Μια μικρή χώρα, με 2,7 εκατ. κατοίκους και έκταση περίπου το 1/3 της Ελλάδας, διαθέτει την αφρόκρεμα των γρήγορων αθλητών του κόσμου. Και να πει κανείς ότι η οικονομία της ανθεί… Κάθε άλλο.

Οι λίγοι πλούσιοι περνούν κάθε μέρα και καλύτερα και οι πολλοί φτωχοί προσπαθούν να επιβιώσουν.

Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια έρευνας και πολυάριθμες μελέτες για να διαπιστωθεί πώς προήλθαν ο Γιουσέιν Μπολτ, η Μάρλεν Οτι, ο Ασάφα Πάουελ και οι ατέλειωτοι σε αριθμό συμπατριώτες τους που τρέχουν σαν τον άνεμο και έχουν κερδίσει, μόνοι τους, όσα μετάλλια δεν έχουν κερδίσει ολόκληρες χώρες.

Ρωτήθηκε πρόσφατα και ο ίδιος ο Μπολτ, μόλις κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα 100 μ. στους Ολυμπιακούς του Ρίο. Απάντησε αμέσως ότι όλοι στην Τζαμάικα τρέχουν. Ετσι κι αλλιώς τρέχουν. Μερικοί το κάνουν πραγματικά καλά.

Συγκρίσεις

Γιατί όμως τρέχουν τόσο καλά; Πώς γίνεται οι Τζαμαϊκανοί να διαθέτουν περισσότερους top class δρομείς από χώρες με πολλαπλάσιο πληθυσμό και να κοντράρουν την υπερδύναμη των ΗΠΑ, ενώ ξεπερνούν την Κίνα; Για να γίνει αντιληπτή η σύγκριση, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου αντιστοιχούσε ένα μετάλλιο της Τζαμάικα για κάθε 225.000 Τζαμαϊκανούς και 1 μετάλλιο της Κίνας για κάθε 15.000.000 Κινέζους!

Ερευνητές από τη Μεγάλη Βρετανία έβαλαν στο… μικροσκόπιο το σώμα του Μπολτ. Ακολούθως, το σύγκριναν με το σώμα 300 μαθητών του Δημοτικού από αγροτικές και αστικές περιοχές της Τζαμάικα. Το αποτέλεσμα; Οι Τζαμαϊκανοί διαθέτουν συμμετρικά γόνατα. Τα πιο συμμετρικά γόνατα στον πλανήτη. Κι αυτό τους δίνει ένα πλεονέκτημα στις ταχύτητες. Αρκεί όμως μόνο αυτό;

Οι μελετητές αναζήτησαν και άλλα στοιχεία. Εψαξαν σχεδόν τα πάντα. Η συμμετρία του σώματος θεωρείται θετικό σημάδι συνολικής γενετικής κατάστασης και καλής σωματικής ανάπτυξης. Επομένως, έχει συσχετιστεί με ένα ευρύ φάσμα χαρακτηριστικών, από την ταχύτητα και τη φυσική ελκυστικότητα και στα δύο φύλα, έως την παραγωγή σπέρματος στους άνδρες.

Αν ο Μπολτ, όμως, έχει πλεονέκτημα στα πόδια, πρέπει να έχει και τη δύναμη για να αντέξει μέχρι τη γραμμή του τερματισμού. Οι Τζαμαϊκανοί αθλητές με καταγωγή από τη Δυτική Αφρική έχουν σημαντικά ταχύτερη συστολή των μυϊκών ινών από τους δρομείς άλλων χωρών. Κι όχι μόνο αυτό. Διαθέτουν ένα γονίδιο το οποίο βοηθά να μεταφέρεται πιο γρήγορα οξυγόνο στους μυς όταν καταπονούνται. Ακούγεται σαν φυσικό ντοπάρισμα και πράγματι είναι. Επειδή όμως είναι φυσικό, δεν μπορεί να επέμβει η WADA!

Δεν είναι τυχαίο που η Τζαμαϊκανή Μαρλέν Οτι έπαιρνε μέρος σε διεθνή μίτινγκ μέχρι τα 52 της. Ο Τζαμαϊκανός καθηγητής Ερολ Μόρισον ισχυρίζεται σε γραπτή μελέτη του ότι οι πράσινες μπανάνες, που παράγονται και καταναλώνονται στη χώρα, προσφέρουν πολύ γρήγορα ενέργεια στον οργανισμό και καίνε σε μεγαλύτερο ποσοστό και μεγαλύτερη ταχύτητα λίπη.

Ψυχολόγοι εξήγησαν ότι οι Τζαμαϊκανοί είναι από τη φύση τους επιθετικοί και δραστήριοι. Το χαρακτηριστικό τους αυτό συνδέεται με την κυκλοφορία του αίματος και τις υψηλές ταχύτητες. Επίσης, πιστεύεται ότι οι Τζαμαϊκανοί είναι άνθρωποι με επαναστατικές και εγωιστικές τάσεις. Δεν συνεργάζονται εύκολα και δεν συγχρονίζονται με άλλους. Το αποτέλεσμα είναι να προτιμούν τα ατομικά σπορ και όχι τα ομαδικά. Ο Μπολτ επιδεικνύει ένα μέρος αυτού του εγωισμού με τους πανηγυρισμούς και τις δηλώσεις του μετά τις επιτυχίες του, με το να γυρνά επιδεικτικά και να κοιτά πού είναι ο δεύτερος ενώ τρέχει. Εφτασε να μιλήσει ακόμα και για το πόσο… αθάνατος μπορεί να γίνει.

Τελευταίο, αλλά πολύ σημαντικό, είναι το γεγονός ότι το τρέξιμο είναι το φθηνότερο σπορ. Δεν χρειάζεσαι τίποτα για να τρέξεις παρά ένα ζευγάρι παπούτσια. Κι αν μάλιστα μιλάμε για σπριντ, δεν θέλεις ούτε ένα μπουκαλάκι νερό, όπως συμβαίνει στις μεγάλες αποστάσεις. Επομένως, υπάρχει καλή πρώτη ύλη για τη δημιουργία σπουδαίων σπρίντερ. Πώς θα αξιοποιηθεί; Οι Τζαμαϊκανοί απέδειξαν ότι δεν είναι μόνο γρήγοροι στα πόδια αλλά και στο μυαλό. Οταν διέγνωσαν τα προτερήματά τους, έκαναν τα πάντα για να τα εκμεταλλευτούν.

Από το Δημοτικό όλα τα παιδιά ασχολούνται με το στίβο. Οχι όμως μόνο αυτό. Διοργανώνονται συνεχώς διασχολικοί αγώνες. Στο τέλος κάθε χρονιάς, 120 σχολεία στέλνουν τους καλύτερους αθλητές τους σε αγώνες σπριντ που διαρκούν πέντε μέρες και τους παρακολουθούν οι κορυφαίοι αθλητές (ο Μπολτ είναι και χορηγός σε κάποιους από αυτούς). Ξέρετε πόσοι θεατές παρακολουθούν τους αγώνες αυτούς; Πάνω από 20.000, ενώ υπάρχει και τηλεοπτική μετάδοση. Ο στίβος είναι με διαφορά το πιο δημοφιλές σπορ στη χώρα. Η πίεση για επιτυχία υπάρχει από την ηλικία των 15 χρόνων και, όπως λένε οι φτασμένοι αθλητές, όταν μπαίνουν στα στάδια για μεγάλες διοργανώσεις, οι δρομείς είναι έτοιμοι και δεν αισθάνονται άγχος.

Η ενασχόληση χιλιάδων παιδιών με το στίβο -και κυρίως με τις ταχύτητες- δημιούργησε την ανάγκη για προπονητές. Οι παλιοί αθλητές υποχρεούνται να περάσουν τουλάχιστον δύο χρόνια γυμνάζοντας αθλητές στην Τζαμάικα. Τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκαν ιδιωτικοί σύλλογοι που προσφέρουν προπονητές και γήπεδα για τρέξιμο. Εξελίχθηκαν τόσο καλά που πλέον έρχονται και ξένοι σπρίντερ για να διακριθούν. Από την Τζαμάικα πέρασε και ο Νοτιοαφρικανός παγκόσμιος ρέκορντμαν και χρυσός Ολυμπιονίκης στα 400 μ., Φαν Νίκερκ. Πέρα από τον αθλητισμό, βελτιώνεται και η οικονομία της χώρας με τους εισαγόμενους αθλητές. Με ένα… σμπάρο δυο τρυγόνια.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής