Γράφει ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΟΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ

Επίσης, διερωτάται: «Η Ενωση θα προχωρήσει σε μια συνεκτική, στιβαρή, ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και άμυνας;». Παράλληλα επισημαίνει πως «η Ελλάδα οφείλει να έχει τα μάτια της στην Ουκρανία και το μυαλό της στην Τουρκία».

Στην Ουκρανία έχουμε πόλεμο μεγάλης κλίμακας. Στην Ευρώπη ξυπνούν εφιάλτες σκοτεινών εποχών. Γιατί ηττήθηκε η ευρωπαϊκή διπλωματία;

Δεν ηττήθηκε μόνο η ευρωπαϊκή διπλωματία. Ηττήθηκε η διπλωματία. Απέτυχε και φτάσαμε στη σύγκρουση γιατί κανένα μέρος δεν ήταν διατεθειμένο να κάνει μια βασική παραδοχή: Η μεν Μόσχα ότι δεν είναι ρεαλιστικό να ζητάει να επιβάλει τις θέσεις της στο ΝΑΤΟ, δηλαδή το ΝΑΤΟ να απολέσει την αυτονομία λήψης αποφάσεων εκχωρώντας ένα ιδιότυπο βέτο στη Ρωσία. Η δε Δύση οφείλει να αποδεχθεί το γεγονός ότι δεν υπάρχει σύστημα ασφάλειας στην Ευρώπη χωρίς τη Ρωσία. Είναι πολύ μεγάλη για να αγνοηθεί. Εάν εκκινούσαμε με αυτές τις δύο παραδοχές, η διπλωματία θα είχε υψηλή πιθανότητα να φέρει αποτέλεσμα. Φαίνεται, όμως, ότι και τα δύο μέρη ή δεν είχαν πρόθεση ή αδυνατούσαν να κάνουν βασικές ορθολογικές παραδοχές που θα επέτρεπαν την περαιτέρω αναζήτηση συγκλίσεων. Θέλω να πιστεύω ότι παθήματα θα γίνουν, έστω και αργά, μαθήματα. Οτι η διπλωματία, αν και βαριά τραυματισμένη, είναι ακόμα ζωντανή.

Υπάρχει περιθώριο για δυτικά στρατιωτικά αντίποινα; Τι θα σήμαινε αυτό για τη στρατηγική ισορροπία στην Ανατολική Ευρώπη;

Στρατιωτικά «αντίποινα» μπορεί να είναι μόνο η ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας του ΝΑΤΟ στις ανατολικές χώρες-μέλη. Εκείνες που έχουν απευθείας σύνορο με τη Ρωσία. Δηλαδή, να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η στρατιωτική παρουσία σε κράτη όπως η Πολωνία, οι Βαλτικές, η Ρουμανία. Θα περνούσαμε, έτσι, σε μια ισορροπία ενισχυμένων εξοπλισμών στη γραμμή επαφής Ρωσίας-Δύσης. Ομως, όλο αυτό θα οδηγούσε σε μια κατάσταση επικίνδυνης, «φορτισμένης» ισορροπίας.

Ποια τα διδάγματα για την Ε.Ε. από την ουκρανική κρίση;

Το βασικό δίδαγμα συνοψίζεται στο ερώτημα: «Εάν όχι τώρα, πότε;». Η Ενωση θα προχωρήσει σε μια συνεκτική, στιβαρή, ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και άμυνας; Αυτήν τη στιγμή είναι αντιμέτωπη με μια μείζονα στρατιωτική πρόκληση ασφαλείας και με μια ενεργειακή πρόκληση που, αν ενταθεί, μπορεί να εξελιχθεί σε οικονομική κρίση. Εάν ακόμα και τώρα τα ευρωπαϊκά κράτη δεν συνειδητοποιήσουν και δεν μπορέσουν να διαμορφώσουν μια κοινή θεώρηση στα ζητήματα αυτά, τότε πότε θα το κάνουν; Οι δραματικές στιγμές και τα γεγονότα ασκούν μια ιστορική πίεση στην Ευρώπη. Αν χαθεί και αυτή η συγκυρία-«ευκαιρία» θα εγκατασταθεί, οριστικά πλέον, η πεποίθηση σε λαούς και κυβερνήσεις ότι η Ευρώπη της άμυνας, της εξωτερικής πολιτικής και της ενέργειας δεν θα γίνει ποτέ. Θα μείνει μια χίμαιρα.

Πώς αξιολογείτε την εν γένει στάση της Τουρκίας στην ουκρανική κρίση;

Η Τουρκία έχει πάρει από τη γεωγραφία μια μεγάλη γεωστρατηγική «προίκα». Στο βάθος του ιστορικού χρόνου, η τουρκική διπλωματία έχει μάθει να αξιοποιεί ή, καλύτερα, να εκμεταλλεύεται με ανατολίτικη επιδεξιότητα αυτήν την προίκα. Δεν είναι τυχαία η φράση «Αυτός διαπραγματεύεται σαν έμπορος χαλιών» που κυκλοφορεί συχνά σε διαδρόμους μεγάλων διεθνών διασκέψεων και διαβουλεύσεων. Μέσα σε αυτό το γεωπολιτικό, ιστορικό και πολιτιστικό πλαίσιο και πνεύμα, η Τουρκία θα επιθυμεί να ωφεληθεί από την ουκρανική κρίση το μέγιστο δυνατό για τα συμφέροντά της, με το ελάχιστο ή καθόλου κόστος. Με μία λέξη, στο Ουκρανικό, έως τώρα η Τουρκία ακολουθεί πολύ προσεκτική, αν και σύνθετη, στάση. Μεταβλητή σύμπλευση με τη Δύση και ευέλικτης φιλίας με τη Ρωσία. Η ερώτηση είναι: Εως πότε θα μπορεί να παίζει αυτόν τον ρόλο του επιτήδειου γεωπολιτικού «transformer» χωρίς κόστος;

Βλέπετε επιπτώσεις στο μέτωπο των Ελληνοτουρκικών από τις εξελίξεις στην Ουκρανία;

Εχω εγκαίρως υποστηρίξει ότι το 2022 θα είναι έτος αυξημένης κρισιμότητας για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η Αγκυρα θέτει σε όλα τα επίπεδα το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης νησιών του Αιγαίου ως προϋπόθεση αναγνώρισης της ελληνικής κυριαρχίας επ’ αυτών. Κατ’ ουσίαν, εμπλουτίζει τη διαβόητη θεωρία των «γκρίζων ζωνών». Με δύο λόγια, η Αγκυρα αμφισβητεί επίσημα και επίμονα τον σκληρό πυρήνα των εδαφικών ρυθμίσεων ελληνικού ενδιαφέροντος της Συνθήκης της Λωζάννης, που το 2023 συμπληρώνει έναν αιώνα ζωής. Το ίδιο κάνει και για τη Συνθήκη των Παρισίων του 1947 που αφορά στα Δωδεκάνησα. Εχουμε δίπλα μας έναν επίμονα αναθεωρητικό γείτονα. Μια γενικευμένη ατμόσφαιρα αλλαγών και «αναδασμού» ισχύος συμφερόντων και σφαιρών επιρροής, που θα προκύψει λόγω της ουκρανικής κρίσης, θα μπορούσε να εκληφθεί από την Αγκυρα ως ευκαιρία για να προωθήσει τα δικά της «desiderata», τις δικές της επιδιώξεις. Γι’ αυτό η Ελλάδα οφείλει να έχει τα μάτια της στην Ουκρανία και το μυαλό της στην Τουρκία.

Υπάρχει πιθανότητα νέας οικονομικής στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων λόγω της αναμενόμενης νέας ενεργειακής αύξησης;

Οι συνέπειες της ουκρανικής κρίσης θα γίνουν δυσάρεστα αισθητές στο κόστος της ενέργειας. Αντίστοιχα αισθητό θα γίνει και το κόστος που θα μετακυληθεί στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Σε τέτοιες συνθήκες δεν μπορεί να επιστρέψει η λογική της ασφυκτικής δημοσιονομικής πειθαρχίας. Θα χρειαστεί, λοιπόν, παράταση της σημερινής ευελιξίας. Στο ενεργειακό, η σημαντική πρόταση που κατέθεσε ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ωθεί την Ευρώπη στον σωστό δρόμο. Δηλαδή, σε μία ευρωπαϊκή απάντηση στην κοινή πρόκληση της όλο και πιο ακριβής ενέργειας. Μέσα στη χώρα η κυβέρνηση έχει δείξει ότι κάνει και θα συνεχίσει να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να στηριχθεί ο Ελληνας πολίτης στον αγώνα του απέναντι στην εισαγόμενη καλπάζουσα ακρίβεια. Εχουμε αποδείξει ως κυβέρνηση, και με το τεράστιο πακέτο των 43,3 δισ. στήριξης κατά τη διάρκεια της πανδημίας αλλά και με τις αλλεπάλληλες παρεμβάσεις ανακούφισης και στήριξης στους μήνες της εισαγόμενης ακρίβειας, ότι είμαστε δίπλα στους πολίτες, με μία βασική παραδοχή ευθύνης και υπευθυνότητας: Στηρίζουμε το σήμερα χωρίς να δυναμιτίζουμε το αύριο.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις 

Ειδήσεις σήμερα

• Πόλεμος στην Ουκρανία: Οι Ρώσοι μπήκαν στο Χάρκοβο [εικόνες & βίντεο]
• Πόλεμος στην Ουκρανία: Live εικόνα από τα μέτωπα και λεπτό προς λεπτό όλες οι εξελίξεις
• Πόλεμος στην Ουκρανία: Η SWIFT δηλώνει έτοιμη να συμμορφωθεί με τους περιορισμούς σε ρωσικές τράπεζες
• Το σήκωσαν στο διπλό Τσιτσιπάς και Λόπεζ στο Ακαπούλκο
• Κορονοϊός: Από την άνοιξη θα μυρίσει… κανονικότητα – Τι λένε Γουργουλιάνης και Τζανάκης στο Ε.Τ.
• Πόλεμος στην Ουκρανία: Το crash test των στρατών Ουκρανίας και Ρωσίας [γράφημα]
• Ζώδια: Οι αστρολογικές προβλέψεις της εβδομάδας από τη Μάρι Γιόβα – Ποιες…