Λίγες ημέρες μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου στη Βουλή, η κ. Λυτρίβη αναλύει σε συνέντευξή της στον «ΕτΚ» τα βασικά σημεία της νομοθετικής πρωτοβουλίας και τις καινοτομίες αλλά και την αξιοποίηση των ψηφιακών εργαλείων που στόχο έχει την αναβάθμιση δεξιοτήτων και τη δημιουργία ενός δίαυλου επικοινωνίας των αποφοίτων με την αγορά εργασίας. «Για την κυβέρνηση, αλλά και για εμένα προσωπικά, ο υπέρτερος στόχος είναι η συνειδητή και αποφασιστική θραύση με τη διαχρονική ρητορική της απαξίωσης των επαγγελματικών σπουδών στη χώρα μας», υπογραμμίζει.

Ποια είναι η στόχευση του νέου νόμου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση;

Για πάνω από έναν αιώνα οι δομές της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στη χώρα μας λειτουργούσαν ασύνδετα μεταξύ τους, εγκλωβισμένες και μετέωρες σε διαφορετικά επίπεδα του εκπαιδευτικού συστήματος. Κάθε δομή επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης κατέληγε σε ένα δικό της αδιέξοδο που εμπόδιζε στην πραγματικότητα τη συνεχή εξέλιξη και σταδιοδρομία σπουδαστών και μαθητών. Να το πούμε ξεκάθαρα: για δεκαετίες δεν ανοίγαμε δρόμους και δεν κτίζαμε γέφυρες, αλλά ορθώναμε τείχη και φτιάχναμε αδιέξοδα. Με το παρόν, ολοκληρώνεται μια συστηματική προσπάθεια διασύνδεσης και συστηματικής οργάνωσης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης από το επίπεδο της αποφοίτησης του γυμνασίου μέχρι το κατώφλι του πανεπιστημίου. Περαιτέρω, με τη θεσμική ενδυνάμωση του τομέα Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας κάθε Κέντρου, μπορούμε πραγματικά να μιλάμε όχι μόνο για εθνικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, αλλά και για ένα πραγματικό δίκτυο παραγωγικής ανάπτυξης και αναβάθμισης δεξιοτήτων που θα καλύπτει το σύνολο των περιφερειών της χώρας.

Πιστεύετε ότι ένα καλύτερο σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αρκεί να μειώσει την ανεργία;

Ναι. Το πιστεύω ακράδαντα. Με την προϋπόθεση όμως ότι παύουμε να αντιμετωπίζουμε τις δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης ως υποβαθμισμένα σχολεία χαμηλών προσδοκιών. Εδώ και δύο δεκαετίες μιλάμε για την κοινωνία της γνώσης και πιο πρόσφατα αρχίσαμε να ανησυχούμε για τις επιπτώσεις της ψηφιακής μετάβασης των επιχειρήσεων στους δείκτες της ανεργίας. Χρειαζόμαστε επειγόντως να επανεξετάσουμε τη σχέση της γνώσης με την εργασία και αυτό σημαίνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις όπως το πρόσφατα ψηφισθέν νομοθετικό πλαίσιο. Το νέο εθνικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης δεν απευθύνεται μόνο στους μελλοντικούς μαθητές και τους σπουδαστές του. Φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως εκκολαπτήριο νέων παραγωγικών μεθόδων, θεσμός παραγωγής τεχνογνωσίας και διάχυσης καινοτομιών. Γι’ αυτό το λόγο, σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και διοίκησης αναβαθμίζεται ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων και φορέων της αγοράς, όπως τα επιμελητήρια. Γι’ αυτό το λόγο η πρακτική άσκηση σπουδαστών και μαθητών μετατρέπεται σε κρίσιμο εργαλείο διασύνδεσης των δομών επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ενώ τα Γραφεία Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας αποκτούν κεντρικό ρόλο στη συνεχή επικοινωνία των εκπαιδευτικών δομών με τις τοπικές κοινωνίες και τις περιφερειακές αγορές εργασίας.

Ποια θα είναι τα οφέλη της νέας ψηφιακής πλατφόρμας που θα συνδέει τις δομές της ΕΕΚ με την αγορά εργασίας;

Μια από τις σημαντικές καινοτομίες του νέου πλαισίου είναι η ενδυνάμωση σε προσωπικό και εύρος αρμοδιοτήτων των τομέων Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας κάθε Κέντρου με στόχους που υπερβαίνουν την απλή αντιστοίχιση με τις ανάγκες της τοπικής αγοράς εργασίας. Δεν μας αρκεί πλέον να προσαρμοζόμαστε στις τοπικές ανάγκες, συνθήκες και δυνατότητες: στοχεύουμε στη θετική αλλαγή και την αναβάθμισή τους.

Σε αυτή την κατεύθυνση αξιοποιούμε τη δύναμη των ψηφιακών εργαλείων, καθιερώνοντας τη λειτουργία της Ψηφιακής Πύλης Ενημέρωσης των ΣΑΕΚ, η οποία εν ολίγοις θα αποτελεί μία ηλεκτρονική πλατφόρμα όπου θα καταχωρούνται οι ζητούμενες θέσεις εργασίας από τους μαθητές και θα γίνεται η σύζευξη με τις προσφερόμενες θέσεις μαθητείας και πρακτικής άσκησης από τις επιχειρήσεις. Με τον τρόπο αυτό, διευκολύνεται η μετάβαση των ωφελουμένων στην αγορά εργασίας. Η παροχή συμβουλευτικής σταδιοδρομίας και πληροφόρησης, και μάλιστα ψηφιακά (e-counseling), στο πλαίσιο αυτής της πλατφόρμας, συνιστά ακόμα μια καινοτομία με πολλαπλασιαστικά οφέλη.

Ποιο είναι το όραμά σας για την ΕΕΚ;

Δεν θα έλεγα όραμα, θα έλεγα συνειδητή στρατηγική επιλογή. Στρατηγική επιλογή που στηρίζεται στο σχεδιασμό, την ανατροφοδότηση και τον διαρκή διάλογο με τους ανθρώπους του πεδίου, τον ανασχεδιασμό, όπου χρειάζεται, και φυσικά την υλοποίηση. Δεν αλλάζουμε ταμπέλες, λοιπόν! Μέχρι το τέλος της τετραετίας, εξήντα εξοπλισμένα και ανασχεδιασμένα πολυδύναμα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης θα έχουν αναπτυχθεί σε όλη την επικράτεια αποτελώντας τις ισχυρότερες σε πόρους και μεγαλύτερες σε πληθυσμό σπουδαστών δομές του εκπαιδευτικού συστήματος, αμέσως μετά τα πανεπιστήμια.

Τα νέα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης έρχονται εξοπλισμένα με έναν μεγάλο αριθμό καινοτομιών που θα τους επιτρέψει να αναπτύξουν πρωτοβουλίες και να αδράξουν ευκαιρίες ανάπτυξης μέσα από συγκεκριμένους στρατηγικούς σχεδιασμούς: νέα συμπληρωματικά πρότυπα διοίκησης, σύγχρονος τεχνολογικός εξοπλισμός, λειτουργικές μορφές συνεργασίας με τις τοπικές κοινωνίες, καινοτόμοι τρόποι διασύνδεσης με τις αγορές εργασίας, αποτελούν μόνο κάποια από τα νέα εργαλεία που θα τεθούν άμεσα στη διάθεσή τους.

Για την κυβέρνηση, αλλά και για εμένα προσωπικά, ο υπέρτερος στόχος είναι η συνειδητή και αποφασιστική θραύση με τη διαχρονική ρητορική της απαξίωσης των επαγγελματικών σπουδών στη χώρα μας.