Το φράγμα των 200.000.000 ευρώ έσπασε, τέσσερα μόλις χρόνια μετά το φράγμα των 100.000.000. Κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει ότι τα ποσά που θα δίνονται για ποδοσφαιριστές θα πλησιάζουν προϋπολογισμούς κρατών. Μέχρι σήμερα (κι ακόμα μένουν αρκετές μέρες του Αυγούστου, μήνα κατ’ εξοχήν μεταγραφικού), οι 10 ακριβότερες μεταγραφές που έχουν γίνει στην Ευρώπη ξεπέρασαν τα 700.000.000 ευρώ.

Μόνο οι… δέκα. Τον Ιούλιο, τα χρήματα που είχαν δοθεί για τις μεταγραφές ξεπέρασαν τα 2,2 δισ. ευρώ, ποσό μεγαλύτερο από το 2013 και μετά. Φυσικά σε αυτό δεν συμπεριλαμβάνονται τα 222 εκατ. ευρώ που έδωσε η Παρί Σεν Ζερμέν για να αποκτήσει τον Νεϊμάρ. Και δεν μπορεί να ξοδέψει χρήματα και η Ατλέτικο Μαδρίτης για την οποία ισχύει απαγόρευση μεταγραφών έως τον ερχόμενο Ιανουάριο.

Το πρωτάθλημα που ξοδεύει τα περισσότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της FIFA, είναι η Πρέμιερ Λιγκ, με τις μεταγραφές να ξεπερνούν έως τώρα τα 700 εκατ. ευρώ. Η Γαλλία, με τη μετακίνηση του Νεϊμάρ, ανεβαίνει στη δεύτερη θέση και ακολουθούν με μικρή διαφορά η Γερμανία και η Ιταλία. Η Ισπανία έχει μείνει πέμπτη, αλλά αναμένεται να πλησιάσει τις υπόλοιπες.

Οι τιμές έχουν εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα ύψη. Να σκεφτεί κανείς ότι το 2009 ο Κριστιάνο Ρονάλντο κόστισε 94.000.000 για να μετακομίσει από τη Μάντσεστερ Γ. στη Ρεάλ Μαδρίτης και τώρα με αυτά τα χρήματα παίρνεις απλώς τον Λουκάκου. Καλός ο Βέλγος, αλλά δεν συγκρίνεται με τον Κριστιάνο Ρονάλντο.

Μέχρι και ο 30χρονος Μπονούτσι, ο αμυντικός της Γιουβέντους, φόρεσε τη φανέλα της Μίλαν για 45.000.000. Ακόμα και οι αμυντικοί κοστίζουν κοντά στα 50.000.000.

Το 2013, ο άνθρωπος που έσπασε το φράγμα των 100.000.000 ευρώ στις μεταγραφές ήταν ο Ουαλός Γκάρεθ Μπέιλ που άφησε την Τότεναμ για τη Ρεάλ Μαδρίτης. Τώρα ο Εμπαπέ, που δεν έχει πετύχει όσα ο Μπέιλ και μάλιστα αγωνίζεται στο γαλλικό κι όχι στο αγγλικό πρωτάθλημα, κοστολογείται πάνω από 130 εκατ. ευρώ. Με 100 εκατ. ευρώ παίρνει η Μπαρτσελόνα από την Ντόρτμουντ τον Ντεμπελέ.

Πέρυσι, πολλοί έκαναν αρνητικά σχόλια για τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ η οποία έβαλε το χέρι στην τσέπη κι έβγαλε 105.000.000 για να πάρει τον Πογκμπά από τη Γιουβέντους. Πολλοί είπαν ότι δεν τα άξιζε και έτσι κι αλλιώς δεν μπορούσε από μόνος του να αλλάξει την ομάδα του τόσο πολύ, ώστε να κάνει απόσβεση. Πιθανότατα δικαιώθηκαν, η Μάντσεστερ δεν κέρδισε το πρωτάθλημα, κατέκτησε όμως το Γιουρόπα Λιγκ. Τα έσοδα από την κατάκτηση του τροπαίου αυτού ούτε που πλησιάζουν τα 105.000.000 του Πογκμπά. Ακόμα και το Τσάμπιονς Λιγκ να κατακτήσει μια ομάδα, τα έσοδά της (υπάρχει απόκλιση ανάλογα με τα τηλεοπτικά δικαιώματα που διαφέρουν από χώρα σε χώρα) δεν ξεπερνούν τα 70-80 εκατ. ευρώ.

Κι όμως, βρέθηκε η Παρί Σεν Ζερμέν και έδωσε 222.000.000 για τον Νεϊμάρ. Η αξία της μεταγραφής του Βραζιλιάνου είναι περίπου όσο τρεις κατακτήσεις Τσάμπιονς Λιγκ.

Financial Fair Play

Κι εδώ έρχεται το μεγάλο ερώτημα, αν το περιβόητο Financial Fair Play, που συμφωνήθηκε το 2009 και τέθηκε σε ισχύ από την UEFA (πρόκειται για κανόνες 95 σελίδων), είναι για… πέταμα. Με τους κανόνες αυτούς η ομοσπονδία θέλησε (και συμφώνησαν και οι ομάδες) να δώσει τέλος στα αλόγιστα έξοδα των συλλόγων, οι οποίοι ξόδευαν χρήματα για μεταγραφές, ενώ είχαν τεράστια χρέη. Περίπου το 60% των συλλόγων σε ολόκληρη την Ευρώπη έχει χρέη. Ακόμα και χωρίς χρέη όμως, η UEFA θέλει το Financial Fair Play, γιατί έτσι οι ομάδες θα ξοδεύουν όσα εισπράττουν και δεν θα εξαρτώνται από τις ορέξεις πλουσίων, οι οποίοι μπαίνουν στο ποδόσφαιρο και ό,τι ώρα θέλουν φεύγουν, αφήνοντας ομάδες στον… άσο, ανεβοκατεβάζοντας συλλόγους κατηγορίες.

Το Financial Fair Play φαίνεται εκ πρώτης όψεως μια τέλεια δικλίδα ασφαλείας ώστε το χρήμα να μη φέρνει την ευτυχία… αυτόματα. Να τη φέρνει μόνο αν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις. Στο παρελθόν η Μάντσεστερ Σίτι έχει τιμωρηθεί για υπέρβαση του Financial Fair Play, το οποίο πάντως ορίζει ότι μπορεί να υπάρχει απόκλιση εσόδων-εξόδων της τάξης των 5.000.000 ευρώ ανά τριετία. Τιμωρίες για ληξιπρόθεσμα χρέη έχουν υποστεί η Ατλέτικο Μαδρίτης και η Μάλαγα.

Πώς λοιπόν δίνονται τόσα πολλά χρήματα για μεταγραφές; Η Παρί Σεν Ζερμέν θα μπορέσει να αποδείξει έσοδα 222 εκατ. ευρώ άμεσα;

Υπάρχουν αρκετές «γκρίζες» περιοχές στο Financial Fair Play. Οταν ο πρόεδρος της Παρί Σεν Ζερμέν, Αλ Κελαϊφί, έλεγε να πιουν ήσυχοι τον καφέ τους όσοι ενδιαφέρονται αν η ομάδα του με τη μεταγραφή του Νεϊμάρ θα τιμωρηθεί από την UEFA, μάλλον ήξερε τι έλεγε.

Πρώτα πρώτα, το κόστος μιας μεταγραφής μοιράζεται σε όλα τα χρόνια για τα οποία υπογράφει συμβόλαιο ο παίκτης. Αρα τα 222.000.000 του Νεϊμάρ θα κοπούν στα πέντε. Κάθε χρόνο το διαμοιρασμένο αυτό ποσό αφαιρείται από τη λογιστική αξία του ποδοσφαιριστή, ο οποίος, αν εξαντλήσει το συμβόλαιό του, έχει μηδενική λογιστική αξία.

Επίσης, οι ομάδες έχουν βρει κι άλλο τρόπο για να αυξάνουν τα έσοδά τους και να ισοσκελίζουν προϋπολογισμούς. Χρησιμοποιούν χορηγίες εταιριών συμφερόντων των ιδιοκτητών τους ή θυγατρικών αυτών των εταιριών. Οταν υπάρχει «μαύρη τρύπα» στα έσοδα, έρχεται μια τέτοια εταιρία και δίνει χορηγία, η οποία λύνει το πρόβλημα.

Φυσικά, οι παραβάσεις που διαπιστώνονται κάθε χρόνο από την UEFA είναι πολλές και πολύπλοκες και οι νομικές υπηρεσίες παίρνουν… φωτιά.

Η… πρόκληση είναι η καλύτερη διαφήμιση

Η αλήθεια είναι ότι τα ποσά προκαλούν δέος και αρνητικά σχόλια. Αν πραγματικά ήθελε η Ομοσπονδία, μπορούσε να θέσει σαφή όρια και να δώσει τέλος στα ποσά που ξεπερνούν τη φαντασία. Εδώ έφτασαν οι ομάδες να βάζουν ρήτρες σε παίκτες 500 εκατ. ευρώ, για να είναι σίγουρες (;) ότι δεν θα χάσουν τους παίκτες τους, όπως έχασε η Μπαρτσελόνα τον Νεϊμάρ. Υπάρχει όμως και η άποψη ότι πολλά χαμόγελα «σκάνε» κάθε φορά που γίνεται μια τέτοια μεταγραφή. Δεν είναι μόνο οι πωλήσεις των προϊόντων των νέων παικτών. Αυτό είναι το λιγότερο. Εκτοξεύονται οι εισπράξεις των μεγάλων μάνατζερ (και των μικρότερων που λειτουργούν βοηθητικά) και παίρνουν καλύτερες αμοιβές οι δικηγόροι. Επίσης διαφημίζεται το ποδόσφαιρο σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η πρόκληση είναι η καλύτερη διαφήμιση. Τονώνεται το ενδιαφέρον, γεμίζουν τα γήπεδα για να δουν οι φίλαθλοι τα αστέρια με τις νέες φανέλες.

Γι’ αυτό, σύμφωνα με έρευνες που έχουν ήδη γίνει στην Ευρώπη, η πρόβλεψη είναι ότι το φαινόμενο θα συνεχιστεί και οι τιμές θα έχουν αυξητική τάση. Μπορεί να μη σπάσει τα ρεκόρ των χρημάτων του Νεϊμάρ, όμως η μέση τιμή των ευρωπαϊκών μεταγραφών θα ανεβαίνει συνεχώς.

Αυτό που προβληματίζει είναι οι αμοιβές των προπονητών. Σε πολλούς διαδικτυακούς τόπους, προπονητές ανά τον κόσμο διαμαρτύρονται γιατί πλέον υποβαθμίζεται ο ρόλος τους. Αν οι ομάδες ξοδεύουν τα πάντα για έναν παίκτη, πιστεύουν ότι οι ποδοσφαιριστές αλλάζουν την τύχη μιας ομάδας κι όχι ο προπονητής. Οι αμοιβές των προπονητών είναι πολύ χαμηλότερες, ενώ δεν υπάρχουν και μεταγραφές προπονητών (εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων).

Κάθε φορά που ένας ποδοσφαιριστής τινάζει την μπάνκα στον αέρα με τη μεταγραφή του, αρκετοί προπονητές στραβομουτσουνιάζουν. Με τον Νεϊμάρ, ο μόνος τεχνικός που βγήκε ανοιχτά και «υποστήριξε» τα χρήματα που δόθηκαν για τον Βραζιλιάνο, ήταν ο Μουρίνιο, ο άνθρωπος που ζητούσε επίμονα πέρυσι τη μεταγραφή του Πογκμπά στη Μάντσεστερ Γ., ανεξαρτήτως κόστους.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΟΥΠΟΥΛΟΣ

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής