Πρόκειται για ένα εμβληματικό εγχείρημα-προάγγελος του προγράμματος «2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», σε συνδιοργάνωση με το Μουσείο Μπενάκη, για τη θεατή και αθέατη ιστορία της Ελευσίνας. «Το στοίχημα ήταν -και παραμένει βέβαια -να αποδώσουμε το “πνεύμα του τόπου”, το genius loci, χωρίς να δώσουμε ωστόσο μία κυρίαρχη απάντηση στο ερώτημα “τι είναι τελικά η Ελευσίνα;”», περιγράφει στον «Ε.Τ.» η επιμελήτρια της έκθεσης, αρχιτέκτονας-μουσειολόγος Ερατώ Κουτσουδάκη, εξερευνώντας το παρόν και το παρελθόν της Ελευσίνας, αυτό που σχηματικά αποκαλείται το «DNA» ή το συλλογικό υποσυνείδητο του τόπου.

Ο «Ε.Τ.» περιηγήθηκε στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, βαθιά ανθρώπινη με ρέουσα εικαστική αφήγηση έκθεση, η οποία μας ταξιδεύει 21 χλμ. μακριά από την Αθήνα, εκεί όπου φαίνεται να γεννιέται μια ελπίδα, μια δυνατότητα ευρωπαϊκής ταυτότητας! Η έκθεση φιλοτεχνεί το πρόσωπο της πόλης, τη διαχρονία της ως «έκθεμα» προσκαλώντας το κοινό σε μια διαδρομή στα Μυστήρια, από την αρχαιότητα και τους νεότερους χρόνους, στην παράδοση και την εσωτερική μετανάστευση, την προσφυγιά, τη βιομηχανική ανάπτυξη, την πολύπαθη εργασιακή πραγματικότητα, τη σχέση της πόλης με τις τέχνες και τον Αισχύλο, του οποίου είναι γενέτειρα, τους ανθρώπους, αλλά και τις κοινότητες που τη συνθέτουν.

300 εκθέματα

«Η έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 300 εκθέματα, που διαρθρώνονται σε 12 ενότητες, και μία παράλληλη φωτογραφική έκθεση, ενώ σε επτά οθόνες στέκουν σε φυσικό μέγεθος ισάριθμοι ξεναγοί που μας μιλούν από τη δική τους σκοπιά για μία από τις πλευρές της πόλης με την οποία έχουν κάπως συνδέσει τη ζωή τους. Τα πάντα στην έκθεση αυτή νομίζω κινούνται ανάμεσα στο δίπολο του μυστηρίου και του κοινότοπου», εξηγεί η πολύπειρη και δραστήρια επιμελήτρια κ. Κουτσουδάκη.

Η έκθεση δεν είναι στημένη ως μια γραμμική αφήγηση, εντούτοις, βοηθούν τον επισκέπτη που θέλει να εισπράξει όλη την ιστορική πληροφορία! Κατά τη χθεσινή παρουσίαση της έκθεσης, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του προγράμματος «2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», Μιχαήλ Μαρμαρινός, μίλησε για τα «μυστήρια» τα οποία αποτελούν σειρά έργων που συνθέτουν το συνολικό πρόγραμμα και τους άξονες των εκδηλώσεων. Το «Μυστήριο 29_Ελευσίνα – Ωμό Μουσείο» αποτελεί ένα από τα τρία στρατηγικά έργα, αντιπροσωπεύοντας τη θεματική «Ανθρωποι-Κοινωνία», έναν από τους τρεις άξονες του προγράμματος. Οσον αφορά στα άλλα δύο αντίστοιχα έργα και άξονες -όπως είπε ο κ. Μαρμαρινός-, παρουσιάζονται δείγματά τους στην έκθεση. Συγκεκριμένα είναι το «Μυστήριο_99 THEARK–LANDSHIP», η μεγαλύτερη προσκυνηματική πομπή στα 3.500 χρόνια ιστορίας της πόλης για τον άξονα «Περιβάλλον» και το «Μυστήριο_111 – Ο Πήλινος Στρατός της Ελευσίνας», ένα εμβληματικό έργο για όσους εργάστηκαν ή εργάζονται στην Ελευσίνα, για τον άξονα «Εργασία».

«Η Ελευσίνα είναι ένα πλούσιο ψηφιδωτό που απλώνεται στο χωροχρόνο και που ο καθένας από εμάς διαμορφώνει τη δική του εκδοχή της εμπειρίας “Ελευσίνα” μέσα από τη σχέση που επιλέγει να αναπτύξει με την πόλη αυτή», εξηγεί η κ. Κουτσουδάκη και μας ξεναγεί στον 1ο όροφο του Μουσείου Μπενάκη και στα τεκμήρια που προέρχονται κυρίως από τις ιδιωτικές ελευσινιώτικες συλλογές των Γιώργου Παυλόπουλου και Κώστα Λυκίδη, ομιλούντα πορτρέτα Ελευσινίων, οπτικές αποτυπώσεις του ελευσινιακού τοπίου, φευγαλέες εικόνες καθημερινών στιγμών των κατοίκων της, παραθέματα γι’ αυτήν από την ποίηση και τη λογοτεχνία, ένα παιχνίδισμα μεταξύ των χαρτών της Ευρώπης, της Ελλάδας και της Ελευσίνας. Στο κέντρο της αίθουσας δεσπόζει μια στοά, όπου μέσα κρύβονται τα κρυφά και τα κρυμμένα της πόλης, όπως ένας ιστορικός τόμος από τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακού Αγώνες στην Αθήνα το 1896, όπου το ελληνικό κράτος προωθούσε την Ελευσίνα μαζί και την Ολυμπία, τις Μυκήνες και τους Δελφούς ως κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς των επίσημων προσκεκλημένων τους.

Ξεκινάμε από την ενότητα για την Ελευσίνα στην αρχαιότητα, περνάμε στη Λεψίνα των προνεωτερικών χρόνων, την Ελευσίνα του 20ού αιώνα, τη βιομηχανική ιστορία της πόλης και μαζί την παρουσία του εργατικού κινήματος, σταματάμε σε δύο μεγάλους πυλώνες της πολιτιστικής της ζωής και ιστορίας, το Σινεμά, με το οποίο η πόλη έχει μια πολυσήμαντη, ιδιαίτερη σχέση, και το Φεστιβάλ Αισχύλεια, που μετρά ήδη 47 χρόνια ζωής. Κατόπιν συναντάμε μερικές επιμέρους πτυχές της πόλης, από αυτές που μετατρέπουν μια ομάδα κατοίκων σε κοινότητα ανθρώπων: τον αθλητισμό, τον Τύπο, την κοινωνία των πολιτών, τους αγώνες – στην περίπτωσή μας πρωτίστως περιβαλλοντικούς. Η έκθεση κλείνει με την ενότητα υπό τον τίτλο «Ανύσματα προοπτικής», μέσα από την οποία -όπως περιγράφει η κ. Κουτσουδάκη- παρουσιάζονται μελέτες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου «για τη βελτίωση του δομημένου περιβάλλοντος της πόλης, ένα για το ευρύ κοινό άγνωστο what if…».

INFO «Μυστήριο 29_Ελευσίνα – Ωμό Μουσείο». Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138. Διάρκεια: 13 Οκτωβρίου έως 27 Νοεμβρίου. Είσοδος δωρεάν.

Ειδήσεις σήμερα

Κολωνός: Έφτασαν στην ανακρίτρια οι βιαστές Μίχος και Σοφιανίδης – Παραιτήθηκε ο δικηγόρος του 53χρονου, ανατριχίλα από τις νέες αποκαλύψεις [βίντεο]

GNTM: Συνελήφθη πρώην παίκτρια του ριάλιτι – Παρέσυρε με το I.X της μηχανή, νεκρός ο οδηγός

Συντάξεις-Όρια ηλικίας: Ποιοι και πώς βγαίνουν με πλήρη σύνταξη πριν από τα 62 [πίνακες]