«Οι θεοί είχαν αποφασίσει υπέρ των Ελλήνων», λέει η διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, Μαρία Λαγογιάννη, με αφορμή τη νέα, μεγάλη περιοδική έκθεση του ΕΑΜ.

[fwduvp preset_id=”test” playlist_id=”Test”]

Με τίτλο «Οι Μεγάλες Νίκες. Στα όρια του Μύθου και της Ιστορίας», η έκθεση εγκαινιάστηκε, χθες το απόγευμα, από την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη. Από σήμερα προσκαλεί το κοινό σε «ένα πρωτότυπο και πολυεπίπεδο αφήγημα στο οποίο τέχνη, μύθοι και θρησκεία συμπλέκονται μαζί με την ιστορία και παρουσιάζουν μια λαμπρή παράδοση πολιτισμού», σύμφωνα με τη διευθύντρια του Μουσείου.

Οπως η ίδια επισημαίνει, πρόκειται για την πρώτη μεγάλη έκθεση-αφιέρωμα στους Περσικούς Πολέμους.

Η εκθεσιακή πρόταση κατατίθεται σε μια εποχή ιδιαίτερα δύσκολη λόγω της πανδημίας. Στοιχείο που την κάνει ακόμα πιο ξεχωριστή.

Αν και εντάσσεται στο πρόγραμμα του εορτασμού για την επέτειο των 2.500 χρόνων από τη Μάχη των Θερμοπυλών και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, η αφήγηση παρακολουθεί όλη τη διαδρομή των ιστορικών γεγονότων της περιόδου 490-479 π.Χ., όπως ξεκινούν από τον Μαραθώνα και καταλήγουν στις Πλαταιές.

Οχι με τη ματιά του σήμερα αλλά «με τον τρόπο που ερμήνευσαν τις μεγάλες νίκες οι αρχαίοι ιστορικοί». «Το αφήγημα», σημειώνει η κ. Λαγογιάννη, «παρακολουθεί όλα αυτά τα επεισόδια. Το διατρέχει ως κεντρική μουσειολογική ιδέα η μορφή της Νίκης. Για τους Ελληνες πάντοτε μια μεγάλη Νίκη ήταν θεόσταλτη… Υπήρχαν η ανδρεία και η γενναιότητα, υπήρχε όμως και η βούληση των θεών οι οποίοι είχαν αποφασίσει υπέρ των Ελλήνων».

Τα εκθέματα αναδεικνύουν πτυχές του νικηφόρου αγώνα, συχνά με τρόπο συγκινητικό. Για πρώτη φορά θα δούμε τη μοναδική σωζόμενη στήλη με τα ονόματα πεσόντων Αθηναίων στη Μάχη του Μαραθώνα.

«Στον Τύμβο που φτιάξανε οι Αθηναίοι στον Μαραθώνα στήσανε στήλες με τα ονόματα των 192 πεσόντων. Σώθηκε μόνο μια στήλη την οποία είχε μεταφέρει ο Ηρώδης Αττικός στην Αρκαδία για να στολίσει την έπαυλή του. Αυτή η Στήλη παρουσιάζεται για πρώτη φορά».

Παρουσιάζονται, επίσης, τα λάφυρα που αφιέρωσαν οι Ελληνες στους θεούς. Για παράδειγμα, ένα ενεπίγραφο συριακό κράνος που μας λέει ότι οι Αθηναίοι το πήραν από τους Μήδους και το αφιέρωσαν στο Ιερό του Δία στην Ολυμπία.

Εκεί όπου αφιέρωσε το κράνος του και ο Μιλτιάδης, ένα ακόμη σημαντικό κειμήλιο της έκθεσης… Το κοινό θα δει, επίσης, θραύσματα αγγείων με ίχνη καύσης από την πυρπόληση της Αθήνας από τους Πέρσες αλλά και τις αιχμές των χάλκινων περσικών βελών. Προέρχονται από τις ανασκαφές του Σπυρίδωνος Μαρινάτου το 1939 στον λόφο Κολωνό των Θερμοπυλών.

Η εκθεσιακή αφήγηση περιλαμβάνει οκτώ ενότητες. Οι έξι πρώτες είναι αφιερωμένες σε διαφορετικά επεισόδια των Περσικών Πολέμων, πλαισιωμένες με τεκμήρια από την πολεμική εξάρτυση των Ελλήνων οπλιτών και των Περσών, τα αφιερώματα στα μεγάλα ιερά κ.α. Στις δύο τελευταίες ενότητες παρουσιάζεται ο απόηχος των Περσικών Πολέμων στην εικονιστική τέχνη –αρχαία και σύγχρονη– και η ιδεολογική τους σημασία…

«Η έκθεση έχει σημαντικές δραματικές στιγμές, με πολλές αναγνώσεις και επίπεδα. Οταν κανείς βιώνει αυτές τις στιγμές, μέσα από τους αρχαίους συγγραφείς, νιώθει δέος για το πώς αυτοί οι άνθρωποι αντιμετώπισαν αυτές τις προκλήσεις με τόση δύναμη…», λέει η διευθύντρια του Μουσείου.

Τα σκούρα χρώματα στους τοίχους και οι ψηφιακές προβολές ενισχύουν την αίσθηση της δραματικότητας… Η έκθεση συνοδεύεται από επιστημονικό κατάλογο 512 σελίδων, έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων. Βίντεο με την προετοιμασία της μπορείτε να παρακολουθήσετε στο παρακάτω link:

Λίνα Μενδώνη «Οι βάσεις του δυτικού πολιτισμού στηρίζονται στις Νίκες στα Περσικά»

Στη μεγάλη επιρροή που άσκησαν στην ελληνική και την παγκόσμια ιστορία οι ελληνικές νίκες στους Περσικούς Πολέμους αναφέρθηκε στον χαιρετισμό της, στα εγκαίνια της έκθεσης, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Η κ. Μενδώνη σημείωσε, μεταξύ άλλων: «Οι βάσεις του νεοελληνικού, του ευρωπαϊκού και του δυτικού πολιτισμού, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα, και η αναγνωρίσιμη ως κοινή πνευματική και ιδεολογική καταβολή και ταυτότητα των λαών που τον ενστερνίστηκαν και τον καλλιέργησαν περαιτέρω, στηρίζονται εν πολλοίς στα συμβολικά και ουσιαστικά θεμέλια που τέθηκαν ακριβώς πριν 2.500 χρόνια με τις περιφανείς ελληνικές νίκες στα Περσικά, και την καταλυτική επίδραση που αυτές άσκησαν διατηρώντας αμείωτη τη δυναμική τους στον μύθο και στην ιστορία».

Από την έντυπη έκδοση