Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε σε μια χρονική περίοδο που βρίσκονται σε σχετική έξαρση γεγονότα στη Βόρεια Συρία, στον Καύκασο, στη Λιβύη, στην Υποσαχάρια Αφρική, στο μεταναστευτικό, αλλά και στους κόλπους της Ατλαντικής Συμμαχίας, με τις δύο χώρες να έχουν πολύ στενή συνεργασία και να ταυτίζονται οι θέσεις τους στα πλείστα ζητήματα (πλην της περίπτωσης του Κοσόβου). Η Μαδρίτη, σε γενικές γραμμές (τα κύρια πολιτικά κόμματα, πλην ορισμένων ακροδεξιών και ακροαριστερών), υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της Αγκυρας προς την Ε.Ε., ενώ είναι μία από τις πρωτεύουσες που είναι στο πλευρό της Αγκυρας σε ό,τι αφορά συμμετοχή της σε σειρά ερευνητικών και άλλων προγραμμάτων τεχνολογίας, άμυνας και ασφάλειας της Ευρωπαϊκής PESCO.

Η σχέση τους είναι θεσμική ως και επιχειρησιακή, ενώ κινείται και πέραν της αποκλειστικά αμυντικής βιομηχανίας. Είναι πάρα πολύ συχνές οι διμερείς συναντήσεις διπλωματών, αρχηγών γενικών επιτελείων, διοικητών κορυφαίων και μειζόνων διακλαδικών στρατιωτικών σχηματισμών, συνεχείς επαφές της τουρκικής Στρατοχωροφυλακής με την αντίστοιχη ισπανική, υψηλού επιπέδου ανταλλαγή πληροφοριών για διμερή, περιφερειακά και παγκόσμια θέματα, συνεργασία «δεξαμενών σκέψης»/ινστιτούτων, αντιτρομοκρατική συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών για κυβερνοεπιθέσεις, ενώ η συνεργασία τους και μέσα στους κόλπους της Ατλαντικής Συμμαχίας είναι πολύ αναβαθμισμένη.

Πέραν του ΝΑΤΟ η Ισπανία και η Τουρκία συνεργάζονται και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, όπως στον ΟΑΣΕ, στον ΟΗΕ ως και σε κοινές πρωτοβουλίες στην Αφρική. Οσον αφορά επιχειρησιακά ζητήματα, η Τουρκία είναι συνδεδεμένη χώρα με το Eurocorps/Eυρωσώμα (που είναι ενταγμένο στις δυνάμεις ταχείας αντίδρασης του ΝΑΤΟ και εδρεύει στο Στρασβούργο), ενώ μέχρι στιγμής οι Ενοπλες Δυνάμεις της Τουρκίας και της Ισπανίας έχουν βρεθεί μαζί σε πολυεθνικές αποστολές στο Αφγανιστάν (NATO/ISAF/RESOLUTE SUPPORT), στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (IFOR/SFOR/ALTHEA), στον Λίβανο/UNIFIL σε εφαρμογή της απόφασης 1703 του Σ.Α./ΟΗΕ στο Ιράκ/(βόρειος τομέας), δηλαδή σε αποστολές του ΟΗΕ, του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε.

Η πιο έντονη συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ισπανίας είναι στις μικτές ναυτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ για επιτήρηση στη Μεσόγειο και στη Μαύρη Θάλασσα (π.χ. σε εφαρμογή του άρθρου 5 του Καταστατικού Χάρτη του ΝΑΤΟ μετά τα τραγικά γεγονότα των τρομοκρατικών επιθέσεων της 9/11). Επίσης, στην ταξιαρχία της Καμπούλ στο Αφγανιστάν, που είχαν επί χρόνια τη διοίκηση οι Τούρκοι, υπάγονταν σε αυτή δυνάμεις της Ισπανίας. Τουρκία και Ισπανία δεν συνυπήρξαν μόνο στο Κόσοβο, γιατί η Μαδρίτη διαφωνεί με την απόφαση της πολιτικής ηγεσίας του Κοσόβου του 2008 να προχωρήσει στη μονομερή ανεξαρτησία του (και αυτό γιατί η Μαδρίτη είναι κάθετα αντίθετη με αποσχιστικές ενέργειες, όπως αυτές της Βασκονίας και της Καταλονίας). Πάντως, μέχρι την ανεξαρτησία της Πρίστινα οι Ισπανοί είχαν στείλει στρατιωτικούς στο Κόσοβο, ενώ μία φορά είχαν αναλάβει και την ανώτατη διοίκηση της πολυεθνικής δύναμης KFOR/NATO.

Οσον αφορά στην καθαρά επιχειρησιακή συνεργασία, είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί η παρουσία υπολογίσιμης ισπανικής δύναμης στην Τουρκία στο πλαίσιο της επιχείρησης Active Fence του ΝΑΤΟ (δηλαδή της προστασίας της Τουρκίας από το ενδεχόμενο πυραυλικών επιθέσεων από τη μεριά της Συρίας του Ασαντ). Το ισπανικό Υπουργικό Συμβούλιο συμφώνησε να αναπτύξει μια αντιπυραυλική συστοιχία PATRIOT/PAC-3 στη Νοτιοανατολική Τουρκία, η οποία βρίσκεται εκεί από τον Ιανουάριο του 2015 (σημειώνεται ότι ενώ αντίστοιχες συστοιχίες που είχαν αναπτυχθεί από το 2015 στις περιοχές του Καραμανμαράς, της Γκαζιαντέπ και από τις ΗΠΑ, την Ολλανδία και τη Γερμανία, ως και SAMP/T από την Ιταλία αποχώρησαν από το 2018, η Ισπανία είναι η μόνη χώρα που διατηρεί πλήρη παρουσία στα Αδανα). Η συγκεκριμένη κίνηση της Μαδρίτης ενδυνάμωσε την παρουσία στελεχών του ισπανικού υπουργείου Αμυνας, αλλά και του υπουργείου Εξωτερικών, στην Τουρκία. Οσον αφορά στην αμυντική βιομηχανία, υφίσταται Πρωτόκολλο Συνεννόησης μεταξύ των υπουργείων Αμυνας των δύο κρατών σχετικά με την τεχνική συνεργασία, που υπογράφηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 1999, το οποίο συμπληρώθηκε από τότε με μια άλλη συμφωνία για την προστασία των διαβαθμισμένων πληροφοριών.

Το ΝΑΤΟ έντονα υποστηρίζει τη διατήρηση του 74ου Συντάγματος Αντιαεροπορικού Πυροβολικού του ισπανικού Στρατού (RAAA 74) στη Νοτιοανατολική Τουρκία και είναι, κυρίως, μία δύναμη αποτρεπτική και αμυντική. Εχουν αναπτυχθεί 6 εκτοξευτές πυραύλων Patriot ως και σύστημα ραντάρ/έγκαιρης προειδοποίησης στο αεροδρόμιο των Αδάνων/Ιντσιρλίκ. Η ισπανική δύναμη έχει το αρχηγείο της στο Σαν Ροκ/Καντίζ και το προσωπικό αλλάζει κάθε έξι μήνες. Ολόκληρο το σύστημα μεταφέρθηκε διά θαλάσσης από το λιμάνι Αλγκεσίρας στο λιμάνι του Ισκεντερούν.

Η υπουργός Αμυνας της Ισπανίας, Μαργαρίτα Ρόμπλες, και ο Τούρκος ομόλογός της, Χουλουσί Ακάρ, συναντώνται συχνά σε διμερή και νατοϊκή βάση και ενδυναμώνεται η διμερής αλληλεγγύη στην ευρύτερη αμυντική σφαίρα του ΝΑΤΟ, ενώ αναβαθμίζεται η αεροναυτική συνεργασία μέσω πολλών προγραμμάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ρόμπλες τόνισε την τεράστια σημασία του ΝΑΤΟ και ευχαρίστησε την Τουρκία για τον ρόλο της στο Αφγανιστάν και στον Καύκασο, ενώ κάλεσε τον ομόλογό της να επισκεφθεί τη Διεθνή Εκθεση Αμυνας (FEINDEF). Οι δύο υπουργοί συζήτησαν κοινά προγράμματα δράσης σε Λιβύη, Ατλαντικό Ωκεανό, Αφρική, Λατινική Αμερική, καθώς και περαιτέρω επισκέψεις πλοίων στα λιμάνια των δύο κρατών.

Ως προς την εξοπλιστική τους συνεργασία, Ισπανία και Τουρκία έχουν ήδη υπογράψει αρκετές αμυντικές συμφωνίες ειδικά για την ανάπτυξη και την κατασκευή ενός ελικοπτεροφόρου ή μίνι αεροπλανοφόρου (γνωστού ως «Ανατολού») στα πρότυπα του ισπανικού αντίστοιχου πλοίου «Χουάν Κάρλος». Η κατασκευή του εν λόγω πλοίου αποτελεί διακαή πόθο για το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό, ενώ ανάμεσα στα βασικά ατού του είναι η μεταφορά ενός σημαντικού αριθμού μικρών αποβατικών σκαφών. Μέσα στα σχέδια των Τούρκων ήταν το συγκεκριμένο πλοίο να μπορεί, επίσης, να φιλοξενήσει πέρα από ελικόπτερα και έναν αριθμό αεροσκαφών κάθετης απογείωσης (όπως συμβαίνει με τους Βρετανούς), δηλαδή μία από τις εκδόσεις του αμερικανικού μαχητικού 5ης γενιάς F-35, το οποίο, μέχρι τώρα τουλάχιστον, η Ουάσιγκτον αρνείται να πουλήσει στην Αγκυρα λόγω της προμήθειας του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 που προκάλεσε και την επιβολή σχετικών κυρώσεων στην αμυντική βιομηχανία της Αγκυρας.

