Μπράιαν Ινο, Ιζαμπέλ Ιπέρ, Μαριάν Σατραπί, Ζερόμ Μπελ, Κριστόφ Βαρλικόφσκι, Μπόμπι Ροθ και Pussy Riots. Δημήτρης Παπαϊωάννου, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Αμαλία Μουτούση. Από τις πλέον εμβληματικές και εκφραστικές φωνές, από τις πιο τολμηρές, ετερόκλιτες και ανατρεπτικές ματιές των καιρών μας, έρχονται στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και εμπλουτίζουν το φετινό πολύπτυχο πρόγραμμά της.

Πόλη, γυναίκες, Μέση Ανατολή και Αμερική είναι οι λέξεις-κλειδιά του φετινού ρεπερτορίου.

«Ο,τι έχουμε είναι λέξεις, ό,τι έχουμε είναι κόσμοι». Η φωτεινή φράση που δεσπόζει στο εντυπωσιακό κτίριο της λεωφόρου Συγγρού συμπυκνώνει για φέτος τη φιλοσοφία της Στέγης. Πρόκειται για τη διά χειρός εγκατάσταση του Βρετανού εικαστικού και συγγραφέα Τιμ Ετσελς, που «ρίχνει φως» στις σκέψεις και τους στόχους της φετινής σεζόν.

Τα τέσσερα Ε

Ελληνες, εξωστρέφεια, Ευρώπη κι εκπαίδευση. «Τα 4Ε, οι σταθερές αξίες της φυσιογνωμίας της Στέγης που σταδιακά εδραιώθηκαν κατά τα προηγούμενα έξι χρόνια, σήμερα συνθέτουν το βασικό άξονα: την Ελλάδα να μετάσχει στις σύγχρονες πολιτιστικές και διεθνείς εκπαιδευτικές ζυμώσεις», αναφέρει στον «Ε.Τ.» ο γενικός διευθυντής της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, Χρήστος Καρράς, τονίζοντας πως «μέσω της Τέχνης ερχόμαστε σε συνεχή διάλογο με την κοινωνία. Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση υπερασπίζεται πάντα την απεριόριστη πρόσβαση όλων μας στον πολιτισμό».

Φέτος, στον έβδομο χρόνο παρουσίας, το πρόγραμμα της Στέγης περιλαμβάνει εκατό και πλέον γεγονότα σε θέατρο, χορό, μουσική, εικαστικά, κινηματογράφο και διαλέξεις, αλλά και φεστιβάλ – από την αβάν γκαρντ της Αμερικής έως την ταραγμένη Μέση Ανατολή. Οι εκδηλώσεις της σεζόν ανοίγουν με το διήμερο φεστιβάλ χορού (1-2/10) «Dancing in Athens» στους δρόμους της Αθήνας. Από το Σύνταγμα μέχρι το Μουσείο Ακρόπολης και από την Πλατεία Κοτζιά μέχρι το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, χορογράφοι και χορευτές, ξένοι κι Ελληνες, όπως οι Μπορίς Σαρμάτς, Τρίσα Μπράουν, Βίλι Ντόρνερ, Γιάννης Μανταφούνης, θα παρασύρουν περαστικούς και θεατές σε ξεχωριστή εμπειρία με ελεύθερη πρόσβαση. Ο «Ε.Τ.» συγκέντρωσε τις πιο πολυαναμενόμενες προτάσεις που θα διεκδικήσουν το ενδιαφέρον μας τη φετινή σεζόν.

Θέατρο

Γνωστοί για τις ταινίες τους, οι Σύλλας Τζουμέρκας και Γιούλα Μπούνταλη επιλέγουν να διασκευάσουν το pulp μυθιστόρημα του Εντ Μακ Μπέιν, «Λύτρα για τον Βασιλιά», σε μια παράσταση που θα μεταμορφώσει τις εγκαταστάσεις της Στέγης. Η παράσταση έχει τίτλο «Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά – Ενας δολοφόνος στο Τόκυο» (25-30/12 ).

Από τις 25 Ιανουαρίου ο σπουδαίος Μιχαήλ Μαρμαρινός σκηνοθετεί «Δον Ζουάν». Στον ομώνυμο ρόλο ο Χάρης Φραγκούλης και στον Σγαναρέλο συναντάμε τον Γιάννο Περλέγκα.

Ακολουθεί η παράσταση του απρόβλεπτου Βασίλη Νούλα «Χρόνια της αθωότητας» (11-26.3.), ενώ η ταλαντούχα Αργυρώ Χιώτη με την ομάδα Vasistas επιλέγουν τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη.

Τον Ιούνιο ένα ισχυρό ντουέτο, ο Δημήτρης Καμαρωτός και η Αμαλία Μουτούση, συναντάται στην περφόρμανς «Ιππόλυτος» του Ευριπίδη, στο κτίριο του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσού (7-11/6).

Διεθνής άφιξη

Για τρεις βραδιές η αντισυμβατική ιέρεια του γαλλικού κινηματογράφου Ιζαμπέλ Ιπέρ θα πρωταγωνιστήσει στην παράσταση «Phaedra(s)». Τη σκηνοθεσία του θεάματος -ωδή στον έρωτα-, με αφορμή τον Ευριπίδη, τον Σενέκα, τη Σάρα Κέιν και άλλους συγγραφείς, αναλαμβάνει ο κορυφαίος Κριστόφ Βαρλικόφσκι.

Phaedra(s)
Σκηνοθεσία: Κριστόφ Βαρλικόφσκι
Πρωταγωνιστεί: Ιζαμπέλ Ιπέρ
Πότε: 20-22/12

Χορός

Η πρωτοπόρος του μοντέρνου χορού εξακολουθεί να γίνεται πρωταγωνίστρια μέσα από τα έργα της που συνεχίζουν να διακρίνονται για την αμεσότητά τους. Στο προτελευταίο έργο της, «Sweet Mambo», η θρυλική χορογράφος συνδυάζει αριστοτεχνικά την κίνηση, το λόγο, τη μουσική και το βίντεο για να αναδείξει τη γοητεία των ανθρώπινων σχέσεων. Δέκα εξαιρετικοί χορευτές της ομάδας της Tanztheater Wuppertal, ανάμεσά τους και ο ελληνικής καταγωγής Δάφνης Κόκκινος, αναμετρώνται με τη δύναμη των συναισθημάτων.
-«Sweet Mambo»
Χορογράφος: Πίνα Μπάους. Από την ομάδα Τanzthater Wuppertal
Πότε: 3-6/11

Ο Ζερόμ Μπελ επιστρέφει στη Στέγη με τη νέα του δημιουργία, «Gala». Ο προκλητικά ευφυής και ανατρεπτικός χορογράφος δεν σταματά να δοκιμάζει τα σκηνικά «όρια» και τις αντοχές του κοινού. Στην παράσταση αυτή χρησιμοποιεί τη θεατρική φόρμα, το γκαλά, για να αναδείξει ό,τι λιγότερο κοινότοπο: ένα χορό φτιαγμένο από τους κατοίκους της Αθήνας.

«Gala»
Χορογράφος: Ζερόμ Μπελ
Πότε: 9-10/1

Δημήτρης Παπαϊωάννου

Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου επιστρέφει μετά τη διεθνή πορεία του «Still life» με νέα χορογραφία. Ζωγράφος, ερμηνευτής, δημιουργός κόμικς, χορογράφος, σκηνοθέτης, αλλά και επιμελητής εκθέσεων, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου χρησιμοποιεί τα πιο εξελιγμένα τεχνολογικά μέσα για να πλαισιώσει το προσωπικό του καλλιτεχνικό σύμπαν, κατακτώντας τις σκηνές της Ευρώπης.

Πότε: 24/5 – 11/6

Μουσική-εγκατάσταση

Ξεκινώντας από τη βύθιση του «Τιτανικού» και περνώντας στην παράνοια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου και την ύβρη του ανθρώπου, ο Μπράιαν Ινο, μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της μουσικής του 20ού και του 21ου αιώνα, παρουσιάζει το «The Ship», συνδέοντας σε αυτό τρεις από τις κυριότερες πτυχές του έργου του: τη μουσική, τις εγκαταστάσεις και την τραγουδοποιία. Ανάλογα με τις προδιαγραφές του εκάστοτε χώρου, ο Ινο σχεδιάζει την εγκατάσταση διαφορετικά και την εξελίσσει διαρκώς. Ο ίδιος θα μιλήσει για την εγκατάστασή του στις 4/10.

«The Ship»
Μπράιαν Ινο
Πότε: 3-23/10
Αφιερώματα

«Αμερική»: Το φεστιβάλ «Made in USA» που θα διαρκέσει από τις 13 έως τις 29 Νοεμβρίου, λίγες ημέρες μετά τις εκλογές στην Αμερική, φέρνει τους πρωτοπόρους καλλιτέχνες της σύγχρονης αμερικανικής σκηνής. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο Ζακαρί Ομπερζάν με το «Tell Me Love Is Real» (28-29/11) και ο Ρίτσαρντ Μάξγουελ με τις δύο παραγωγές «The Evening» και «Showcase» (24-25/11). Την καλλιτεχνική διεύθυνση του φεστιβάλ υπογράφει η Κάτια Αρφαρα.

«Μέση Ανατολή»: Το θέμα της Μέσης Ανατολής και του προσφυγικού μπαίνουν στο μεγεθυντικό φακό της Στέγης. Μεταξύ άλλων ξεχωρίζει η παράσταση «While I was waiting» του σκηνοθέτη Ομάρ Αμπουσάντα (26-27/10), που ενώνει τη φωνή του με τη σπαρακτική κραυγή του λαού του για σωτηρία, και το «Hearing» του πολυβραβευμένου νέου Ιρανού Aμίρ Ρεζά Κουχεστάνι (28-30/4), που διερευνά το καφκικό σύμπαν στη χώρα του. Επίσης η παράσταση χορού «Displacement» του Μιτκάλ Αλζγκαϊρ ερευνά τη δυναμική της συριακής κουλτούρας (26-27/10), ενώ το «Ottof» της Μπούχρα Ουιζγκέν φέρνει πέντε γυναίκες από το Μαρόκο στη Στέγη για να χορέψουν για την ελευθερία, για τη ζωή (21-23/2).

Συναντήσεις-Διαλέξεις

Μπόμπι Ροθ

Η Στέγη παρουσιάζει το βραβευμένο σκηνοθέτη, σεναριογράφο και παραγωγό Μπόμπι Ροθ, γνωστό κυρίως από τηλεοπτικές σειρές όπως τα «Prison Break», «The Insiders», «Lost», «Grey’s Anatomy», «The Mentalist», «Criminal Minds», καθώς και από τις ταινίες «Heartbreakers», «Circle of Power», «The Boss’ Son» και «Independence Day». Για δύο ημέρες δίνεται η ευκαιρία στους σινεφίλ να δουν τρεις από τις μεγάλου μήκους ταινίες του σκηνοθέτη αλλά και να μυηθούν στα μυστικά της οπτικοακουστικής βιομηχανίας (29-30/9).

Μαριάν Σατραπί

Η δημιουργός του διεθνούς μπεστ-σέλερ «Περσέπολις», το οποίο διασκεύασε η ίδια για τον κινηματογράφο, και μια από τις πιο ενδιαφέρουσες γυναίκες στο χώρο της Τέχνης έρχεται στη Στέγη για μια συζήτηση επί σκηνής. Η Σατραπί έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές για τα κόμικς της, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί στη σκηνοθεσία. Αυτό τον καιρό ετοιμάζει την ταινία της, «The Extraordinary Journey of the Fakir», με πρωταγωνίστρια την Ούμα Θέρμαν (30/11).

Guerilla Girls

Το 1985, με αφορμή μια μεγάλη έκθεση στο ΜοΜΑ της Νέας Υόρκης, όπου οι γυναίκες καλλιτέχνιδες υποεκπροσωπούνταν κραυγαλέα, δημιουργήθηκαν οι Guerilla Girls για να καταγγείλουν τον ανδροκρατούμενο κόσμο της Τέχνης. Από τότε και μέχρι σήμερα, με τις χαρακτηριστικές τους μάσκες γορίλα, αυτές οι μαχητικές, ανώνυμες φεμινίστριες συνεχίζουν να στοχοποιούν το σεξισμό, το ρατσισμό και τη διαφθορά στην πολιτική, στην Τέχνη και την ποπ κουλτούρα. Με χιούμορ και ανατρεπτικό οπτικό υλικό έρχονται στη Στέγη (9/3).

Pussy Riot

Η πιο διάσημη γυναικεία κολεκτίβα του κόσμου, οι ακτιβίστριες Ρωσίδες Pussy Riot, έχει στήσει κάποιες από τις πιο αξιομνημόνευτες περφόρμανς του καιρού μας. Δύο από τα μέλη τους έρχονται στην Αθήνα για να παρουσιάσουν τη δουλειά τους και να συνομιλήσουν με το κοινό της Στέγης: η δημοσιογράφος Sasha Bogino και η ποιήτρια Masha Alyokhina (24/3).

Ξένια Στούκα

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου