Από τη συνοδοιπόρο του Περικλή Ασπασία μέχρι την Ασπασία, την πρώτη γυναικολόγο, τη μαθηματικό Υπατία και την Αγία Ελένη έως την ιστορικό Αννα Κομνηνή και την εταίρα Φρύνη, όλες τους είναι κομμάτια μιας παγκόσμιας ιστορίας.

«Αυτό δεν είναι ένα βιβλίο για το πόσο καλές και όμορφες ήταν κάποιες πριγκιποπούλες του παραμυθιού και του μύθου. Δεν είναι ένα βιβλίο ενδυνάμωσης μικρών κοριτσιών. Αυτό είναι ένα βιβλίο που ξεδιπλώνει μπροστά μας απίθανες, μα απόλυτα πραγματικές ιστορίες αυθεντικών ανθρώπων, όπως θα έπρεπε να είναι ήδη καταφανώς μπροστά μας, για να αντιληφθούμε το μεγαλείο, την αγωνία, τη δυσκολία, την ευτυχία του να είσαι άνθρωπος», όπως γράφει ο δρ Κλασικής Αρχαιολογίας, Θεόδωρος Παπακώστας, στον πρόλογο του βιβλίου «Γυναίκες Αρχαίες και Βυζαντινές που άγγιξαν και ξεπέρασαν τον μύθο», που κυκλοφορεί τη Δευτέρα 28 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Τα κείμενα είναι της Βασιλικής Μαρκάκη και του Ζήνωνα Ζαμπακίδη, και η εικονογράφηση της Ρένιας Μεταλληνού.

Αποσπάσματα

Υπατία, η μαθηματικός:

«Ηταν ένα συνηθισμένο πρωινό όταν ένας αγριεμένος όχλος όρμησε στην άμαξά μου φωνάζοντας και βρίζοντας. Με τράβηξε από μέσα και με έσυρε στους δρόμους της Αλεξάνδρειας μέχρι που με έβαλε σε μια εκκλησία. Εκεί βρήκα μαρτυρικό θάνατο. Πέτρος ο Λέκτορας λεγόταν αυτός που καθοδηγούσε τον όχλο. Ο μόνος λόγος που έμεινε στην Ιστορία είναι επειδή ο θάνατός μου προκάλεσε τόσο μεγάλο σοκ και θλίψη, ώστε μέχρι και το όνομα του δολοφόνου μου έμεινε διαβόητο μέσα στους αιώνες. Ημουν άλλωστε η κορυφαία φιλόσοφος της Αλεξάνδρειας και η γνωστότερη μαθηματικός και αστρονόμος της εποχής μου. Μετά τον χαμό μου, για χρόνια δεν σημειώθηκε αξιοσημείωτη πρόοδος στα μαθηματικά, την αστρονομία και τις επιστήμες γενικότερα, και η Αλεξάνδρεια έχασε την πολιτιστική της λάμψη. Oι επιστήμονες, οι καλλιτέχνες και οι φιλόσοφοι δεν ήθελαν να πάνε στην πόλη όπου δολοφονήθηκα. Και αυτό το λέω όχι με περηφάνια αλλά με θλίψη…».

Αγία Ελένη, η μητέρα του Μ. Κωνσταντίνου

«Το 326 μ.Χ., ενώ ήμουν πάνω από εβδομήντα ετών, έκανα το κουραστικό και επικίνδυνο ταξίδι στους Αγίους Τόπους. Εκεί, σε κάθε πόλη που επισκεπτόμουν, έκανα πλουσιοπάροχες φιλανθρωπίες, απελευθέρωσα κρατούμενους και έχτισα δεκάδες εκκλησίες, όπως στη Βηθλεέμ και στο Ορος των Ελαιών. Το σημαντικότερο, όμως, ήταν πως βρήκα τον Τίμιο Σταυρό, στον οποίο σταυρώθηκε ο Ιησούς. (….) Δεν έζησα πολύ μετά το ταξίδι μου στα Ιεροσόλυμα. Αλλά είχα ήδη βρει το σημαντικότερο κειμήλιο της χριστιανοσύνης! Και ακόμη πιο σημαντικό, άφησα πίσω μου τον Μεγάλο Κωνσταντίνο, έναν πραγματικά σπουδαίο ηγέτη που άλλαξε όλη την αυτοκρατορία και ίδρυσε το Βυζάντιο. Θάφτηκα με βασιλικές τιμές στη Ρώμη και αγιοποιήθηκα από την Εκκλησία. Ακόμη και εδώ δεν χωρίστηκα από τον γιο μου, αφού γιορτάζουμε μαζί στις 21 Μαΐου».

Ασπασία, η γυναικολόγος

«Ονομάτισα ασθένειες και δυσάρεστες καταστάσεις που ταλαιπωρούν τις γυναίκες ως σήμερα και δημιούργησα τρόπους αντιμετώπισής τους, σε μια εποχή που κανείς δεν ενδιαφερόταν τόσο για τα γυναικολογικά προβλήματα. Ταυτόχρονα, επινόησα και πρωτοπόρες χειρουργικές επεμβάσεις για να αντιμετωπίσω συγκεκριμένες επικίνδυνες παθήσεις που απειλούσαν μητέρες και παιδιά. Κάποιες από τις εγχειρήσεις αυτές, μάλιστα, δεν διαφέρουν και πολύ από τις αντίστοιχες που χρησιμοποιούνται στις μέρες σας. Μέσα σε όλα, τόλμησα να τα βάλω με την κληρονομιά του Αριστοτέλη! Εξέθεσα τη δική μου άποψη για τον σχηματισμό του εμβρύου, άποψη που έχει αποδειχθεί πιο ακριβής από αυτή του μεγάλου φιλοσόφου. (…) Αν ήταν εύκολη η δουλειά μου; Χμ, δεν θα το έλεγα. Στην εποχή μου, παρά το γεγονός ότι οι βυζαντινοί νόμοι έδιναν τις ίδιες περίπου ελευθερίες και δικαιώματα σε γυναίκες και άνδρες γιατρούς, η κοινωνία δεν ήταν ακόμη τόσο δεκτική».

Φρύνη, η εταίρα

«Μόνο όταν έφτασα στην ακροθαλασσιά, τίναξα τα περίτεχνα χτενισμένα μαλλιά μου και γύρισα να χαμογελάσω στο πλήθος πριν βουτήξω τσίτσιδη στα γαλανά νερά. Κολύμπησα για λίγο και μετά αναδύθηκα από τη θάλασσα, σκορπίζοντας μερικά χαμόγελα ακόμη. Αυτό ήταν! Ο διάσημος γλύπτης Πραξιτέλης, που βρισκόταν ανάμεσα στο πλήθος, με κοίταζε έκθαμβος, με μια ιδέα να παίρνει μορφή στο μυαλό του: θα έφτιαχνε το ομορφότερο άγαλμα της θεάς Αφροδίτης όπως αναδυόταν από τη θάλασσα. Και μόλις με είχε διαλέξει για μοντέλο! Δεν χρειαζόμουν συστάσεις, βέβαια. Ενα κορίτσι από τις Θεσπιές, που για να επιβιώσω είχα γίνει εταίρα. (…) Και όταν ο Μέγας Αλέξανδρος κατέστρεψε την πόλη της Θήβας, πρότεινα να ξαναχτίσω ολόκληρα τα τείχη της πόλης. Μόνος μου όρος ήταν να μπει πινακίδα πως «ο Μακεδόνας Αλέξανδρος τα κατέστρεψε και η Φρύνη, η εταίρα, τα ξανάφτιαξε». Δεν το δέχτηκαν, όμως, οι Θηβαίοι να βάλουν τέτοια πινακίδα στα τείχη τους».