Επισημαίνεται ότι η Τουρκία έχει αναθέσει στο ισπανικό κολοσσιαίων διαστάσεων ναυπηγείο/εταιρία Navantia το σχέδιο κατασκευής του εν λόγω πλοίου, που αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα μέσα του 2023 με την προοπτική απόκτησης, βάσει σχετικού συμβολαίου ανάμεσα στις δύο πλευρές, ακόμη ενός στο μέλλον (με την ονομασία «Θράκη»). Οι πληροφορίες θέλουν, πάντως, την Τουρκία, λόγω ορισμένων προβλημάτων που έχει με τις ΗΠΑ και το μίνι εμπάργκο που οι τελευταίες έχουν εφαρμόσει εις βάρος της, να σχεδιάζει να εξοπλίσει το συγκεκριμένο πλοίο «Ανατολού») αρχικά με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τύπου Bayraktar κα Αkinci.

Το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό εμφανίζεται, επίσης, να ενδιαφέρεται και για την προμήθεια ισπανικών φρεγατών F-110 αλλά και υποβρυχίων S-80, τα οποία επίσης η ισπανική εταιρία Navantia κατασκευάζει για το ισπανικό Πολεμικό Ναυτικό. Μόνο τυχαίο δεν είναι, άλλωστε, πως η Navantia συμμετείχε τον περασμένο Αύγουστο στην έκθεση όπλων IDEF στην Κωνσταντινούπολη, όπου και παρουσίασε τα παραπάνω οπλικά συστήματα σε Τούρκους αξιωματούχους. Να σημειώσουμε πως οι Ισπανοί είχαν υποβάλει επίσημα πρόταση αναφορικά με τη ναυπήγηση τεσσάρων φρεγατών F-110 και προς το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό. Η πρότασή τους, ωστόσο, αποκλείστηκε κατά την πρώτη φάση αξιολόγησης της σχετικής διαδικασίας που έλαβε χώρα τον περασμένο Ιούνιο και είναι γνωστή η κόντρα ανάμεσα σε Παρίσι και Μαδρίτη για Συρία, Λιβύη, Σαχέλ κ.λπ.

Συμπερασματικά, η Ισπανία εισέρχεται με την Τουρκία δυνατά στην Ανατολική Μεσόγειο και επίκειται ενδυνάμωση της συνεργασίας τους, προφανώς και λόγω της ισχυρής ελληνογαλλικής στρατηγικής συνεργασίας σε αεροναυτικά εξοπλιστικά συστήματα.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ELEFTHEROSTYPOS.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις 

Ειδήσεις σήμερα

• ΣΟΚ στο Κερατσίνι: 8χρονη βρήκε φρικτό θάνατο – Σφήνωσε σε μεταλλική πόρτα εργοστασίου [βίντεο]
• Θεσσαλονίκη: «Έφυγε» στην μαύρη επέτειο του θανάτου του αδερφού του – «Δημήτρη ζεις για πάντα Ηρακλής»
• Κορονοϊός – μέτρα: Πέρυσι lockdown, φέτος μένουν ξανά σπίτι μόνο οι ανεμβολίαστοι – Πώς θα κάνουμε Χριστούγεννα
• Κατάρ: Το αιματοβαμμένο μεροκάματο πίσω από την λάμψη του Μουντιάλ – 8.000 νεκροί μετανάστες, σοκαριστικές μαρτυρίες [βίντεο]
• Γλυπτά του Παρθενώνα: Η αρπαγή, ο αγώνας διεκδίκησης και ένθερμοι υποστηρικτές της επιστροφής τους
• Εκλογές ΚΙΝΑΛ: Ποιος υποψήφιος «προηγείται» στη Google; – Πόσο ενδιαφέρον δείχνουν οι Έλληνες;
• Ο Ρένος Ρώτας στο Εleftherostypos.gr: «Για ανθρώπους που δούλεψα και είναι στη φυλακή, δεν θα πω κάτι άσχημο»

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr