Ξεκινώντας από την πρωτεύουσα, που ξεχωρίζει για την ιστορία και τη γραφικότητά της, αυτή χτίστηκε τον 13ο αιώνα από Ενετούς άρχοντες για την αποφυγή των Σαρακηνών πειρατών. Γύρω από το χωριό απλώνεται ο παραδοσιακός οικισμός με τα πολυάριθμα άσπρα κυκλαδόσπιτα, αρχοντικά κτισμένα, καθώς και πολυάριθμα στενά σοκάκια.
Η Εμπροστιάδα, μία καμάρα με πολυτοξική μορφή, η Ιερά Μητρόπολη, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και στον Αγ. Ιωάννη Θεολόγο, οι ανεμόμυλοι της Χώρας που περικλείουν αμφιθεατρικά το χωριό στο πέρασμα των αιώνων, ο Πύργος του Γαβρά που στεγάζει το αρχαιολογικό μουσείο είναι μερικές μόνο από τις στάσεις που αξίζει να κάνουμε. Το εκκλησάκι της Κυρά Λεούσας βρίσκεται εκεί περισσότερους από 15 αιώνες, αποτελώντας ίσως την παλαιότερη χρονολογικά εκκλησία του χωριού. Οι δύο πλατείες, η Κάτω (η κεντρική όπου βρίσκεται και η Ιερά Μητρόπολη Αμοργού) και η Απάνω Λόζα, που προέρχεται από τη λατινική λέξη «αγορά», είναι κοσμήματα που κερδίζουν τους ταξιδιώτες. Χώρα σημαίνει και ενετικό κάστρο. Με ύψος 65 μέτρα, οχυρώθηκε από τους αδελφούς Ιερεμία και Γκύζη (1207) στην Ενετοκρατία και έπειτα ξεκίνησε η νότια επέκταση του χωριού.
Η Αμοργός με τα δυο της λιμάνια, ένα εξ αυτών τα Κατάπολα. Το λιμάνι άρχισε να κατοικείται κυρίως από καπετάνιους, ενώ σήμερα συναντάμε όλα όσα θέλουμε. Η Αιγιάλη, όπου βρίσκεται το δεύτερο λιμάνι, αποτελεί ένα μοναδικό σύμπλεγμα χωριών βόρεια της Αμοργού. Ο Ορμος ή Γιαλός που αποτελεί το κέντρο της Αιγιάλης, με τον γνωστό ανεμόμυλο δίπλα από το λιμάνι, είναι από τα πιο κοσμοπολίτικα μέρη του νησιού. Ανηφορικά του Ορμου συναντάμε τον Ποταμό που χωρίζεται σε Κάτω και Ανω Ποταμό. Η κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική και η εκπληκτική θέα προς τη θάλασσα κόβουν την ανάσα! Η Λαγκάδα βρίσκεται 4 χιλιόμετρα από το λιμάνι. Είναι «περήφανη» για την Αγία Τριάδα που είναι σφηνωμένη σε βραχοσπηλιά, ενώ τα Θολάρια με την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων επίσης αξίζουν την προσοχή μας. Στο νοτιοδυτικό τμήμα της Αμοργού βρίσκεται η Κάτω Μεριά Αμοργού, με τα χωριά Καμάρι, Βρούτση, Αρκεσίνη, Κολοφάνα και Καλοταρίτισσα.
Ωρα για βουτιές
Η πιο γνωστή παραλία της Αμοργού είναι η Αγία Αννα με το ομώνυμο εκκλησάκι πάνω από τον κολπίσκο της. Εδώ, άλλωστε, γυρίστηκαν σκηνές της ταινίας «Απέραντο Γαλάζιο» του Λικ Μπεσόν. Βρίσκεται μόλις τρία χιλιόμετρα από τη Χώρα και μόλις ενάμισι από το μοναστήρι της Παναγίας Χοζοβιώτισσας. Σήμα κατατεθέν της παραλίας είναι τα κρυστάλλινα γαλαζοπράσινα νερά τα οποία σε συνδυασμό με τη βραχώδη περιοχή και τα πράσινα περιβόλια επάνω από την ακτή συνθέτουν τη λεγόμενη «άγρια ομορφιά» του τοπίου. Οσοι κολυμπήσουν στα βαθιά νερά της, θα αντικρίσουν έπειτα από ένα σημείο, μέρος του μοναστηριού να ορθώνεται ψηλά αντίκρυ τους, στα αριστερά. Για όσους αντέχουν το περπάτημα πριν απ’ τη πρώτη βουτιά στη θάλασσα, υπάρχουν κρυφά μονοπατάκια που περνάνε ανάμεσα από τα βράχια και προσφέρουν λιγότερο θορυβώδεις στιγμές χαλάρωσης και ενίοτε σκιά.
Ο Αγιος Παύλος, ο Αγιος Παντελεήμων, η Αιγιάλη (η παραλία δίπλα στον ομώνυμο οικισμό με τη λευκή ψιλή άμμο και τα κρυστάλλινα νερά), το Μαλτέζι, η μικρή Βλυχάδα, η Παραλία της Καλοταρίτισσας με τη χρυσή αμμουδιά και τα ονειρεμένα ρηχά νερά, τα Παραδείσια είναι επίσης μερικές από τις παραλίες που γοητεύουν.
Νάξος: Στα καλύτερα «μυστικά» μέρη της Ευρώπης για τους Αμερικανούς
Στο ναυάγιο
Το «ναυάγιο της Αμοργού» έγινε διάσημο όταν γυρίστηκαν εκεί το 1988 κάποιες σκηνές από την ταινία «Απέραντο Γαλάζιο». Το υπό σημαία Κύπρου πλοίο προσάραξε και ναυάγησε στην περιοχή τον Φεβρουάριο του 1980, όταν κατά τη διάρκεια σφοδρής θαλασσοταραχής προσπάθησε να βρει καταφύγιο στον όρμο. Οι ντόπιοι διηγούνται εκείνη την ημέρα, γεμάτη με δυνατό βοριά, με το πλοίο να ψάχνει να προσεγγίσει κάποιο σημείο με λιγότερο αέρα. H εσφαλμένη εκτίμηση, όμως, εκείνου του σημείου, στην προσπάθεια να ρίξει άγκυρα, είχε ως συνέπεια να προσαράξει επάνω στα βράχια. Εκτοτε έχει μείνει εκτεθειμένο στη λύσσα των κυμάτων που κατατρώνε σιγά σιγά το σκαρί του δημιουργώντας ένα μοναδικό σκηνικό.
Η ξακουστή Παναγία Χοζοβιώτισσα
Στις 21 Νοεμβρίου εορτάζεται η Παναγία Χοζοβιώτισσα, στο μοναστήρι που είναι κτισμένο στον πιο απόκρημνο βράχο του Προφήτη Ηλία, 300 μέτρα πάνω από τη θάλασσα, νότια της Χώρας. Κτίστηκε από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό το 1088. Από το 2010 λειτουργεί στη Χώρα και εκκλησιαστικό μουσείο.
Για πεζοπορία
Η Αμοργός είναι ιδανικός προορισμός για τους λάτρεις της πεζοπορίας. Το νησί έχει πολυάριθμα σηματοδοτημένα μονοπάτια που συνδέουν τους οικισμούς, ενώ πολλά από αυτά καταλήγουν σε πανέμορφες παραλίες.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Aelia Studio, Αιγιάλη, τηλ. 6981155755
Amorgion Hotel, Αγία Ειρήνη, Κατάπολα, τηλ. 2285071361
Aegialis Hotel & Spa, Αιγιάλη, τηλ. 2285073393
Vigla Hotel, Θολάρια, τηλ. 2285073288
Amorgos Pearls, Κατάπολα, τηλ. 6942841623
Pension The Big Blue, Κατάπολα, τηλ. 2285071094
Yperia Hotel, Όρμος Αιγιάλης, τηλ. 2285073084
ΦΑΓΗΤΟ
Γιωργαλίνης, Βρούτσης, τηλ. 2285074290
Απόσπερο, Χώρα, τηλ. 2285071803
Capetan Dimos, Κατάπολα, τηλ. 2285071020
Mouragio Taverna, Κατάπολα, τηλ. 2285071011
Askas Restaurant, Παραλία Θολαρίων, τηλ.2285073333
Το Λιμάνι της κυρά Κατίνας, Αιγιάλη, τηλ. 2285073269
ΤρανζισΤοΡάκι, Χώρα, τηλ. 6988820049