Τι, άραγε, εξηγεί την αύξηση και τη μείωση της πείνας; Έπειτα από δεκαετίες ερευνών οι επιστήμονες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η πείνα ρυθμίζεται, εν πολλοίς, από σωματικούς και εγκεφαλικούς παράγοντες. Έχει ενδιαφέρον, μάλιστα, το πόσα πολλά όργανα του σώματος ευθύνονται τόσο για τις επιδρομές μας στο ψυγείο όσο και για τη διακοπή της όρεξής μας. Δεν είναι μόνο το στομάχι που καθορίζει την ένταση της πείνας. Μπορεί να είναι- απλά και μόνο- η εικόνα ενός χάμπουργκερ σε κάποιο τηλεοπτικό σποτ. Ας πάρουμε κι εμείς …μια γεύση από τους παράγοντες που ρυθμίζουν την πείνα μας… 

Στόμα, στομάχι και εγκέφαλος καθορίζουν την πείνα μας

Στο στόμα βρίσκονται ειδικοί υποδοχείς που στέλνουν αισθήσεις γεύσης στον εγκέφαλο, πληροφορώντας τον για το θρεπτικό περιεχόμενο της τροφής που γευτήκαμε. Με τη σειρά του, ο εγκέφαλος επιλέγει τις γεύσεις των φαγητών που περιέχουν θρεπτικές ουσίες που ίσως μας λείπουν. Αν μας λείπει πρωτεΐνη, επιθυμούμε πολύ μια μπριζόλα. Αν μας λείπει σάκχαρο, μπορεί να ανακαλύψουμε ότι επιθυμούμε πολύ αμυλούχα φαγητά όπως το ψωμί. Παρομοίως και το στομάχι «ενημερώνει» τον εγκέφαλο. Αυτό εξηγεί το γιατί όταν γεμίζουμε το στομάχι μας με μαρουλοσαλάτα δεν είμαστε τόσο ικανοποιημένοι όπως όταν το γεμίζουμε με αρκετά κομμάτια πίτσα. 

Εμπλέκονται και άλλα όργανα στη ρύθμιση της πείνας;

Άτομα με ιδιαίτερα βαρύ «φορτίο» ινσουλίνης στον οργανισμό τους αναφέρουν αυξημένη ένταση της πείνας και αυτό οφείλεται στο πάγκρεας. Εμπλέκεται όμως και το συκώτι, που  σχετίζεται άμεσα με τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Χαμηλά επίπεδα επιφέρουν αίσθημα πείνας, ενώ  υψηλά επίπεδα σακχάρου επιφέρουν αίσθημα κορεσμού. Πολύ σημαντικό, επίσης, είναι το λεπτό έντερο. Το μυστικό για να χάσουμε βάρος είναι να κρατάμε το λεπτό έντερο διαρκώς απασχολημένο, τρώγοντας πολλά και μικρά γεύματα. Κι αυτό διότι η παρουσία τροφής στο λεπτό έντερο στέλνει «σήμα» στον εγκέφαλο ώστε να μειώσει την ένταση της πείνας μας.

Μπορεί, όμως, η πείνα να ρυθμίζεται και από εξωτερικούς παράγοντες, λ.χ. μια εικόνα ενός ζουμερού χάμπουργκερ;

Πράγματι, η όψη, η γεύση, η οσμή, ο ήχος και η υφή της τροφής μπορεί να μας τραβήξουν προς αυτήν. Έχετε ποτέ παρακολουθήσει τηλεόραση, χωρίς να αισθάνεστε πείνα, για να πεινάσετε στη συνέχεια μόνο και μόνο επειδή παρακολουθήσατε ένα διαφημιστικό που δείχνει μια ελκυστική βιτρίνα με χάμπουργκερ;

Όμως, πώς είναι δυνατόν και μόνον η θέα του φαγητού να επιφέρει αισθήματα πείνας; 

Ακόμα κι όταν ονειροπολούμε σκεπτόμενοι το φαγητό, είναι δυνατό να διεγερθεί το πάγκρεας ώστε να εκκρίνει ινσουλίνη, κάνοντας μας να πεινάσουμε και πιθανώς στέλνοντας μας σε αναζήτηση μιας πάστας ή μιας τυρόπιτας…

Μπορεί, όμως, η έντονη πείνα να οφείλεται και στις εξαντλητικές δίαιτες;

 Η αλήθεια είναι πως μια αγχώδης κατάσταση, όπως είναι η δίαιτα, μπορεί να επιφέρει τελικά αίσθημα έντονης πείνας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να οδηγήσει σε υπερβολική κατανάλωση τροφής.

Μπορεί το άγχος να είναι παράγοντας που επηρεάζει την ένταση της πείνας; 

Όντως, υπό την επήρεια στρεσογόνων συνθηκών, που είναι πιθανό να προκαλούν αρνητικά συναισθήματα, όπως οργή, ανία, κατάθλιψη ή μοναξιά, οι παχύσαρκοι άνθρωποι τείνουν σε μεγαλύτερο βαθμό από τους αδύνατους ανθρώπους να τρώνε υπερβολικά. Η βασική υπόθεση είναι ότι το άγχος διεγείρει τον εγκέφαλο να εκκρίνει ενδορφίνες, οι οποίες υποκινούν την υπερβολική κατανάλωση τροφής.