Το πρόγραμμα

Συγκεκριμένα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης το μεσημέρι της Δευτέρας (13/5) θα έχει συνάντηση με τον Ερντογάν, στο Προεδρικό Μέγαρο της χώρας. Παράλληλα θα υπάρξουν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών των δυο χωρών ενώ θα ακολουθήσουν δηλώσεις των δύο ηγετών στον Τύπο. Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός θα παρακαθήσει σε δείπνο που θα παραθέσει ο πρόεδρος της Τουρκίας.

Στην συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης που έδωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στον Ελεύθερο Τύπο και τον διευθυντή της εφημερίδας Πάνο Αμυρά άνοιξε  τα χαρτιά του, εν όψει της αυριανής συνάντησης με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν στην Αγκυρα.

Κύριε πρόεδρε, η επίσκεψή σας στην Αγκυρα γίνεται σε μία περίοδο κατά την οποία η τουρκική πλευρά προχωρεί σε σειρά προκλητικών ενεργειών, όπως η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, η ένταξη της αποκαλούμενης «Γαλάζιας Πατρίδας» στα σχολικά βιβλία και οι δηλώσεις μελών της κυβέρνησης Ερντογάν για τη Θράκη. Θα τεθούν αυτά τα ζητήματα στη συνάντηση που θα έχετε με τον πρόεδρο Ερντογάν;

Προφανώς και θα θέσω στον πρόεδρο Ερντογάν κάθε ζήτημα για το οποίο η Ελλάδα έχει διαφορετική θέση από εκείνη της Τουρκίας. Να διευκρινίσω, πάντως, ότι όσα είπατε για τα σχολικά βιβλία δεν αποτελούν παρά μία πρόταση η οποία δεν έχει, καν, εξεταστεί από τη γειτονική κυβέρνηση και με την οποία διαφωνούν και πολλά κόμματα στην Τουρκία. Οπως και ότι η αλλαγή χαρακτήρα της Μονής της Χώρας ήταν μία παλαιά διακήρυξη του κ. Ερντογάν. Η οποία, ωστόσο, δυστυχώς, γίνεται πράξη τώρα.

Η πρωτοβουλία αυτή, πράγματι, προσβάλλει έναν από τους πιο εμβληματικούς βυζαντινούς ναούς και, φυσικά, μας πληγώνει όλους. Προσβάλλει, επίσης, την ιστορία της Κωνσταντινούπολης. Κυρίως, όμως, προσβάλλει ένα οικουμενικό μνημείο που ανήκει στην ανθρωπότητα και στον πολιτισμό της. Ασφαλώς, λοιπόν, και θα συζητήσω αυτό το θέμα με τον Τούρκο πρόεδρο.

Για την εκπαίδευση δεν έχω να σχολιάσω κάτι, με βάση όσα ήδη σας είπα. Να τονίσω μόνο ότι η προσέγγιση της Ιστορίας δεν μπορεί να υποτάσσεται σε σκοπιμότητες του παρόντος. Πρέπει, ακόμη, να περιλαμβάνει όλες τις οπτικές για τα γεγονότα του παρελθόντος, όπως και τις ευαισθησίες που έχουν οικοδομηθεί μέσα στον χρόνο. Και, βέβαια, να μην αιχμαλωτίζει τις νέες γενιές στο χθες. Αλλά να βοηθά την κριτική τους σκέψη για το αύριο.

Τέλος, για τη μειονότητα της Θράκης απαντά ρητά και απόλυτα η  Συνθήκη της Λωζάννης: εκεί αναφέρεται θρησκευτική και μόνο μειονότητα. Και αυτό δεν είναι προς συζήτηση, όποιον ισχυρισμό και να προβάλλει η άλλη πλευρά. Μία ελληνική μουσουλμανική μειονότητα που ζει σε καθεστώς ισονομίας και ισοπολιτείας δίπλα στους Χριστιανούς συμπολίτες της. Κάτι που εγγυάται όχι μόνο η κυβέρνηση, αλλά και το ευρωπαϊκό κεκτημένο της χώρας μας.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι στο ευρωψηφοδέλτιο της Ν.Δ. υπάρχει και μουσουλμανική εκπροσώπηση και, μάλιστα, από γυναίκα. Κάτι που δεν συμβαίνει με τα άλλα κόμματα. Και να προσθέσω, βέβαια, ότι θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση με αυτήν της θρησκευτικής μειονότητας στη Θράκη γνώριζε και η ελληνική κοινότητα στην Τουρκία, που με διάφορους τρόπους έχει μειωθεί δραματικά.

Ποιος, λοιπόν, είναι ο βασικός σκοπός της επίσκεψής σας στην Αγκυρα;

Πρώτα απ’ όλα, να εδραιωθεί η πεποίθηση ότι οι συναντήσεις μεταξύ των ηγετών δύο γειτονικών χωρών δεν θα πρέπει να θεωρούνται εξαίρεση. Αλλά ένα γεγονός θα έλεγα «κανονικό» και, μάλιστα, αναγκαίο. Οταν με κάποιον διαφωνούμε, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει και να συζητούμε. Θα θυμάστε ότι ήδη από το 2020 προσωπικά είχα διακηρύξει «σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις». Και, πράγματι, σε αυτόν τον δρόμο προσήλθε και η Τουρκία, διαμορφώνοντας από κοινού και ένα θετικό κεκτημένο.

Θυμίζω ότι εδώ και πολλούς μήνες δεν έχουμε παραβιάσεις και ένταση στο Αιγαίο. Στο μεταναστευτικό η συνεργασία των δύο πλευρών έχει μειώσει τις μεταναστευτικές ροές. Με τη μεσολάβηση της Αθήνας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέτρεψε την ταχύτατη έκδοση βίζας, ώστε Τούρκοι επισκέπτες να κάνουν διακοπές για μία εβδομάδα σε 10 ελληνικά ακριτικά νησιά. Κάτι που χαροποίησε τους πολίτες εκεί, αλλά ενθουσίασε και τους νησιώτες μας εδώ.

Στόχος, συνεπώς, είναι να δώσουμε συνέχεια σε αυτήν την προσέγγιση, που έχει αμοιβαία οφέλη. Να διπλασιάσουμε, για παράδειγμα, τις διμερείς εμπορικές μας συναλλαγές μέσα στην επόμενη πενταετία. Και να συνεργαστούμε στενότερα στους τομείς της Υγείας και της αμοιβαίας συνδρομής σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών.

«Υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ οι μόνες εκκρεμότητες»

 Θεωρείτε ότι μπορεί μέσα από τον διάλογο οι δύο αντιπροσωπείες να περάσουν από τα θέματα «χαμηλής πολιτικής» στη δύσκολη ατζέντα του πυρήνα των διαφορών μας; Ποια είναι η θέση της Ελλάδας όταν η τουρκική πλευρά θέτει σειρά διεκδικήσεων, που χαρακτηρίζονται παράνομες από τη χώρα μας;

Αυτή η συνάντηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας θα είναι η τέταρτη κατά σειρά. Γίνεται σε ανταπόδοση της δικής του επίσκεψης στην Αθήνα. Και με δεδομένα τα τότε συμπεράσματα του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας και τη Διακήρυξη των Αθηνών. Μιλάμε, άρα, για μία διαδικασία προσέγγισης σε τρία επίπεδα: πολιτικός διάλογος, θετική ατζέντα, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Είναι φυσικό, λοιπόν, οι ταχύτητες στα τρία παραπάνω πεδία να είναι διαφορετικές. Αν και θα σημείωνα ότι αυτή που αποκαλούμε «χαμηλή πολιτική» έχει υψηλή σημασία για την καθημερινότητα των λαών. Είναι χαρακτηριστικά, νομίζω, τα όσα προανέφερα για τις παραβιάσεις. Για το μεταναστευτικό. Για τις διευκολύνσεις στον τουρισμό, όπως και για την οικονομική συνεργασία.

Σε ό,τι αφορά, τώρα, τη ρητορική της άλλης πλευράς, έχω τονίσει ότι «είμαστε προσηνείς, όχι όμως αφελείς». Που σημαίνει ότι -αν και διατυπώνονται σε πιο χαμηλούς τόνους- οι θέσεις της Τουρκίας δεν έχουν αλλάξει. Οπως και οι δικές μας ήταν και παραμένουν σταθερές. Για εμάς η μόνη εκκρεμότητα με τους γείτονες είναι η χάραξη των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Δηλαδή, υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας και το Διεθνές Δίκαιο.

Μητσοτάκης – Ερντογάν: Ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας για εμπέδωση θετικού κλίματος στις διμερείς σχέσεις – Τι αποκαλύπτουν κυβερνητικές πηγές

Τα βλέμματα στρέφονται στην Άγκυρα και στη συνάντηση που θα έχουν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Mε στόχο να διατηρούνται ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας και στο ανώτατο επίπεδο, ώστε οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις να προχωρούν στο επόμενο βήμα, αλλά και να γίνει από τους δύο ηγέτες η επισκόπηση της προόδου σε επίπεδο διμερών σχέσεων αλλά και στους τομείς συνεργασίας, που έχουν συμφωνηθεί ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, επισκέπτεται αύριο Δευτέρα την ‘Αγκυρα, όπου θα συναντηθεί με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση του Προέδρου της Τουρκίας του και ανταποδίδοντας στην επίσκεψη του κ. Ερντογάν στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο, όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές.

Πρόκειται, όπως σημειώνουν τα ίδια πρόσωπα για την πρώτη επίσκεψη του πρωθυπουργού στην ‘Αγκυρα – τον Μάρτιο του 2022 είχε βρεθεί στην Κωνσταντινούπολη και είχε γευματίσει με τον Πρόεδρο της Τουρκίας – αλλά και η πρώτη επίσκεψη Έλληνα Πρωθυπουργού στην τουρκική πρωτεύουσα τα τελευταία πέντε χρόνια. Κυβερνητικές πηγές υπενθυμίζουν, μάλιστα, ότι κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας τον περασμένο Δεκέμβριο στην Αθήνα οι δύο ηγέτες είχαν υιοθετήσει την Διακήρυξη των Αθηνών, ενώ είχαν υπογραφεί 15 Μνημόνια συνεργασίας ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Τα ίδια πρόσωπα προϊδεάζουν ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης αναμένεται να συζητηθούν όλα τα θέματα της διμερούς ατζέντας, ενώ αναμένεται να οριστεί και το χρονοδιάγραμμα των επόμενων επαφών σε επίπεδο πολιτικού διαλόγου, θετικής ατζέντας και Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ( ΜΟΕ ). Επίσης, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές αναμένεται ακόμη να επιβεβαιωθεί η επόμενη συνάντηση των δύο ηγετών κατά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, με τους δύο ηγέτες να συμπίπτουν επίσης και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον προσεχή Ιούλιο στην Ουάσιγκτον.

Κυβερνητικές πηγές επιβεβαιώνουν, εξάλλου, ότι ο πρωθυπουργός θα θέσει στον Πρόεδρο της Τουρκίας και το ζήτημα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε μουσουλμανικό τέμενος. Τα ίδια πρόσωπα επισημαίνουν άλλωστε, ότι ήδη πραγματοποιήθηκε ο νέος κύκλος συναντήσεων στη βάση των τριών αξόνων που είχαν συμφωνήσει οι δύο ηγέτες τον περασμένο Ιούλιο στο Βίλνιους (πολιτικός διάλογος, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, θετική ατζέντα) και τις οποίες είχαν συμφωνήσει Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην τελευταία συνάντησή τους.

Σημειώνεται, δε, ότι πρόκειται για την τέταρτη συνάντηση που θα έχει ο Πρωθυπουργός με τον Πρόεδρο της Τουρκίας μετά την επανεκλογή αμφοτέρων (η πρώτη είχε πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο του 2023 στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, η δεύτερη στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και η τρίτη στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο).

Κυβερνητικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η επανενεργοποίηση των επαφών και των διαύλων επικοινωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία τους τελευταίους μήνες έχει ήδη μετρήσιμα αποτελέσματα και παραπέμπουν στην εφαρμογή της διευκόλυνσης της βίζας για Τούρκους πολίτες σε 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, στη σχεδόν μηδενική παραβατικότητα στον αέρα ελέω της εμπέδωσης θετικού κλίματος, αλλά και στη καλύτερη συνεργασία με τις τουρκικές αρχές στο Μεταναστευτικό και στη συνολική μείωση των ροών, παρά τις αυξομειώσεις.

Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ωστόσο ότι «οι διαφωνίες προφανώς παραμένουν. Το σημαντικό είναι αυτές να μην οδηγούν σε κρίσεις. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε και δεν γίνονται βήματα για την διαμόρφωση ενός καλύτερου κλίματος και την επένδυση στη θετική ατζέντα».

Τέλος, οι ίδιες πηγές ξεκαθαρίζουν σε ό,τι αφορά στα θαλάσσια πάρκα ότι «η θέση της ελληνικής κυβέρνησης ήταν από την πρώτη στιγμή σαφής. Η Ελλάδα, σεβόμενη το Διεθνές Δίκαιο και ιδίως το Δίκαιο της θάλασσας και με σταθερό έρεισμα στην κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα, θα προχωρήσει στη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων επί τη βάσει περιβαλλοντικών κριτηρίων, σύμφωνα με τον προγραμματισμό της».

Ειδήσεις σήμερα

Κασσελάκης για Συμφωνία των Πρεσπών: «Καλούμε την ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας να συνετιστεί»

ΠΑΣΟΚ: Βαρύτατη πρόκληση από Β. Μακεδονία – Αναμένουμε την αντίδραση της κυβέρνησης σε διμερές και διεθνές επίπεδο

Μήνυμα Φον ντερ Λάιεν σε Σκόπια: Απαραίτητη προϋπόθεση η συμφωνία των Πρεσπών για να μπει η Β. Μακεδονία στην ΕΕ – Αυστηρή ανακοίνωση και από το ΥΠΕΞ

Έντι Ράμα: «Αστακός» η Αθήνα για τον Αλβανό Πρωθυπουργό – Με την προσωπική του φρουρά στο Γαλάτσι

Μητσοτάκης στον ΕΤ: Η ευημερία περνά από τη σταθερότητα

Πόλεμος στη Γάζα: Γιατί δεν πρόκειται να υπάρξει κατάπαυση του πυρός