Στη μεγάλη εικόνα, τόνιζαν ότι η υγειονομική κρίση, που δημιουργεί τεράστια προβλήματα και στην οικονομία, είναι οριζόντια. Δεν αφορά -όπως το 2010- μόνο την Ελλάδα και τα συγκεκριμένα δημοσιονομικά λάθη που είχαν γίνει. Είναι ένα απροσδόκητο γεγονός με εξίσου απροσδόκητες εξελίξεις. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που διασφαλίζουν ότι η Ελλάδα δεν κινδυνεύει από ένα τέταρτο Μνημόνιο, όπως θέλουν οι φήμες.

› Ο πρώτος είναι το γεγονός ότι οι προβλέψεις της Ε.Ε. για την ύφεση στην ευρωζώνη αναθεωρούνται σχεδόν κάθε εβδομάδα προς τα πάνω, με τελευταία πρόβλεψη το 7,4% των εαρινών εκτιμήσεων. Σε πρώτη ανάγνωση αυτό σημαίνει και για την Ελλάδα μεγάλη ύφεση για φέτος (9,7% του ΑΕΠ κατά την Ε.Ε.). Ανάλογη μεγάλη ύφεση θα έχουν και οι υπόλοιπες χώρες, μικρές και μεγάλες, της ευρωζώνης. Η κατάσταση μπορεί εύκολα να οδηγήσει στην αναβολή των δημοσιονομικών στόχων και για το 2021 και για το 2022. Να ισχύσει δηλαδή η «ρήτρα συνολικής διαφυγής» μέχρι και το τέλος της υποχρέωσης της Ελλάδας να πετυχαίνει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Για την ακρίβεια, κανείς δεν θα εξετάζει, παρά μόνο απολογιστικά, τους δημοσιονομικούς στόχους, άρα δεν θα τεθεί θέμα διορθωτικών μέτρων για την Ελλάδα.

› Ο δεύτερος είναι ότι το 2021 η ελληνική ανάπτυξη αναμένεται να είναι το εκτινασσόμενο ελατήριο της Ε.Ε. Ειδικότερα, εκτός από τη μεγαλύτερη ύφεση για φέτος, η Ευρώπη εκτιμά ότι η Ελλάδα θα έχει και τη μεγαλύτερη ανάκαμψη το 2021, με άνοδο 7,9%, τη μεγαλύτερη της ευρωζώνης. Στις εκτιμήσεις της Ε.Ε. τονίζεται ότι φέτος η Ελλάδα θα δαπανήσει 12,6 δισ. ευρώ και περίπου 6 δισ. το 2021 (εθνικούς και κοινοτικούς πόρους) για να στηρίξει το εισόδημα των εργαζομένων σε μερική απασχόληση και τις επιχειρήσεις. Πέρα από τη στήριξη -και αν δεν υπάρξει κάποιο σοβαρό πισωγύρισμα-, η επόμενη χρονιά αναμένεται να ενσωματώσει τις προσδοκίες για επενδύσεις και ανάπτυξη όλων των κλάδων της οικονομίας για δύο χρόνια. Γι’ αυτό και η πρόβλεψη για αύξηση 33% της ιδιωτικής κατανάλωσης ένα χρόνο μετά την πανδημία.

› Ο τρίτος παράγοντας είναι ότι το ελληνικό χρέος, παρότι αναμένεται να φτάσει φέτος στο 196,6% για να μειωθεί στο 178,5% το 2021, σύμφωνα με την Ε.Ε. παραμένει βιώσιμο για μία δεκαετία. Μάλιστα, το πιστοποιεί και ο ΕΜΣ στην πρόσφατη έκθεσή του για όλα τα κράτη-μέλη που πέρασαν από Μνημόνια. Ειδικά για την Ελλάδα τονίζει ότι, παρότι το χρέος θα αυξηθεί, οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα είναι 13% του ΑΕΠ και με βάση το κακό σενάριο 14%, πολύ κάτω από τα άλλα κράτη-μέλη. Επιπλέον, σημειώνεται ότι το «προφίλ» του χρέους δείχνει μεγάλη περίοδο αποπληρωμής, ενώ περίπου τα 2/3 βρίσκονται στα χέρια του «δημόσιου» τομέα και με πολύ χαμηλά επιτόκια.

› Ο τέταρτος παράγοντας είναι ότι οι τράπεζες, παρότι θα αυξήσουν τα «κόκκινα» δάνειά τους κατά περίπου 10 δισ. ευρώ λόγω των ρυθμίσεων, θα παραμείνουν χρηματοοικονομικά υγιείς. Με βάση τα στοιχεία του ΕΜΣ, οι ελληνικές εμπορικές τράπεζες έχουν τον βασικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας (CET 1) στο 16,36%, ενώ οι γερμανικές στο 15%, με πολλά από τα κράτη-μέλη να ακολουθούν. Επιπλέον και παρά τις αυξημένες προβλέψεις, οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν άλλα 6-7 δισ. εγγυήσεων από τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, που μπορούν να μεταφραστούν σε 14-18 δισ. νέα δάνεια στην πραγματική οικονομία το αμέσως επόμενο διάστημα. Η εξέλιξη αυτή, εκτός από τη γενικότερη ανάκαμψη, θα βοηθήσει και τα κέρδη τους.

› Ο πέμπτος παράγοντας είναι ότι και το εξωτερικό ισοζύγιο είναι ασφαλές. Το τεράστιο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, που είχε ξεπεράσει το 16% του ΑΕΠ στις αρχές του 2010, δεν φαίνεται να επαναλαμβάνεται ούτε και στο πιο κακό σενάριο γιατί το έλλειμμα συνδεόταν με την κακώς εννοούμενη οικονομική επέκταση, που σήμερα δεν υπάρχει. Τούτο με δεδομένο ότι φέτος η οικονομία θα βρίσκεται σε ύφεση. Αυτό σημαίνει ότι στη μεγάλη πτώση του ελλείμματος από τις εισαγωγές καυσίμων θα πρέπει να προστεθούν και οι υπόλοιπες εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Αν θα συμβεί, θα είναι μεγάλο.
Πηγές του υπουργείου Οικονομικών τονίζουν ότι αν η ευρωζώνη μπει ξανά σε κύκλο Μνημονίων, θα κριθεί πια όχι τόσο η τύχη μιας μικρής χώρας που αντιπροσωπεύει το 1,5-1,6% του συνολικού ΑΕΠ, αλλά οι μεγάλοι «ασθενείς» της κρίσης του κορονοϊού. Τόνιζαν χαρακτηριστικά ότι, αν ο Βορράς επιμείνει σε «εργαλεία» με έμφαση στα δάνεια και όχι στις χορηγήσεις, τότε μπορεί να μπουν σε κρίση χρέους η Ιταλία, η Ισπανία και άλλες χώρες που σήμερα δεν φαίνεται ότι κινδυνεύουν.