της Δρος. Άννας Κωνσταντινίδου*

Διαβάζοντας κάποιος λοιπόν για την πρόσφατη ΚΥΑ που αφορά στις αμοιβές του στρατιωτικού προσωπικού που εκτελεί ειδικές αποστολές, όπως επίσης και για το ρυθμιστικό πλαίσιο για το μισθολόγιο των Ενόπλων Δυνάμεων που θα προσδιοριστεί εντός του έτους και θα ισχύσει από 1/1/2024, αντιλαμβάνεται πλήρως ότι η οικονομική ενίσχυση, που αφορά κατά το μεγαλύτερο μέρος της στα πληρώματα των πλοίων που ταξιδεύουν, έρχεται να βάλει τέλος σε χρόνιες αδικίες, να δημιουργήσει συνθήκες δίκαιης αντιμετώπισης όλων εκείνων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, ειδικά σε ό,τι αφορά στο Πολεμικό Ναυτικό (αλλά όχι μόνο σε αυτό), όπως και να ενισχύσει τη στελέχωση στο επιχειρησιακό του περιβάλλον που είναι η θάλασσα, με την δημιουργία επιπλέον κινήτρων για υπηρεσία στα πολεμικά πλοία.

Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ δυστυχώς γνωρίζουν πολύ καλά τις χρόνιες στρεβλώσεις στο Πολεμικό Ναυτικό, τόσο λόγω πολιτικής απραξίας όσο κυρίως επειδή οι μέχρι πρότινος επικεφαλής του συμπεριφερόντουσαν λίγο πολύ συντεχνιακά, ως γίνεται εν τέλει αντιληπτό, προβάλλοντας ενίοτε τις προσωπικές τους φιλοδοξίες ως υποθέσεις του Κλάδου τους, αφενός με αποσπασματικές προσεγγίσεις και χωρίς “να σπάσουν αυγά”, αφετέρου και εν είδει “πριμαντόνας” με την επιβολή των “θέλω” τους τόσο ως προς την σταδιοδρομία τους, όσο και ως προς την υστεροφημία τους ακόμα και μέσω της διατήρησης προνομιακών σχέσεων με συγκεκριμένους δημοσιογραφικούς κύκλους.

Η διπλή επιτυχία της καθιέρωσης τόσο της αμοιβής των ειδικών αποστολών και για τους τρεις Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων με τη μερίδα του λέοντος να αποδίδεται δικαίως στο Στόλο, όσο και της δέσμευσης του Πρωθυπουργού για το νέο μισθολόγιο στις Ένοπλες Δυνάμεις, οφείλεται στην επιμονή του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου να αποδοθεί με δίκαιο τρόπο ο πρέπων σεβασμός σε όλους, όσοι υπηρετούν σε αυτές, με οικονομικά οφέλη που επί προσωπικού δεν τον αφορούν ούτε στο ελάχιστο, και επιπλέον έρχεται σε μία εποχή που το Πολεμικό Ναυτικό “απο-Αποστολακοποιήθηκε”, με τις κρίσεις φέτος να αποκαθιστούν επιτέλους την τάξη με απολύτως ισορροπημένο τρόπο, όσο και εάν συγκεκριμένοι δημοσιογραφικοί κύκλοι ελάχιστης απήχησης στην κοινή γνώμη προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο.

Και όχι μόνο αυτό, αλλά επειδή όλοι έχουμε την τάση να υποτιμούμε τα χειρότερα που αποφύγαμε, πιστεύω ότι αξίζει τον κόπο να ασχοληθούμε λίγο και με αυτά. Ευτυχώς λοιπόν, δεν πέρασε η δεδηλωμένη αρχική πρόθεση για καθιέρωση επιδόματος Στόλου, το οποίο σε πρώτο χρόνο θα διαχώριζε τους Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων σε παιδιά και αποπαίδια, με συνέπειες απροσδιόριστου εύρους και σοβαρότητας για τη συνοχή του Στρατεύματος.

Σε δεύτερο χρόνο και με τη δικαιολογία της βαθμολογικής διαφοράς, θα θεσμοθετούσε την ανισότητα αποδοχών μεταξύ των στελεχών που υπηρετούν στα πλοία, διαχωρίζοντάς τα σε ευνοούμενους και μη, ανεξάρτητα μάλιστα από τις εν πλω απασχολήσεις και τις επιχειρησιακές ιδιαιτερότητές τους.

Και επειδή τα λεφτά δεν έφταναν φυσικά για όλους, αρχικά συζητήθηκε (και ευτυχώς δεν πέρασε) η λύση τού να πάρουν οι λίγοι πολλά και οι πολλοί λίγα, παραβιάζοντας όμως τη βασική αρχή και αξία που διέπει τη λειτουργία ενός πολεμικού πλοίου, στο οποίο όλοι κινδυνεύουν το ίδιο, από τον Κυβερνήτη μέχρι τον τελευταίο Ναύτη. Στην περίπτωση που πέρναγε αυτό, είναι σαφές, ότι και η συνοχή του Στόλου θα δοκιμαζόταν σκληρά, αλλά και κίνητρα προσέλκυσης στελεχών στα πολεμικά πλοία που ταξιδεύουν δεν θα υπήρχαν, δεδομένου ότι επιπλέον το μέτρο ήταν οριζόντιο και δεν σχετιζόταν με τις εν πλω απασχολήσεις.

Και μένοντας λίγο παραπάνω στις δυνητικές συνέπειες της αρχικής και απολύτως επιβλαβούς προσέγγισης, ίσως τελικά να μην χρειάζεται να διερωτόμαστε και τόσο πολύ γιατί υποστηρίχθηκε και συνεχίζει να υποστηρίζεται με τέτοια επιμονή από τα αντιπολιτευτικά μέσα ενημέρωσης ειδικά του αμυντικού ρεπορτάζ, τα οποία ειρήσθω εν παρόδω εκφράζονται με αξιοσημείωτη εμμονή και ιδιαίτερα κολακευτικά λόγια για σεβαστό βουλευτή της συμπολίτευσης που φέρεται ως εμπνευστής της.

Εάν όντως ισχύει κάτι τέτοιο, και μάλλον έτσι είναι, από ό,τι φαίνεται βρισκόμαστε μπροστά στον απόλυτη εφαρμογή της λεγόμενης “ετερογονίας των σκοπών”, με τους εμπλεκομένους να συγκλίνουν “νομοτελειακά” στην από κοινού υποστήριξη του ίδιου πράγματος, αλλά για ριζικά διαφορετικούς λόγους. Ο πρώτος το κάνει με αγαθή πρόθεση, χωρίς όμως να αντιλαμβάνεται τις συνέπειές της πρότασής του και της πολιτικής παγίδας που του έστησαν, και οι έτεροι τον χρησιμοποιούν μακιαβελικά ώστε να επιτύχουν την αποσταθεροποίηση των πάντων για πολιτικούς λόγους και χωρίς να νοιάζονται για τις συνέπειες, στο πλαίσιο της γνωστής ρήσης του Μάο, “μεγάλη αναστάτωση, υπέροχη κατάσταση”!

Και έτσι μάλλον δικαιολογείται και το μένος με το οποίο τα εν λόγω αντιπολιτευτικά μέσα ενημέρωσης εξακολουθούν να υποστηρίζουν αφενός την αρχική και απολύτως επιβλαβή προσέγγιση και μαζί της τον συμπαθή βουλευτή της συμπολίτευσης, που πλέον πιστεύω ότι δεν έχει αντιληφθεί τι συμβαίνει, αφετέρου την προσπάθεια αποδόμησης της θεσμοθετημένης πλέον αμοιβής των ειδικών αποστολών, διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα και τα γεγονότα με ομολογουμένως “δημιουργικό”, αλλά τελείως μάταιο τρόπο.

Στο χρόνο που διανύουμε και επειδή, όπως έχω ξαναπεί, όλα έχουν σχέση μεταξύ τους και όχι απαραίτητα με εμφανή στους “κοινούς θνητούς” τρόπους, παρατηρούμε επίσης συγκεκριμένες ιστοσελίδες κυρίως του αντιπολιτευτικού χώρου, αλλά και κάποιες άλλες που τελούν σε διαρκή διασύνδεση με συγκεκριμένα συμφέροντα, να αντιμάχονται με σκαιό τρόπο τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, όχι βεβαίως για την επιχειρησιακή του αρτιότητα η οποία είναι αδιαμφισβήτητη, αλλά επειδή από ό,τι φαίνεται τους χαλάει “τη σούπα” με τα εξοπλιστικά και τις διαφανείς διαδικασίες που απλά και μόνο εφαρμόζει, στην αποκλειστική βάση της επιχειρησιακής τους αναγκαιότητας.

Και αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να διαφύγει κανενός! Όπως δεν θα πρέπει να διαφύγει κανενός ότι η αήθης, συκοφαντική και βορβορώδης κριτική συνήθως αφορά εκείνα τα εξοπλιστικά προγράμματα που βρίσκονται εκτός του αμαρτωλού κύκλου της συναλλαγής και των ημετέρων, με προκλητική αδιαφορία για το εάν η υλοποίησή τους ενισχύει ή όχι τις αμυντικές ικανότητες της χώρας.

Περνώντας στο Πολεμικό Ναυτικό και στον νέο Αρχηγό ΓΕΝ Αντιναύαρχο Ιωάννη Δρυμούση, οφείλω να ομολογήσω ότι προχώρησε με ισορροπημένο τρόπο στην “απο-συντεχνιοποίηση” του ΠΝ, ακριβώς όπως έπρεπε και με γνώμονα τη δικαιοσύνη. Και όχι μόνο έκανε σωστές κρίσεις, αλλά είχε την τόλμη να βάλει το μαχαίρι στο κόκκαλο, ώστε να εξαλειφθούν οι στρεβλές καταστάσεις του παρελθόντος, όπου χαμηλόβαθμα στελέχη με “επιρροή” ή στελέχη που υπηρετούσαν σε προνομιακές θέσεις για πάνω από 15 χρόνια, ως αποδεικνύεται και από την πρόσφατη αρθρογραφία συγκεκριμένων ιστοσελίδων, επέβαλαν μία “καθεστηκυία τάξη” σε όλο τον Κλάδο, προφανώς επειδή είχαν το ελεύθερο (άραγε γιατί;) από την μέχρι πρότινος ηγεσία του.

Το Πολεμικό Ναυτικό λοιπόν, υπό την ηγεσία του Αντιναυάρχου Δρυμούση αποβάλλει τα “εκτρώματα”, ανακτά δυνάμεις και προσδιορίζει τις επιδιώξεις και τους στόχους του, με πρώτο και ίσως σημαντικότερο όλων τον εντοπισμό των αιτίων που αναγκάζουν τα χαμηλόβαθμα  στελέχη του σε παραιτήσεις.

Και με την αγαθή πρόθεση να προσφέρω με όποιο τρόπο μπορώ σε αυτή την προσπάθεια, θέλω να τονίσω ότι τέτοιου είδους δομικά φαινόμενα όταν εξετάζονται επιφανειακά, όχι μόνον δεν αντιμετωπίζονται, αλλά κλιμακώνονται περαιτέρω. Κατά την αντίληψή μου λοιπόν και έχοντας συζητήσει πολύ με στελέχη και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων και ειδικά με εν ενεργεία και αποστρατεία στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού, στο ερώτημα, “γιατί συμβαίνει αυτό”, έχω να συνεισφέρω με καθαρό μυαλό τα εξής:

– Γιατί η λέξη αξιολόγηση με στοιχεία δικαιοσύνης δεν ήταν ο κανόνας, αφού κάποιοι θεωρήθηκαν και “έμπιστοι” και “αναντικατάστατοι”, παραμένοντας αδικαιολόγητα στην ίδια θέση για πολλά χρόνια, ενώ άλλοι συνάδελφοί τους έκαναν και με το παραπάνω τα προβλεπόμενα για τον εκάστοτε βαθμό τους υπηρετώντας στην πρώτη γραμμή.

– Γιατί εξέλιπαν τα κίνητρα ισορροπημένης παραμονής των στελεχών στα πλοία, με αποτέλεσμα να αποζητούν “καταφύγιο” σε εργασίες γραφείου ή να παρατούνται και να αναζητούν θέση στον ιδιωτικό τομέα

– Γιατί η επετηρίδα στους χαμηλούς και ειδικά στους μεσαίους βαθμούς των αξιωματικών διογκώθηκε, με συνέπεια ένας κατ΄ εξοχήν χώρος σταδιοδρομικής εξέλιξης με συγκεκριμένους κανόνες ανόδου στην ιεραρχία να μετατρέπεται σε “υδροκέφαλο σώμα”.

– Γιατί συγκεκριμένες τάξεις αποφοίτησης από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων εγκαταστάθηκαν για πολλά χρόνια σε συγκεκριμένες θέσεις στα υψηλά επίπεδα της ιεραρχίας, μετατρέποντας εαυτούς σε κάτι σαν αμετακίνητα “ιερά τοτέμ”. Οι μικρότεροι το είδαν και πολύ φυσιολογικά απογοητεύτηκαν.

– Γιατί η ηγεσία δεν έμεινε συγκεντρωμένη στις υποθέσεις και στην ανάπτυξη του Πολεμικού Ναυτικού, απασχολούμενη κυρίως με τις προσωπικές της φιλοδοξίες και με μικρο-ίντριγκες ώστε να εξασφαλίσει την εσαεί παραμονή της στις θέσεις της, σε αγαστή συνεργασία μάλιστα με πρόθυμους δημοσιογράφους που ανέλαβαν για τους δικούς τους λόγους να της προσφέρουν τις “καλές” τους υπηρεσίες, χωρίς κανέναν απολύτως ενδοιασμό.

– Γιατί ακόμα και όταν δόθηκε η ευκαιρία στην ηγεσία να επεξεργαστεί μία ισορροπημένη πρόταση ενίσχυσης του εισοδήματος των στελεχών, επέλεξε να το κάνει με το “επίδομα Στόλου”, το οποίο εάν είχε υιοθετηθεί θα δημιουργούσε πολύ περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα έλυνε και μάλιστα στο σύνολο του στρατεύματος.

Κλείνω με την διαπίστωση ότι τα πράγματα μπαίνουν στη θέση τους με τρόπο δίκαιο και ισορροπημένο, παρότι οι “σειρήνες” της άρνησης, της γκρίνιας και της μιζέριας συνεχίζουν το έργο τους με περισσή εμμονή και επιμονή. Για όλους εμάς που παρακολουθούμε τις εξελίξεις από κοντά, τα απώτερα κίνητρα είναι σαφή, είναι εξόχως πολιτικά και έχουν σκοπό την αποσταθεροποίηση και την αναστάτωση, σε σημείο να διερωτόμαστε, εάν τελικά είναι επιθυμητή από όλους αυτούς τους επιτήδειους ακόμα και η εκδήλωση ανταρσίας εντός του ΠΝ.

Δεν θέλω να πιστέψω κάτι τέτοιο, αλλά με αυτά που βιώνουμε δεν μπορώ και να το αποκλείσω. Το μόνο βέβαιο είναι ότι με αυτή την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων, ό,τι και να γίνει και όσο και να προσπαθήσουν, δεν θα τους περάσει!

*Η Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα του ΑΠΘ, διδάσκουσα στην Ανώτερη Διακλαδική Σχολή Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και τη Σχολή Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ).

Ειδήσεις σήμερα