Την αναζήτηση της αισθητικής στη νεολιθική, στην κυκλαδική, στη μυκηναϊκή κοινωνία και τους ιστορικούς χρόνους θα αφηγηθούν περισσότερες από 200 αρχαιότητες, όλες από τις συλλογές του μουσείου. Ορισμένα από τα εκθέματα που θα παρουσιαστούν είναι εντελώς άγνωστα στο κοινό και θα βγουν κατευθείαν από τις αποθήκες.

Το εκθεσιακό αφήγημα χωρίζεται σε τρεις ενότητες: Η πρώτη αφορά στην αισθητική αποτύπωση του ωραίου στα χρηστικά αντικείμενα της καθημερινότητας. Η δεύτερη ενότητα επικεντρώνεται στον άνθρωπο και τη ροπή του προς το ωραίο και το επιθυμητό. Τοιχογραφίες από τη Θήρα και τις Μυκήνες, γλυπτά και αντικείμενα καλλωπισμού από τα νεολιθικά χρόνια και την κλασική εποχή θα αφηγηθούν ιστορίες από τη ζωή και τους μύθους των ανθρώπων. Στο επίκεντρο της τρίτης ενότητας θα βρεθούν οι συμβολισμοί του ωραίου στο γυναικείο και το ανδρικό σώμα. Τα εργαστήρια που θα πλαισιώσουν την έκθεση θα αναζητήσουν «χαμένες αισθήσεις» και θα  αποκαλύψουν στο κοινό πανάρχαια μυστικά ομορφιάς. Τίτλος έκθεσης: «Οι αμέτρητες όψεις του ωραίου στην αρχαία τέχνη». Εγκαίνια: Απρίλιος 2018.

Στην Ελευσίνα μέσω Ακρόπολης

Ενα από τα σπουδαιότερα λατρευτικά κέντρα του αρχαίου κόσμου, το Ιερό της Ελευσίνας, θα αναβιώσει σύντομα στο Μουσείο της Ακρόπολης. Η νέα μεγάλη περιοδική έκθεση του μουσείου αποτελεί προπομπό των εκδηλώσεων «Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021». Περιλαμβάνει 62 αρχαιότητες από το Μουσείο της Ελευσίνας και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και θα συγκροτείται σε δύο ενότητες. Η πρώτη θα αναφέρεται στην Ιερά Οδό και θα αποτελεί εισαγωγή στο θέμα με φωτογραφίες των μνημείων που συναντούσαν οι πιστοί κατά την πομπή τους από την Αθήνα προς το Ιερό της Δήμητρας. Μνημεία όπως το Ελευσίνιο της Αθήνας, η γέφυρα του Αθηναϊκού Κηφισού και το Ιερό του Απόλλωνα στο Δαφνί. Η δεύτερη ενότητα θα παρουσιάζει τις μυστηριακές γιορτές που τελούνταν στην Ελευσίνα. Κεντρική ιδέα της έκθεσης αποτελεί η δημιουργία ενός μικρού Τελεστηρίου στην καρδιά του μουσείου, του ιερού χώρου δηλαδή στον οποίο εισέρχονταν οι μυημένοι.

Πρωτεύουσα του βιβλίου

Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου για το 2018 ανακηρύχθηκε η Αθήνα από την Ουνέσκο. Ο θεσμός ξεκίνησε το 2001 και η Αθήνα είναι η 18^η πόλη που κατακτά τον τιμητικό τίτλο. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων θα ξεκινήσει στις 23 Απριλίου 2018, την ημέρα που εορτάζεται διεθνώς το βιβλίο, και θα ολοκληρωθεί στις 23 Απριλίου 2019. Με στόχο την ενίσχυση της πρόσβασης όλων των κατοίκων της πόλης στην ανάγνωση, με ιδιαίτερη μέριμνα για τα παιδιά, τους μετανάστες και τους πρόσφυγες.

Οι βασικοί στόχοι της ελληνικής πρότασης, σύμφωνα με το φάκελο που κατέθεσε ο Δήμος Αθηναίων στην Ουνέσκο, περιλαμβάνουν: τη διάδοση της ανάγνωσης, τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη γνώση και την πληροφορία, την επέκταση του δικτύου των βιβλιοθηκών, τη μετάφραση Ελλήνων συγγραφέων στο εξωτερικό, την τουριστική ανάπτυξη της Αθήνας, την αύξηση του συνεδριακού τουρισμού και την ανάδειξη της πρωτεύουσας σε προορισμό σύγχρονου πολιτισμού. Πανεπιστήμια, συγγραφείς, εκδότες και βιβλιοθήκες είναι ορισμένοι από τους φορείς που θα συνεργαστούν για την επιτυχία της μεγάλης γιορτής του βιβλίου. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων θα διοργανωθούν δύο διαγωνισμοί για την τέχνη της γραφής, δύο διεθνή συνέδρια για την πολιτική βιβλίου στην Ελλάδα και την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης, λευκές νύχτες ανάγνωσης (μία μέρα κάθε μήνα όσα βιβλιοπωλεία το επιθυμούν θα μένουν ανοιχτά τη νύχτα), τριήμερες εκδηλώσεις κάθε μήνα, δράσεις φιλαναγνωσίας στα σχολεία και πολλές ακόμη εκδηλώσεις.

 Θάλασσες διά χειρός Βολανάκη

Περισσότερα από εβδομήντα αντιπροσωπευτικά έργα του Κωνσταντίνου Βολανάκη θα παρουσιαστούν στην έκθεση που θα διοργανώσει το Ιδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη, από τις 25 Ιανουαρίου έως τις 13 Μαΐου 2018. «Τα έργα του κορυφαίου θαλασσογράφου αποκαλύπτουν την τεράστια προσφορά του στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της ελληνικής ζωγραφικής», σημειώνει ο επιμελητής της έκθεσης, Τάκης Μαυρωτάς. Η εκθεσιακή δραστηριότητα του Βολανάκη σημαδεύτηκε από πολλές επιτυχίες και διακρίσεις. Μεταξύ άλλων έλαβε μέρος στο διαγωνισμό που προκήρυξε το 1866 η αυστριακή κυβέρνηση, με θέμα την απεικόνιση της Ναυμαχίας της Λίσσας. Ο πίνακας παρουσιάστηκε το 1868 στην καλλιτεχνική έκθεση της Βιέννης και αγοράστηκε από τον αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ… Το 1877 το έργο του «Ναυμαχία του Τραφάλγκαρ», το οποίο είχε εκτεθεί στο Λονδίνο, αγοράστηκε από το υπουργείο Ναυτικών της Αγγλίας… Το 1833 παρουσίασε στα Ανάκτορα τον περίφημο πίνακα του, σε μνημειακές διστάσεις, τη «Ναυμαχία της Σαλαμίνας». Η θάλασσα, τα πλοία και τα λιμάνια ήταν η μόνιμη πηγή έμπνευσης για τον Βολανάκη (1837-1907). Σήμερα οι πίνακες του κοστίζουν πανάκριβα στο χρηματιστήριο της Τέχνης και κοσμούν τις επισημότερες αίθουσες σε Ελλάδα και Αυστρία. Παρ’ όλα αυτά, έφυγε από τη ζωή πένητας, ενώ στην κηδεία του παρευρέθησαν ελάχιστα άτομα. Ενας μεγάλος αριθμός σημαντικών έργων παραχωρείται στην έκθεση από το Ιδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη.

 «Ανθη» της θάλασσας και της ξηράς

Τριάντα επτά αρχαιότητες από τις τελευταίες έρευνες στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων περιλαμβάνει η έκθεση που εγκαινιάστηκε, λίγο πριν εκπνεύσει η χρονιά, στο Ιδρυμα Λασκαρίδη, στον Πειραιά και θα διαρκέσει έως τις 18 Μαρτίου 2018. Ενας μικρός χάλκινος δίσκος με τέσσερις διάτρητες απολήξεις συγκεντρώνει τα βλέμματα επισκεπτών και ερευνητών. Αν αποδειχτεί πως αποτελεί χαμένο εξάρτημα του περίφημου Μηχανισμού των Αντικυθήρων, του αρχαιότερου στον κόσμο υπολογιστή, τότε θα έχουμε μια είδηση διεθνούς εμβέλειας και επιστημονικής σημασίας.

 «Τα αγριολούλουδα του Βαρλάμου»

Λίγο πριν μας αποχαιρετήσει το 2017 εγκαινιάστηκε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο η έκθεση- αφιέρωμα στο ζωγράφο-χαράκτη Γιώργη Βαρλάμο (1922-2013). Η έκθεση διοργανώνεται από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, περιλαμβάνει 120 έργα -λάδια ακουαρέλες, σχέδια, χαρακτικά- και διαρθρώνεται σε τρεις ενότητες: την κεντρική με τα αγριολούλουδα πλαισιώνει μια μικρότερη με θέμα τα Μετέωρα και μια τρίτη με σχέδια και χαρακτικά που φιλοτέχνησε ο καλλιτέχνης κατά τη διάρκεια της δικτατορίας στην Ελλάδα. Διάρκεια: έως τις 11 Μαρτίου 2018.

Αντώνης Καρατζαφέρης

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου τυης Κυριακής