Χιλιάδες Παλαιστίνιοι ξεχύθηκαν στους δρόμους της Γάζας μέσα σε λίγα λεπτά από τη στιγμή που η Χαμάς εμφανίστηκε να αποδέχεται την πρόταση Αμερικανών, Καταριανών και Αιγυπτίων διαμεσολαβητών για κατάπαυση των εχθροπραξιών.

«Δείξαμε στον κόσμο ότι επιζήσαμε από αυτόν τον πόλεμο ως Παλαιστίνιοι. Σταθήκαμε στη γη μας. Επιζήσαμε 212 ημέρες επιθέσεων και καταστροφών από τα πιο προηγμένα όπλα του κόσμου. Δεν φύγαμε. Επιβιώσαμε μόνοι μας χωρίς βοήθεια από το εξωτερικό», έλεγαν μερικοί από τους χιλιάδες που πανηγύριζαν στους δρόμους της Ράφα για την αποδοχή της εκεχειρίας με το Ισραήλ.

Απόρριψη

Οι γιορτές ήταν βραχύβιες. Εξαλείφθηκαν 90 λεπτά αργότερα, καθώς το Ισραήλ έκανε ξεκάθαρη την απόρριψη της πρότασης. «Η πρόταση της Χαμάς απέχει πολύ από το να ικανοποιήσει τις βασικές απαιτήσεις του Ισραήλ», ανέφερε το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Νετανιάχου σε δήλωσή του. Για να μη χαρακτηριστεί ως πολύ ακραία η δήλωση προστέθηκε ότι το Ισραήλ θα «αποστείλει μία αντιπροσωπεία στην Αίγυπτο σε μία προσπάθεια να μεγιστοποιήσει τη δυνατότητα επίτευξης συμφωνίας με όρους αποδεκτούς από το Ισραήλ».

Ο Νετανιάχου εξετάζει όλες τις επιλογές και για εβδομάδες θέτει τις βάσεις για μια τελική μεγάλη επίθεση στον θύλακα της Ράφα στη Νότια Γάζα κατά της Χαμάς που θα μπορούσε να καθορίσει τις πιθανότητές του για πολιτική επιβίωση. Με αυτήν την προσέγγιση διαφωνούν όλες οι δυτικές χώρες, με τους υπ. Εξωτερικών να επισημαίνουν ότι δεν πρέπει να εισβάλει το Ισραήλ στη μεθοριακή πόλη Ράφα στα σύνορα με την Αίγυπτο. Κορυφαίοι υπ. Εξωτερικών, αναλυτές, διαπραγματευτές σε ανθρωπιστικά θέματα και μεσανατολόγοι επισημαίνουν με στοιχεία ότι πρέπει να αποτραπεί η εισβολή σε μία περιοχή πυκνοκατοικημένη, με μεγάλο αριθμό υπόγειων διαβάσεων και με εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά να κρύβονται εκεί.

Η Ράφα είναι η απέλπιδα προσπάθεια του Νετανιάχου να επιτύχει ορισμένους από τους πολεμικούς στόχους του που δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει σε επτά μήνες αδυσώπητων στρατιωτικών επιχειρήσεων με ανείπωτο κόστος για τους αμάχους. Αυτοί οι στόχοι περιλαμβάνουν την καταστροφή της Χαμάς, την απελευθέρωση των υπόλοιπων Ισραηλινών ομήρων (άγνωστο πόσοι είναι ζωντανοί).

Η Χαμάς συνεχίζει να αντιπαρατίθεται με το Ισραήλ, παρά το γεγονός ότι έχει υποστεί σοβαρές απώλειες. Η στρατιωτική ηγεσία της που εδρεύει στη Γάζα παραμένει σε ένα υπολογίσιμο ποσοστό ανέπαφη και έχει τον έλεγχο, ενώ οι περίπου μισοί από τους 250 ανθρώπους που αρχικά απήχθησαν από τη Χαμάς αφέθηκαν ελεύθεροι ως αποτέλεσμα μίας εβδομάδας κατάπαυσης του πυρός τον Νοέμβριο και όχι λόγω της ισραηλινής στρατιωτικής δράσης.

Επιπλέον, το Ισραήλ πιστεύει ότι η ηγεσία της Χαμάς, συμπεριλαμβανομένου του Γιαχία Σινγουάρ, του πιο καταζητούμενου άνδρα από το Ισραήλ, κρύβεται σε σήραγγες κάτω από τη Ράφα που «θωρακίζονται» από τους υπόλοιπους εν ζωή ομήρους. Ακόμα και έτσι να είναι, ο εμμονικός Νετανιάχου ζει πολιτικά σε δανεικό χρόνο, ανεξάρτητα από το αν θα πετύχει στη Γάζα ή όχι. Οι ισραηλινές δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Νετανιάχου και οι υπερεθνικιστές, υπερσυντηρητικοί κυβερνητικοί εταίροι του θα χάσουν τις επόμενες εκλογές. Εκατοντάδες οργισμένοι διαδηλωτές στο Τελ Αβίβ και στην Ιερουσαλήμ κατήγγειλαν την απόρριψη από την κυβέρνηση της πρότασης κατάπαυσης του πυρός. Κάλεσαν τον Νετανιάχου να δώσει προτεραιότητα στην απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς αποδεχόμενος τη συμφωνία.

Νέα διάσταση

Η αποδοχή από τη Χαμάς της διαμεσολαβητικής συμφωνίας έφερε τον πόλεμο σε άλλη διάσταση. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει επανειλημμένα αντιταχθεί δημόσια σε μια μαζική στρατιωτική επιχείρηση στη Ράφα, όπου ζουν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι που εκτοπίστηκαν λόγω του πολέμου. Η ειρωνεία είναι ότι η Χαμάς πρόσφερε στον Νετανιάχου και στην κυβέρνηση μια διέξοδο με τη διαρροή λεπτομερειών της πρότασης κατάπαυσης του πυρός και ανταλλαγής κρατουμένων που είχε αποδεχθεί, γεγονός που καθιστούσε σαφές ότι δεν ήταν μια συμφωνία που θα δεχόταν το Ισραήλ. Ταυτόχρονα, επέτρεψε στη Χαμάς να προβληθεί ως εποικοδομητικός εταίρος διαπραγμάτευσης. Οι διαρροές υποδηλώνουν (ενάντια σε όλα τα στοιχεία από την Ιερουσαλήμ) ότι το Ισραήλ θα συμφωνούσε σε μόνιμη και όχι προσωρινή κατάπαυση του πυρός, τερματισμό του πολέμου και πλήρη ισραηλινή απόσυρση από τη Γάζα.

Συμπέραναν, επίσης, ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, είχε αποδεχθεί το αίτημα της Χαμάς να εγγυηθούν οι ΗΠΑ την εφαρμογή της συμφωνίας. «Ο βασικός στόχος της συμφωνίας είναι μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός και η πλήρης αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα», δήλωσε ο ανώτερος διαπραγματευτής της Χαμάς, Khalil al Hayya. «Κάναμε αυτό που έπρεπε να κάνουμε. Το βάρος βαρύνει τους μεσολαβητές και τη διεθνή κοινότητα», πρόσθεσε. Η αποδοχή από τη Χαμάς της πρότασης κατάπαυσης του πυρός που γνώριζε ότι το Ισραήλ θα απέρριπτε εγείρει το δελεαστικό ερώτημα αν ο Νετανιάχου μπορεί να μην είναι ο μόνος που φέρεται να θέλει να παρατείνει τον πόλεμο για προσωπικό πολιτικό όφελος. Το ίδιο θα μπορούσε να ισχύει για τον εχθρό του, τον Σινγουάρ, ακόμα κι αν μπορεί κανείς να αναρωτηθεί γιατί θα συμφωνούσε σε μια συμφωνία που δίνει άδεια στην προσπάθεια του Ισραήλ να καταστρέψει σε μεγάλο βαθμό τη Χαμάς συμφωνώντας σε μια συνέχιση του πολέμου μετά την κατάπαυση του πυρός.

Ωστόσο, οι βραχύβιοι εορτασμοί της Γάζας και το γεγονός ότι μια κατάπαυση του πυρός σημαίνει για τους κατοίκους της Γάζας κάτι περισσότερο από ένα τέλος στον θάνατο, την εξαθλίωση και την καταστροφή στη Λωρίδα υποδηλώνει ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν απολογισμό όχι μόνο για τον Νετανιάχου αλλά και για τον στρατιωτικό ηγέτη της Χαμάς.

Κριτική

Ο Σινγουάρ και η Χαμάς δέχονται αυξανόμενη κριτική, καθώς θεωρούνται υπαίτιοι για την ισραηλινή επίθεση που έχει καταστρέψει τη Γάζα και έχει οδηγήσει σε εξαθλίωση τους 2,3 εκατομμύρια κατοίκους της. Στα τέλη Μαρτίου, η Χαμάς αισθάνθηκε υποχρεωμένη να εκδώσει μια μακροσκελή δήλωση ζητώντας συγγνώμη από τους κατοίκους της Γάζας για τα βάσανά τους, παρά το γεγονός ότι το 52% των κατοίκων της Γάζας τάσσεται υπέρ της επιστροφής στη μεταπολεμική κυριαρχία της Χαμάς σε αντίθεση με τη διεθνώς αναγνωρισμένη Παλαιστινιακή Αρχή που εδρεύει στη Δυτική Οχθη ή σε μία αραβική ειρηνευτική δύναμη ή υπό τον ΟΗΕ.

Και οι δύο άντρες είναι αποφασισμένοι να αναδυθούν με την αντίληψη της νίκης, αλλά δεν φαίνεται να υπάρχει κανένα πλαίσιο στο οποίο οι δύο μπορούν να το έχουν αυτό. Οι Ισραηλινοί και οι κάτοικοι της Γάζας δεν είναι ηλίθιοι. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν παραδεχθεί ότι έχουν χάσει πάρα πολλά για να υπάρχει οποιαδήποτε έννοια «νίκης» σε αυτόν τον πόλεμο. Αλλά όσο η μοίρα τους ελέγχεται από δύο άνδρες που επιμένουν να είναι οι νικητές με οποιοδήποτε κόστος, αυτός ο πόλεμος θα συνεχιστεί.

Τρία σενάρια για την επόμενη μέρα

Με την κατάσταση να μοιάζει με τοπίο στην ομίχλη εξετάζουμε τρία σενάρια για την επόμενη μέρα. Ολα συγκεντρώνουν αρκετές πιθανότητες, αλλά κανένα δεν φαίνεται να είναι μόνιμης διάρκειας.

1 Μια συμφωνία φαίνεται αδύνατη για να ισχύσει σε βάθος χρόνου όσο το Ισραήλ αρνείται να τερματίσει οριστικά τον πόλεμο. Το Ισραήλ δεν είναι πρόθυμο να συμφωνήσει σε μόνιμη κατάπαυση του πυρός, ακόμη και μετά την υποθετική απελευθέρωση από τη Χαμάς των Ισραηλινών αιχμαλώτων. Οι τελευταίες δύο μέρες απέδειξαν ότι το Ισραήλ δεν διαπραγματευόταν πραγματικά με καλή πίστη. Ο στόχος του είναι να καταστραφεί η Γάζα στο σύνολό της. Αλλά οι ΗΠΑ, παρά τη υποστήριξή τους στο Ισραήλ καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα, έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν θα υποστηρίξουν μια εισβολή πλήρους κλίμακας στη Ράφα.

2 Η πολιτική καριέρα του Νετανιάχου εξαρτάται, επίσης, από τη συνέχιση του πολέμου. Μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάρρευση του ακροδεξιού συνασπισμού του, προκαλώντας πρόωρες εκλογές και την απομάκρυνσή του από την εξουσία. Ο ακροδεξιός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, Μπεν Γκβιρ, και ο υπουργός Οικονομικών, Σμότριτς, έχουν απειλήσει και οι δύο ότι θα αποχωρήσουν και θα καταρρεύσει ο συνασπισμός του Νετανιάχου αν το Ισραήλ συμφωνήσει σε μια δέσμια συμφωνία και κατάπαυση του πυρός.

3 Η εισβολή στη Ράφα εγκυμονεί, επίσης, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους κινδύνους για τον Νετανιάχου και το Ισραήλ. Φοβάται ότι αν το Ισραήλ κλιμακώσει σημαντικά την επίθεσή του στη Ράφα, τότε θα χάσει τους εναπομείναντες Ισραηλινούς αιχμαλώτους χωρίς να φτάσει πιο κοντά στον δεδηλωμένο στόχο του να «εξαλείψει τη Χαμάς». Αν το Ισραήλ εισβάλει πλήρως στη Ράφα και προκαλέσει σφαγή, τότε δεν θα είναι πιο κοντά στον στρατηγικό του στόχο, ενώ ο Τζο Μπάιντεν προειδοποίησε τον Νετανιάχου να μην εισβάλει στη Ράφα και ότι μια τέτοια κίνηση θα ήταν «κόκκινη γραμμή». Αναλυτές επισημαίνουν ότι οι ΗΠΑ θα τιμωρήσουν κλιμακωτά τον Νετανιάχου επειδή αγνόησε την απειλή του Μπάιντεν.