Ο Διονύσης Μαρίνος, ως αφηγητής, στις άπειρες μεταμορφώσεις που ακολουθεί δικαιολογεί και την παραμικρή λεπτομέρεια κάθε φορά, πιστεύοντας ότι όλα μπορούν να γίνουν μέσα από αυτό το νέο ταξίδι του. Ο συγγραφέας μιλά για το βιβλίο του «Σαν Νορμάλ» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Διαβάζοντας το βιβλίο σας αισθάνθηκα ότι οι ήρωες έχουν ντοστογιεφσικό υπόβαθρο. Ποια η ανάγκη σας να ακολουθήσετε μια αφηγηματική λογική πιο απαιτητική από την παραδοσιακή φόρμα σ’ αυτό το ταξίδι;

Η αλήθεια είναι ότι ενόσω έγραφα το βιβλίο δεν είχα στο μυαλό μου τον Ντοστογιέφσκι. Από την άλλη, ο Φιοντόρ έχει «μαρκάρει» τόσο πολύ το αναγνωστικό και συγγραφικό θυμικό όλων μας που, προφανώς, πάντα κάπου θα εμφανίζεται. Εστω και ακουσίως. Προσπάθησα να φτιάξω μια «ομοβροντία» από ήρωες, που όλοι μαζί θα συγκροτούσαν στο τέλος έναν άνθρωπο. Αυτό, τελικά, μπορούσε να γίνει με μη παραδοσιακούς όρους. Επέλεξα τη «μέθοδο» του σπονδυλωτού μυθιστορήματος, καθώς μου έδινε τη δυνατότητα να μεταπηδώ από τη μια ιστορία στην άλλη και στο τέλος να έχω την ευχέρεια να τις ανασυνθέτω και να τις ενώνω όλες μαζί. Κάτι που συμβαίνει, έτσι κι αλλιώς, στο τελευταίο κεφάλαιο του μυθιστορήματος. Ο δρόμος του γραψίματος ποτέ δεν είναι εύκολος, αλλά είναι ο μόνος που ξέρω. Επομένως, όχι, δεν τον φοβάμαι. Αντίθετα, τον αποζητώ.

Πόσο νορμάλ μπορεί να είναι μια πόλη που λέγεται Σαν Νορμάλ;

Ο τίτλος του μυθιστορήματος «παίζει» μ’ αυτό το δίπολο. Τυπικά, το Σαν Νορμάλ είναι μια πόλη σαν όλες τις άλλες. Θα μπορούσε να είναι η δική μας. Κρύβει, όμως, κάποια μυστικά που, θέλω να πιστεύω, αξίζει κάποιος να τα γνωρίσει και να τα «περπατήσει» αναγνωστικά. Ας το σκεφτούμε κι αλλιώς: πόσο «κανονικές» είναι οι πόλεις που ζούμε; Θα απαντούσα όσο και οι άνθρωποι που τις κατοικούν. Επομένως, η έννοια του «νορμάλ» είναι πάντα διφορούμενη.

Ανδρες, γυναίκες, παράξενα ζώα, ένα λευκό λιοντάρι κι ένας συγγραφέας που βλέπει το βιβλίο του να το γράφει κάποιος άλλος ενώνουν τις μοίρες τους. Τελικά, γιατί όποιος μπαίνει στο Σαν Νορμάλ δεν μπορεί να βγει με τίποτα;

Το Σαν Νορμάλ είναι μια κατάσταση μυαλού. Μια κατασκευή που φτιάχνουμε μέσα μας όλοι οι άνθρωποι. Ενας λαβύρινθος που συνιστά την εσωτερική ζωή μας. Πόσοι έχουμε τη δυνατότητα να ξεφύγουμε απ’ αυτήν; Κι αν το κάνουμε, τι θα μας μείνει; Νομίζω πως το πιο γόνιμο μέρος της ζωής μας είναι οι σκέψεις μας. Οι πράξεις έπονται και, φευ, ποτέ δεν είναι ολοκληρωμένες.

Διεισδύετε στις πιο λεπταίσθητες ψυχολογικές διακυμάνσεις των ηρώων σας τόσο ώστε φέρνετε στο φως τραυματικές εμπειρίες, η διαχείριση των οποίων θα αποδώσει τις σωστές διαστάσεις στις μνήμες και θα οδηγήσει στη μη λήθη. Ποιο ζητούμενο θέλετε να εισπράξει ο αναγνώστης;

Αυτό που με ενδιέφερε εξαρχής γράφοντας το «Σαν Νορμάλ» ήταν, μέσω αυτής της παράξενης πινακοθήκης ηρώων, να δείξω στον αναγνώστη πως μέσα μας κρύβουμε πολλά στοιχεία δικά τους. Η ζωή, όμως, είναι τόσο σαρωτική που δεν μας αφήνει ή δεν μας επιτρέπει να εκφράσουμε με πηγαίο και ευθύ τρόπο τα αληθινά «θέλω» μας. Οι ήρωες του Σαν Νορμάλ διεκδικούν τη συνάφεια, την αγάπη και την αποδοχή. Ακόμη κι αν ξέρουν πως δεν θα τα βρουν, παλεύουν έως την τελευταία στιγμή. Κόντρα στις πιθανότητες; Ναι, αλλά αυτό δεν είναι που κάνει τη ζωή πιο ενδιαφέρουσα; Αν τα είχαμε όλα εύκολα μπροστά μας, δεν θα άξιζε το ταξίδι.

Αν υποθέσουμε ότι η πορεία ενός συγγραφέα είναι μια σειρά από σωστά και λανθασμένα βήματα, πώς ανακαλύπτει τι είναι αυτό που θέλει στη ζωή;

Η πορεία ενός συγγραφέα είναι η κάθε λέξη, η κάθε πρόταση ή κάθε ιστορία. Δεν έχει τέλος η πορεία του. Στην ουσία γράφει και ξαναγράφει το ίδιο βιβλίο με διαφορετική φόρμα. Γράφει και γράφεται, όπως έλεγε και ο Αργύρης Χιόνης. Δεν ξέρω αν, τελικά, ανακαλύπτει τι είναι αυτό που θέλει από τη ζωή. Ποιος το καταφέρνει, άραγε; Ποιος είναι αυτός, ανεξάρτητα από το επάγγελμα που κάνει, που καταφέρνει να πει με βεβαιότητα ότι βρήκε αυτό που ήθελε πραγματικά στη ζωή; Οπως έλεγα και πιο πάνω, η ζωή, η καθημερινότητα αφήνουν τόσο δυνατό αποτύπωμα πάνω μας που δεν μας δίνουν πολλά περιθώρια να σκεφτούμε μακροσκοπικά το «σχέδιο» ή το «νόημα» της ζωής. Κάπου το χάνουμε, κάπου το βρίσκουμε και στο ενδιάμεσο παλεύουμε να σταθούμε στα πόδια μας με τις λιγότερες πιθανές απώλειες.

 Κατοικώ περισσότερο στο παρελθόν Η μνήμη είναι πόνος ή γιατρικό;

Είναι και τα δύο, αναμφίβολα. Προσωπικά κατοικώ περισσότερο στο παρελθόν και λιγότερο στο παρόν. Υποθέτω, έτσι δεν θα μπορούσα να γίνω ποτέ βουδιστής μοναχός που ζει διαρκώς στο παρόν, αλλά δεν με πειράζει κιόλας. Από την άλλη, αυτή η μνημοτεχνική διαδικασία μπορεί να μου προκαλεί διάφορες ψυχικές αναταράξεις, αλλά στη συγγραφή με βοηθάει πολύ να ανασύρω από το παρελθόν σπάνια κοιτάσματα, που, με την απόσταση του χρόνου, τα χρησιμοποιώ ως πρωτογενές υλικό για τις ιστορίες που γράφω. Στο τέλος, πράγματα που έχω ζήσει μεταμορφώνονται, χάνουν την αρχική τους υπόσταση, ξεφεύγουν από το προσωπικό βίωμα και γίνονται κάτι ευρύτερο. Μια παλιά ενθύμηση δεν είναι τίποτε άλλο από μια ακόμη μαντλέν του Προυστ. Είναι η αρχή του νήματος για να ξεκινήσεις να διηγείσαι μια ιστορία που φαινομενικά είναι κατασκευή, μυθοπλασία, αλλά αυτή ακριβώς είναι η μέγιστη σημασία της τέχνης. Να μας προβάλλει δυνητικές εκδοχές που, υπό άλλες συνθήκες, θα έμεναν άρρητες.

Ειδήσεις σήμερα

Καιρός: Πρόωρο καλοκαίρι… μέσα στον Μάρτιο – Με 30άρια τα επόμενα 24ωρα [Βίντεο]

Μαξίμου: Αλλαγές προσώπων και στροφή στην καθημερινότητα – Όλο το παρασκήνιο για τις αποφάσεις Μητσοτάκη

Σεισμός στα Φιλιατρά: Άγρια κόντρα των σεισμολόγων – Ο Τσελέντης αποκάλεσε τον Παπαδόπουλο «συνταξιούχο φυσιογνώστη»