟΠΕΚΕΠΕ καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του και να υποστηρίξει τη διαδικασία υποβολής δηλώσεων. Ωστόσο αναφέρθηκαν σε υποστελέχωση του Οργανισμού, καθώς περιορισμένος αριθμός υπαλλήλων καλείται να απαντήσει σε πληθώρα ερωτημάτων.
Κατήγγειλαν, επίσης, ότι η πρόσβαση των ίδιων των στελεχών στην πληροφόρηση είναι περιορισμένη, διότι το μηχανογραφικό σύστημα δεν περιλαμβάνει πλήρη στοιχεία για τις υποθέσεις των παραγωγών για το έτος ενίσχυσης 2022.
13 Αργή καταβολή των ενισχύσεων
Τον Ιούνιο του 2023, αποδέκτες δικαιωμάτων από μεταβίβαση έτους 2022 εξακολουθούσαν να αναμένουν την καταβολή των ενισχύσεων. Αναφέρθηκε περίπτωση όπου χορηγήθηκαν δικαιώματα από το εθνικό απόθεμα σε παραγωγό που είχε υποβάλει αίτηση για μεταβίβαση δικαιωμάτων χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε αιτιολόγηση.
Ειδήσεις σήμερα
Ρόδος: Η Ελλάδα καταδικάστηκε για θανάσιμο τραυματισμό πρόσφυγα στην Ψέριμο
Χειμερινές εκπτώσεις: Ανοικτά την Κυριακή τα καταστήματα -Το ωράριο λειτουργίας
Market Pass 2: Ολοκληρώθηκαν οι πληρωμές – Ποιοι είδαν λεφτά σε κάρτες και λογαριασμούς
Ροή Ειδήσεων 
