Γράφει ο Σπύρος Σκριβιλιωτάκης

Διευθυντής Ορθοπαιδικός στο Metropolitan Hospital

Η δισκεκτομή είναι μια από τις σπουδαιότερες χειρουργικές τεχνικές στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης. Όπως δηλώνει και το όνομά της, πρόκειται για εκτομή του μεσοσπονδυλίου δίσκου για αφαίρεση κήλης. Είναι μια μέθοδος που έχει πάνω από έναν αιώνα ζωής (η πρώτη δισκεκτομή έγινε το 1906) και εξακολουθεί να εφαρμόζεται, αλλά, όπως είναι φυσικό, έχει εξελιχθεί προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης δυνατής αποτελεσματικότητας σε συνδυασμό με την όσο το δυνατόν πιο μικρή επεμβατικότητα.

Ενδοσκοπική δισκεκτομή: μικρή επεμβατικότητα υπό άμεση όραση

Το φάσμα των χειρουργικών τεχνικών στην αντιμετώπιση της παθολογίας του μεσοσπονδυλίου δίσκου διαρκώς διευρύνεται. Διαφορετικές προσεγγίσεις και προσπελάσεις προσφέρονται στον χειρουργό της σπονδυλικής στήλης προκειμένου να τις εφαρμόσει ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή, με τη σύγχρονη τάση να είναι η επιλογή των λιγότερο επεμβατικών τεχνικών.

Η διαθεσιμότητα ενδοσκοπικών συστημάτων που ενσωματώνουν υψηλής ευκρίνειας οπτικές ίνες και δυνατότητα χρήσης μικροεργαλείων σε μια λειτουργική μονάδα, επιτρέπει στον χειρουργό να έχει μικρής επεμβατικότητας προσπέλαση, καθώς και να διενεργεί χειρουργικούς χειρισμούς υπό άμεση όραση.

Τι είναι η ενδοσκοπική δισκεκτομή

Η ενδοσκοπική δισκεκτομή αποτελεί τη νέα ελάχιστα επεμβατική μέθοδο χειρουργικής αντιμετώπισης της κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου. Κατά την επέμβαση αφαιρείται το τμήμα του μεσοσπονδυλίου δίσκου το οποίο προβάλλει ή έχει αποκοπεί και ασκεί πίεση στο νεύρο. Η αφαίρεση γίνεται διαδερμικά, μέσω μιας πολύ μικρής τομής λίγων χιλιοστών στα πλάγια της σπονδυλικής στήλης, με τη χρήση ενδοσκοπίου (μια πολύ μικρή κάμερα και ειδικά σχεδιασμένα μικροχειρουργικά εργαλεία). Το βασικό πλεονέκτημα της χρήσης ενδοσκοπίου είναι ότι ο χειρουργός έχει άμεση οπτική επαφή με το χειρουργικό πεδίο μέσω οθόνης. Με τον τρόπο αυτό η ενδοσκοπική δισκεκτομή πραγματοποιείται με απόλυτη ακρίβεια και ασφάλεια για τον ασθενή.

Ποιους ασθενείς αφορά η ενδοσκοπική δισκεκτομή

• Ασθενείς με κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (επίμονη ισχιαλγία με ή χωρίς νευρολογική σημειολογία) και ιδιαίτερα αυτούς στους οποίους η εντόπιση της κήλης είναι ενδο- ή έξω- τρηματική.
• Ασθενείς με κήλη στην ανώτερη οσφυϊκή και θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης.
• Ασθενείς με συμπτώματα σπονδυλικής στένωσης (αδυναμία βάδισης και χρόνιο πόνο στη μέση).

Χειρουργική τεχνική της ενδοσκοπικής δισκεκτομής

Η επέμβαση γίνεται συνήθως με τοπική αναισθησία και μέθη, μέσω μιας μικρής τομής (περίπου ενός εκατοστού) στα πλάγια της σπονδυλικής στήλης, αποφεύγοντας τον τραυματισμό των σπονδυλικών μυών.

Υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση τοποθετείται το ενδοσκόπιο ακριβώς στο ύψος της παθολογίας και υπό άμεση όραση μέσω της κάμερας και της οθόνης αφαιρείται το τμήμα του δίσκου, ενώ ελέγχεται η ακεραιότητα της νευρικής ρίζας με συνεχή ηλεκτροφυσιολογική παρακολούθηση και ηλεκτρικά ερεθίσματα.
Ο χρόνος της επέμβασης είναι λιγότερο από μια ώρα ενώ υπάρχει πλήρης καταγραφή της χειρουργικής τεχνικής.

Πλεονεκτήματα της ενδοσκοπικής δισκεκτομής

• Μικρό χειρουργικό τραύμα.
• Εξατομικευμένη χειρουργική προσέγγιση ανάλογα με την εντόπιση της κήλης. Η δυνατότητα ακριβούς προσέγγισης σε περιοχές όπου οι άλλες μέθοδοι απαιτούν εκτεταμένες και τραυματικές προσπελάσεις αποτελεί το μεγάλο πλεονέκτημα της ενδοσκοπικής χειρουργικής. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει στην ένδο- και εξω- τρηματική εντόπιση, όπου η συγκεκριμένη μέθοδος υπερέχει όλων των άλλων, προσεγγίζοντας επακριβώς τη συγκεκριμένη ανατομική θέση.
• Ελάχιστη απώλεια αίματος.
• Ελάχιστος κίνδυνος φλεγμονής λόγω της διαρκούς πλύσης-έκπλυσης διεγχειρητικά.
• Αποφυγή συμφύσεων και ουλώδους ιστού.
• Αποφυγή αποσταθεροποίησης του σπονδυλικού τμήματος.
• Δεν αλλάζει η μηχανική κατασκευή και στήριξη της σπονδυλικής στήλης.
• Άμεση κινητοποίηση του ασθενούς.

Η σύγχρονη βιβλιογραφία εστιάζει στην υπεροχή των αποτελεσμάτων όταν αφαιρείται ενδοσκοπικά η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου σε σχέση με την μικροδισκεκτομή (αφαίρεση με μικροσκόπιο). Καθίσταται έτσι εμφανές ότι η ενδοσκοπική τεχνική υπερέχει και αποτελεί πιθανά το μέλλον στην αντιμετώπιση της κήλης του μεσοσπονδυλίου δίσκου.

Υπάρχει εναλλακτική του χειρουργείου;

Πριν οδηγηθεί, βεβαίως, στο χειρουργείο, κάθε ασθενής με κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου έχει σίγουρα αναζητήσει εναλλακτικές μεθόδους. Η αρχική αντιμετώπιση της κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου φυσικά πρέπει να είναι συντηρητική και να εστιάζεται στην ανακούφιση του πόνου και των υπόλοιπων συμπτωμάτων. Έρευνες έχουν δείξει πως η συντριπτική πλειοψηφία της οσφυαλγίας οφείλεται σε δισκογενή προβλήματα, με προεξάρχοντα την προβολή ή την κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου. Η αναλγητική θεραπεία με φάρμακα, η κατάκλιση και η κλασική φυσικοθεραπεία με χρήση μηχανημάτων, όπως TENS, laser, διαθερμίες και η μάλαξη στοχεύουν στην ελάττωση του πόνου, όμως δίνουν απλώς μια πρόσκαιρη ανακούφιση (όχι πάντα, κάποιες φορές δεν βοηθάνε καθόλου) και όχι μια ουσιαστική αντιμετώπιση στο πρόβλημα. Ένα κατάλληλο πρόγραμμα ασκήσεων ενδυνάμωσης των σταθεροποιών και στηρικτικών μυών της μέσης, φαίνεται να προσφέρει κάτι περισσότερο από τα παραπάνω μέσα. Εντούτοις, μόνο το χειρουργείο μπορεί να οδηγήσει σε οριστική επίλυση του προβλήματος.

Από το ένθετο Υγεία που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο