Είδαμε ότι το χιούμορ ήταν αυτό που βοήθησε τον Όσκαρ να αντιμετωπίσει τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρισκόταν. Παιδιά, μπορείτε να μου πείτε τι είναι για εσάς το χιούμορ;

Τάσος: Το χιούμορ είναι καταστάσεις στις οποίες έχω την ασφάλεια ότι δεν βρίσκομαι μέσα σε αυτές οπότε μπορώ να τις δω απέξω. Είναι μηχανισμός του ανθρώπου. Για παράδειγμα, βλέπεις κάποιον να πέφτει και γελάς. Δεν γελάς επειδή ο άλλος πέφτει αλλά επειδή δεν είσαι στη θέση του και είναι ασφαλής. Στο έργο το χιούμορ είναι η μόνη λύση, δεν ξέρεις τι να κάνεις, πας παρακάτω με μία δική σου φαντασία.

Ισαβέλλα: Το χιούμορ είναι η πιο υγιής άμυνα. Για μένα είναι μία άρνηση του βάρους και της βουτιάς στα βαθιά. Είναι μόνιμο στη ζωή. Είναι σύμμαχος, είναι το μόνο μέσο για να τα βγάλεις πέρα.

Αγοραστή: Εγώ θα είμαι πιο αισιόδοξη. Χιούμορ είναι η ίδια η ζωή. Η ίδια η ζωή έχει χιούμορ. Δεν είναι μόνο για να αντιμετωπίσουμε κάτι τόσο σοβαρό όσο στην κατάσταση του Όσκαρ.  Αν χάσουμε το χιούμορ, είμαστε για φούντο.

Ελένη: Το χιούμορ είναι κάτι που είναι απαραίτητο να υπάρχει στη ζωή μας. Βλέπεις με μια άλλη ματιά τα πράγματα, είσαι πιο αισιόδοξος.

Θανάσης: Το χιούμορ είναι αυτή η ασπίδα που έχουμε από όταν αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε τους εαυτούς μας, μάλλον για να αντιμετωπίζουμε οτιδήποτε δεν μπορούμε να διαχειριστούμε με άλλον τρόπο, με τη λογική. Στο έργο μας, ειδικά μέσω της θείας Ροζ, ο συγγραφέας με έναν πολύ έξυπνο τρόπο σε αυτή την τόσο τραγική κατάσταση που ένα παιδάκι έχει λευχαιμία και είναι στις τελευταίες του μέρες, βάζοντας το χιούμορ, δημιουργεί μία τέτοια αισιοδοξία και στους θεατές και σε όσους το διαβάζουν, αν το διαβάσουν, που δεν ξέρω αν βρίσκω καλύτερο τρόπο για να αντιμετωπίσεις αυτό το πράγμα, τον θάνατο, που με τόσο δέος όλη η ανθρωπότητα παγκοσμίως πάντα και αιώνια θα προβληματίζεται.

Έντγκεν: Το χιούμορ λειτουργεί σε διαφορετικές περιστάσεις. Στο συγκεκριμένο έργο έρχεται για να απαλύνει κάποιο βάρος. Στη ζωή και πάλι έρχεται για να φέρει μία αντίθεση ίσως σε κάτι πικρό. Για το συγκεκριμένο έργο, ο συγγραφέας, είναι απόλυτα βέβαιο ότι το έχει καταθέσει με αυτόν τον τρόπο για να υποστηρίξει, να ισορροπήσει την τραγικότητα του θέματος και τη χαρά της ζωής.

Τελικά είδαμε ότι ο Όσκαρ πίστεψε στον Θεό

Θανάσης: Με τη φαντασία μπορείς να πιστέψεις τα πάντα. Κι αυτή είναι και η δύναμη του θεάτρου και της τέχνης που εμείς υπηρετούμε. Στηρίζεται μόνο στη φαντασία. Ακόμα και ο τρόπος που σκηνοθετεί ο σκηνοθέτης μα στο έργο είναι να αφήνει τους θεατές πιο πολλά να φαντάζονται παρά να τα βλέπουν.

Είδαμε κάποια στιγμή την κυρία Ροζ να λέει στον Όσκαρ ότι από τον Θεό μπορείς να ζητήσεις θάρρος, υπομονή ή εξηγήσεις. Εσείς τι επιλέγετε και γιατί;

Τάσος: Ενστικτωδώς το πρώτο πράγμα που επιλέγω είναι οι εξηγήσεις. Γιατί όλοι λέμε γιατί να συμβεί αυτό σε μένα. Πάντα όταν μας τυχαίνει κάτι το λέμε αυτό. Προσπαθείς να βρεις που φταις, που έκανες λάθος, ποιος το προκάλεσε όλο αυτό. Είσαι κακός άνθρωπος; όπως λέει και ο Όσκαρ στο έργο, «Τι έχω; τους βρωμάω; είμαι πλέον τόσο άσχημος και δεν με θέλουν πια;». Προσπαθεί να καταλάβει γιατί συμβαίνει όλο αυτό γύρω του. Βλέποντάς το όμως απέξω, θα ζητούσα υπομονή.

Ισαβέλλα: Εγώ θα ζητούσα θάρρος. Γιατί νιώθω ότι η ζωή είναι γεμάτη προκλήσεις, είναι ανεπανάληπτη και θα ήθελα να την αντιμετωπίσω και να μην κρύβομαι. Θα ήθελα αυτή τη ρώμη, αυτό το σθένος. Να σταθώ απέναντί της.

Αγοραστή: Θάρρος. Όχι ότι τα άλλα δύο είναι ασήμαντα αλλά με το θάρρος νομίζω ότι μπορείς να αντιμετωπίσεις τα πάντα. Ακόμα και την απουσία εξηγήσεων.

Ελένη: Εγώ θα πω αυτό που μου λείπει. Υπομονή. Θα ήθελα να έχω περισσότερη υπομονή ως άνθρωπος.

Θανάσης: Εγώ επιλέγω τις εξηγήσεις. Πιστεύω ότι υπομονή και θάρρος σε πολλά πράγματα έχω. Είμαι όμως πολύ περίεργος. Έχω πολλά γιατί να ρωτήσω.

Έντγκεν: Εγώ δεν το βλέπω τόσο χριστιανικά. Προηγουμένως είπαμε ότι ο Όσκαρ πίστεψε τελικά στον Θεό. Εγώ βλέπω ότι υπάρχει η θεότητα ως ανώτερη δύναμη. Εγώ αλλάζω τον Θεό με τη ζωή. Θεωρώ ότι η ζωή η ίδια απαιτεί και τα τρία πράγματα στο έπακρο. Είναι τρία πράγματα που είναι σύμμαχοι με τη ζωή, πάνε παρέα.

Κατά την παραμονή του Όσκαρ στο νοσοκομείο, δύο πράγματα ήταν τα κίνητρά του, ο έρωτας και η αγάπη.

Θανάσης: Νομίζω ότι αυτά τα δύο περιέχουν όλη την ύπαρξή μας. Αγάπη για τον άνθρωπο, για τον συνάνθρωπο, για το φαΐ, για την εισπνοή. Όλα κινούνται γύρω από την αγάπη. Και ο έρωτας μέρος της αγάπης είναι.

Προς το τέλος, παρακολουθήσαμε τη θεία Ροζ να μιλά στον Όσκαρ λίγο πιο σκληρά, φέρνοντάς τον αντιμέτωπο με την αλήθεια. Τελικά πρέπει να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους στα παιδιά;

Αγοραστή: Αυτό έχει να κάνει με τον τρόπο που θα πεις ό,τι είναι να πεις καθώς και με το timing. Όταν αγαπάς οφείλεις κάποιες φορές να είσαι και ειλικρινής.. Η θεία Ροζ ήξερε πότε ακριβώς να γίνει ειλικρινής. Παίζουν ρόλο και τα όρια, υπάρχει όριο στην αλήθεια, στα πράγματα, είναι και αυτό μέρος της αγάπης. Είναι απόδειξη της αγάπης.

Θανάσης: Από την άλλη, αν κάτι μπορείς να το αποφύγεις γιατί δε θα δώσει κάτι στον άλλον, τα κατά συνθήκην ψεύδη που λέμε, εγώ θα το επέλεγα σε κάποιες περιπτώσεις.

Τάσος: Τα παιδιά καταλαβαίνουν πολύ περισσότερα από αυτά που νομίζουμε. Πολλές φορές λέμε ψέματα, αλλά μπορεί να καταλαβαίνουν. Ωστόσο, θα παίξουν το παιχνίδι με αθωότητα, δεν είναι διαδικασία που μπαίνει σε μεγεθυντικό φακό. Εμένα ως παιδί γκρεμίστηκε ο κόσμος μου όταν έμαθα ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης, όπως ο Όσκαρ που είπε ότι τον κορόιδευαν. Είναι ωραίο να έχεις αυτή την πίστη. Όσο μεγάλωνα άρχισα να αποδομώ πολλά, όπως τα Χριστούγεννα και το ηλιοβασίλεμα. Πήρα τις εξηγήσεις μου και τι κατάλαβα; Έγινα μηδενιστής. Είναι ωραίο να αφήνεις τα παιδιά να πιστεύουν σε πράγματα. Ωστόσο, χρειάζεται ισορροπία.

Έντγκεν: Εγώ θεωρώ ότι αντιμετωπίζουμε τα παιδιά σαν κάτι άλλο. Ξαφνικά οι μεγάλοι είναι κάτι άλλο.  Αν υπάρχει όμως ο τρόπος, θεωρώ ότι όλα πρέπει να ειπωθούν.

Ισαβέλλα: Όλα εξαρτώνται από την ετοιμότητα του παιδιού. Το παιδί είναι άνθρωπος και παρουσιάζει μία ετοιμότητα σε σχέση με κάποια πράγματα. Εγώ ως παιδί ένιωθα πιο έξυπνη από την ηλικία μου. Ένιωθα ότι κάποια πράγματα τα ξέρω αλλά δεν μου τα λένε. Από την άλλη σκέφτομαι, ότι καμμιά φορά και αυτή η ετοιμότητα του παιδιού είναι σαν ένα κάλεσμα για να μην του πεις την αλήθεια. ‘Οσο περισσότερο δείχνει έτοιμο καμμιά φορά, το νιώθω και ως κραυγή να διατηρήσει την παιδικότητά του. Να αναλάβει ο μεγάλος την ευθύνη. Νομίζω είναι σημαντικό να διατηρείται η παιδικότητα όσο συνάδει με τη βιολογική ηλικία. Μετά δε γυρίζει πίσω.

Θανάση, ως Όσκαρ, άφηνες συνέχεια υστερόγραφα. Δώσε μου ένα κι εμένα…

ΥΓ.: Ζήσε την κάθε μέρα σαν να είναι η πρώτη φορά.

«Φιλιά, Όσκαρ…»: Λίγα λόγια για το έργο

«Όταν πια δεν μπορούν να μας σώσουν τα φάρμακα, αναλαμβάνει να το κάνει το χιούμορ και η φαντασία».

Ο δεκάχρονος Όσκαρ ζει στο νοσοκομείο, γιατί υποφέρει από μια βαριά μορφή λευχαιμίας. Κάποια στιγμή μαθαίνει τυχαία ότι δεν υπάρχει καμιά ελπίδα να θεραπευτεί και ότι πρόκειται να πεθάνει σε λίγες μέρες. Στο αποκορύφωμα της απόγνωσής του, μια εκκεντρική ηλικιωμένη κυρία, γνωστή ως κυρία Ροζ, μια από τις εθελόντριες που κρατούν συντροφιά στα παιδιά του νοσοκομείου, του προτείνει ένα παιχνίδι: να θεωρήσει καθεμιά από τις μέρες που του απομένουν ως μια δεκαετία της ζωής του. Ο Όσκαρ σιγά-σιγά αρχίζει να πιστεύει το παιχνίδι και, κατά τη διάρκεια των τελευταίων του έντεκα ημερών, βιώνει μια πλήρη ζωή γεμάτη γεγονότα: έρωτες, γάμο, προδοσίες, αποχαιρετισμούς, επιστροφές, καβγάδες, αγκαλιές, δάκρυα, συγχώρεση. Τελικά πεθαίνει πιστεύοντας ότι έφτασε την ηλικία των 110 ετών, ικανοποιημένος και ευχαριστημένος που κατάφερε να ζήσει μια ζωή συναρπαστική.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα της νουβέλας «όταν πια δεν μπορούν να μας σώσουν τα φάρμακα, αναλαμβάνει να το κάνει το χιούμορ και η φαντασία». Είναι προφανές ότι αυτή η σκέψη του Schmitt καθιστά την ιστορία του μικρού Όσκαρ πολύ σημαντική, ειδικά για την εποχή που ζούμε. Παρόλα αυτά, το κίνητρο για να την παρουσιάσουμε στο θεατρικό κοινό, είναι η ανάγκη μας να μιλήσουμε για τη χαρά να είσαι ζωντανός. Το να πιστέψεις και να βρεις αυτή τη χαρά, ακόμα και όντας σε απόγνωση λόγω δυστυχίας ή αρρώστιας, είναι το πιο σημαντικό αλλά και δύσκολο καθήκον για κάθε άνθρωπο. Χωρίς χαρά η ύπαρξή μας γίνεται  μίζερη και ανούσια. Πιστεύω ότι το πιο ωραίο που μπορεί να κάνει το θέατρο είναι να μιλήσει γι’ αυτό.

Τσέζαρις Γκραουζίνις

Πάντα είχα στο μυαλό μου τη φράση του Ντοστογιέφσκι  ότι ο θάνατος ενός παιδιού μας εμποδίζει από το να πιστέψουμε στον Θεό. Ο μικρός Όσκαρ και η κυρία Ροζ είναι ένα πραγματικό ζευγάρι φιλοσόφων. Και οι δύο είναι στο τέλος της ζωής τους. Εξαιτίας αυτού ή χάρη σε αυτό θα ανακαλύψουν θησαυρούς χιούμορ και φαντασίας κάνοντας την κάθε τους μέρα πλουσιότερη και χαρούμενη. Στο κάτω κάτω, είτε στα 10, είτε στα 50, είτε στα 100 την ίδια ζωή χάνεις. Δεν είναι η διάρκεια της ζωής που την κάνει να αξίζει αλλά η ποιότητα. Το δώρο της ζωής έρχεται με το δώρο του θανάτου.

Éric-Emmanuel Schmitt

Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης

Σκηνοθεσία – Σκηνική προσαρμογή:  Cezaris Graužinis

Σκηνικά/Κοστούμια: Kenny MacLellan

Μουσική: Martynas Bialobžeskis

Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος

Φωτογραφίες: Tony Kris

Παίζουν

Θανάσης Τσαλταμπάσης (Όσκαρ)

Αγοραστή Αρβανίτη (κυρία Ροζ)

Ισαβέλλα Κασιμάτη (Πέγκι Μπλού/Μητέρα Όσκαρ/Μητέρα Πέγκις Μπλού)

Τάσος Θεοφιλάτος (Γιατρός Ντίσελντορφ/Φούσκας)

Ελένη Νάτση (Προϊσταμένη/Σαντρίν/Μπριζίτ)

Edgen Lame (Πατέρας Όσκαρ/Πατέρας Πέγκι Μπλού/Νοσηλευτής)

Ημέρες Παραστάσεων: Κυριακή 21.00 – Δευτέρα 20.00 – Τρίτη 21.00 – Τετάρτη 18.00

Διάρκεια Παράστασης: 1 ώρα & 30 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)

Ειδήσεις σήμερα