Ακολούθως, απαντάμε σε 9 βασικές ερωτήσεις ασθενών που χρειάζεται να υποβληθούν σε αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας.

Πότε πρέπει να χειρουργηθώ;

Ένας ασθενής πρέπει να χειρουργηθεί όταν πάσχει από σοβαρή στένωση ή σοβαρή ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας. Μπορεί να παρουσιάζει συμπτώματα, μπορεί και όχι. Τα συμπτώματα συνήθως είναι θωρακικός πόνος, δύσπνοια που μπορεί να φθάσει σε πνευμονικό οίδημα και στιγμιαία επεισόδια λιποθυμίας.

Είναι το χειρουργείο η καλύτερη επιλογή για το πρόβλημα καρδιάς μου;

Όταν η βλάβη της βαλβίδας γίνεται σοβαρή, τότε ο ασθενής θα πρέπει να αντιμετωπίζεται χειρουργικά. Σήμερα, η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να γίνει είτε με την ανοικτή χειρουργική μέθοδο, είτε διακαθετηριακά με τη μέθοδο TAVI.

Μπορώ να επιλέξω τη μέθοδο αντιμετώπισης;

Όταν ο κίνδυνος για τον ασθενή με την κλασική επέμβαση αντικατάστασης αορτικής βαλβίδας είναι μεγαλύτερος από 5%, τότε προτείνεται η διακαθετηριακή επέμβαση (TAVI). Σε κάθε περίπτωση, αυτός που θα δώσει την ένδειξη της επιλογής του είδους της αντιμετώπισης του ασθενή είναι ο καρδιοχειρουργός σε συνεννόηση με τον θεράποντα καρδιολόγο.

Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω για να προετοιμαστώ για το χειρουργείο;

 Η διάγνωση του ασθενή έχει γίνει ήδη με το υπερηχογράφημα-τρίπλεξ καρδιάς. Ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί υποχρεωτικά σε στεφανιογραφία αν η ηλικία του είναι μεγαλύτερη από 35 χρόνων. Επιπρόσθετα πρέπει να υποβληθεί σε σπιρομέτρηση, σε τρίπλεξ καρωτίδων, λαγονίων και αρτηριών κάτω άκρων, απλή αξονική τομογραφία θώρακος όπως και σε εργαστηριακές εξετάσεις αίματος. Επίσης ο ασθενής θα πρέπει να έχει ιατρικές βεβαιώσεις για συνυπάρχουσες νόσους και τυχόν φαρμακευτική αγωγής που ακολουθεί. Ο ασθενής θα πρέπει να έχει ελέγξει και διορθώσει όλα τα οδοντιατρικά του προβλήματα πριν το χειρουργείο.

Τι είδους πρέπει να είναι η βαλβίδα;

Υπάρχουν δύο τύποι προσθετικών βαλβίδων, οι βιολογικές και οι μηχανικές. Οι βιολογικές παρασκευάζονται κυρίως από βόειο ή χοίρειο περικάρδιο. Η διάρκεια ζωής των βαλβίδων είναι περί τα 15 χρόνια, ενώ τώρα τελευταία κυκλοφόρησαν βαλβίδες με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Οι βαλβίδες που χρησιμοποιούνται στις TAVI είναι μόνο βιολογικές και φαίνεται ότι έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής, δηλαδή λιγότερο από 10 χρόνια. Οι μηχανικές κατασκευάζονται από υλικά όπως τιτάνιο ή πυρολυτικό άνθρακα. Διαρκούν για όλη τη ζωή του ασθενή, αλλά αυτός είναι υποχρεωμένος να παίρνει αντιπηκτικά, προκειμένου να διατηρείται φυσιολογική η λειτουργία της βαλβίδας, σε αντίθεση με τις βιολογικές βαλβίδες που οι ασθενείς πρέπει να παίρνουν μόνο ασπιρίνη. Οι βιολογικές βαλβίδες χρησιμοποιούνται σε άτομα με ηλικία πάνω από τα 65-70 έτη.

Πως γίνεται η επέμβαση;

Στην  ανοικτή κλασσική χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται μία τομή 20-30 εκατοστών στην μέση του στέρνου, ενώ η σύγχρονη πρακτική απαιτεί μια χειρουργική τομή περίπου 5 – 8 εκατοστά, που ονομάζεται μικρή ή μίνι ή J στερνοτομή και σε μερικές φορές γίνεται στα πλάγια ως θωρακοτομή. Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία. Ο καρδιοχειρουργός αφού ανοίξει την αορτή αφαιρεί την κατεστραμμένη βαλβίδα του ασθενή και τοποθετεί τη νέα βαλβίδα. Η χειρουργική επέμβαση διαρκεί 2 με 3 ώρες. Η επέμβαση με την μικρή τομή ονομάζεται ελάχιστα επεμβατική αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας – MIAVR.

Με την διακαθετηριακή μέθοδο, η βαλβίδα τοποθετείται είτε από τα μηριαία αγγεία, είτε από την κορυφή της καρδιάς, είτε από την υποκλείδιο αρτηρία. Τοποθετείται πάντα μία βιολογική βαλβίδα που ανοίγει στη θέση της παλιάς. Η επέμβαση γίνεται με τοπική ή γενική αναισθησία και διαρκεί 2-4 ώρες. Σε περίπτωση επιπλοκής ο ασθενής πρέπει να αντιμετωπισθεί με την κλασική ανοικτή επέμβαση επειγόντως.

Ποια τα πλεονεκτήματα της ελάχιστα επεμβατικής τομής σε σχέση με την κλασική επέμβαση;

Με τη μικρή τομή:

• δεν απαιτείται διάνοιξη του περικαρδίου
• πολύ μικρότερη απώλεια αίματος
• πολύ μικρή παραμονή στη ΜΕΘ
• ελάχιστος πόνος
• άμεση κινητοποίηση
• μείωση των λοιμώξεων
• μείωση των μετεγχειρητικών επιπλοκών
• παραμονή στο νοσοκομείο για 4-5 ημέρες

Ποια τα πλεονεκτήματα σε σχέση με τη διακαθετηριακή εμφύτευση βαλβίδας (ΤΑVI);

Αν και η χειρουργική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας γίνεται μόνο με γενική αναισθησία, πλεονεκτεί σημαντικά γιατί έτσι εκμηδενίζεται ο κίνδυνος παραβαλβιδικής διαφυγής και της τοποθέτησης μόνιμου βηματοδότη, προβλήματα που οδηγούν σε μικρότερη επιβίωση των ασθενών. Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα επιλογής της κατάλληλης από όλη την γκάμα των βαλβίδων, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του κάθε ασθενή.

Πότε μπορώ να γυρίσω στην κανονική μου ζωή;

Η κινητοποίηση μετά από ελάχιστα επεμβατική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας και μετά από TAVI γίνεται άμεσα την επομένη ημέρα, μετά την έξοδο του ασθενή από τη ΜΕΘ, χρόνος που αυξάνεται με την κλασσική μεγάλη στερνοτομή. Η επιστροφή στην κανονική ζωή γίνεται πλήρως μετά από ένα μήνα.