Ο ρεαλιστικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ στις επόμενες εκλογές είναι να κόψει το δρόμο της Νέας Δημοκρατίας προς την αυτοδυναμία. Σε αυτό το συμπέρασμα έχουν καταλήξει οι δημοσκόποι που συμβουλεύουν το πρωθυπουργικό επιτελείο, αλλά και στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού, με μακρά εμπειρία στην ανάγνωση και ανάλυση των μετρήσεων, βλέποντας ότι εδώ και μήνες -και παρά τα σημαντικά γεγονότα και τις διακυμάνσεις στη συμπεριφορά της κοινής γνώμης- η εικόνα των δημοσκοπήσεων στα λεγόμενα βασικά αλλά και στα λεγόμενα ποιοτικά στοιχεία είναι «σχεδόν ακίνητη, παγιωμένη».

Για να αντιμετωπίσει αυτό το κλίμα, το Μέγαρο Μαξίμου αφήνει να διαρρεύσει ότι ο κ. Τσίπρας έχει ήδη απορρίψει τις πρόωρες εκλογές για το φθινόπωρο του 2018 ή τον Μάιο του 2019 παράλληλα με τις ευρωεκλογές και σχεδιάζει εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2019 ή ακόμα και τον Οκτώβριο, μαζί με τις εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που με νομοσχέδιο που πέρασε από τη Βουλή, η κυβέρνηση τις μετέθεσε κατά πέντε μήνες. Αυτό είναι πάντα ένα σενάριο που «παίζει», συνδέεται με τις εξελίξεις στην οικονομία και στα εθνικά θέματα, οι αποφάσεις όμως θα ληφθούν από τον πρωθυπουργό με γνώμονα ένα και μόνο κριτήριο: Πότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα κρίνει ότι έχει τις περισσότερες πιθανότητες να μειώσει το εύρος της εκλογικής του ήττας και να κόψει το δρόμο της Νέας Δημοκρατίας προς την αυτοδυναμία. Με βάση αυτό το κριτήριο, πέραν του σεναρίου για εξάντληση της τετραετίας που «παίζει» το Μαξίμου, είναι «ζωντανά» τα σενάρια για πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο του 2018 ή τον Μάιο του 2019, ακόμα -με τις λιγότερες πιθανότητες- και ο απόλυτος αιφνιδιασμός με εκλογές τον ερχόμενο Ιούνιο, αν οι διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς τιναχτούν στον αέρα.

1) ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2018

Πρόωρες αν το πακέτο των θεσμών φέρει… πρόωρα μέτρα

Θα μπει στο κέντρο του εκλογικού σχεδιασμού της κυβέρνησης, αν, εν όψει της επικείμενης συμφωνίας-πακέτου με τους θεσμούς, το ΔΝΤ επιμείνει στην επίσπευση του ψηφισμένου μέτρου για μείωση του αφορολογήτου από 1/1/2019 και οι Ευρωπαίοι δεν δώσουν στην κυβέρνηση την αναβολή του επίσης ψηφισμένου μέτρου για μείωση στις συντάξεις, επίσης από 1/1/2019. Το πακέτο αύξησης φόρων και εισφορών, που έχει ψηφιστεί και θα εφαρμοστεί από 1/1/2019, ιδίως για μικρομεσαίους επιχειρηματίες, ελεύθερους επαγγελματίες και εργαζομένους με μικτές αποδοχές πάνω από 20.000 ευρώ, που συνιστούν τη συντριπτική πλειονότητα της μεσαίας τάξης, είναι εξαιρετικά βαρύ.

Σε αυτό το προαναγγελθέν διαζύγιο με αυτές τις κοινωνικές ομάδες, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα αντέξει και νέους κραδασμούς στην εκλογική του σχέση με κατώτερα και κατώτατα οικονομικά στρώματα, που θα πλήξουν η νέα μείωση του αφορολόγητου ορίου και η νέα μείωση στις συντάξεις. Στο μυαλό στελεχών κοντά στον πρωθυπουργό υπάρχει πάντα και το σενάριο της «δεξιάς παρένθεσης», δηλαδή η νέα κυβέρνηση, που θα προκύψει από τις εκλογές του φθινοπώρου του 2018, να πληγεί από τα μέτρα που θα αναγκαστεί να υλοποιήσει μέσα στο 2018 και το 2019 και το 2020 ο ΣΥΡΙΖΑ -εφόσον η επόμενη κυβέρνηση της Ν.Δ. ή με κορμό τη Ν.Δ. δεν καταφέρει να βρει 200 ψήφους για να αλλάξει τον εκλογικό νόμο- να προκαλέσει ξανά πρόωρες εκλογές, με αφορμή την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας.

Στα «κίνητρα» αυτού του σεναρίου παραμένει το θετικό κλίμα για την οικονομία που θα δημιουργήσουν οι δηλώσεις των αξιωματούχων της Ε.Ε., εφόσον η συμφωνία-πακέτο κλείσει, κλίμα που στην κυβέρνηση γνωρίζουν πολύ καλά ότι θα έχει μικρή χρονική διάρκεια, την οποία θα πρέπει να εκμεταλλευθεί. Στα στοιχεία που το ενισχύουν, οι -στα όρια της ανοχής των θεσμών- ανακοινώσεις μέτρων προεκλογικού χαρακτήρα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ., όπως οι προσλήψεις στο στενό αλλά κυρίως στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, η επανάληψη του κοινωνικού μερίσματος σε χαμηλοσυνταξιούχους και μισθωτούς που ήδη προαναγγέλλεται, η καταβολή έκτακτου επιδόματος στους κατοίκους των νησιών που έμειναν έξω από την απόφαση για διατήρηση του μειωμένου ΦΠΑ μέχρι τον Ιούνιο του 2018, το έκτακτο επίδομα 400 ευρώ σε κάθε εγγεγραμμένο στον ΟΑΕ∆ µη επιδοτούμενο άνεργο ηλικίας 18 έως 24 ετών, οι δεσμεύσεις για αυξήσεις στον κατώτατο μισθό στον ιδιωτικό τομέα από Δραγασάκη, Αχτσιόγλου κ.ά., ακόμα και η απόφαση για… μπόνους στους υπαλλήλους του ΕΟΦ, που «κλείνει» το μάτι σε δημοσίους υπαλλήλους για μελλοντικές αντίστοιχες κινήσεις σε άλλους οργανισμούς και επιχειρήσεις του Δημοσίου. Υπέρ των πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο του 2018 είναι και η βασική εκτίμηση στην κυβέρνηση ότι, μέχρι τότε, η κυβέρνηση δεν θα έχει έρθει στη θέση να φέρει συμφωνία για το ονοματολογικό των Σκοπίων στη Βουλή προς ψήφιση.

2) ΜΑΪΟΣ 2019, ΜΑΖΙ ΜΕ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ

Το ρίσκο στην ιδέα της εκτόνωσης

Το σενάριο αυτό στηρίζεται στην ιδέα της εκτόνωσης της ψήφου διαμαρτυρίας στις κάλπες των ευρωεκλογών. Υποστηρίζεται από όσους εισηγούνται στον πρωθυπουργό ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αφενός πρέπει να δώσει χρόνο στην κυβέρνηση μήπως και βελτιώσει τη δημοσκοπική του θέση (σ.σ.: αυτή είναι η παγίδα όπου έχουν πέσει όλες οι κυβερνήσεις όταν πλέον έχουν εισέλθει στον κύκλο φθοράς, όπως σήμερα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ.), αφετέρου όμως, δεν μπορεί να κάνει εθνικές εκλογές μετά τις ευρωεκλογές, καθώς η πιθανότατη εκλογική ήττα του κυβερνώντος κόμματος στις ευρωεκλογές δεν θα του επιτρέψει να συνεχίσει στην εξουσία και να φτάσει ως τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο του 2019. Οσο και αν το σενάριο αυτό είναι κόντρα στη λογική για τον ΣΥΡΙΖΑ, έχει πολλές πιθανότητες να επικρατήσει τελικά, με μία προϋπόθεση: Οι μετρήσεις, που παίρνει στα χέρια του ο πρωθυπουργός κάθε μήνα ως και τον Αύγουστο, να μην του δώσουν το δικαίωμα να υπολογίζει βασίμως ότι, προκηρύσσοντας εκλογές το φθινόπωρο του 2018, θα καταφέρει να μην επιτρέψει στον Κυριάκο Μητσοτάκη να υπερβεί το όριο της αυτοδυναμίας.

3) ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ Ή ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2019

Διπλές κάλπες και σκηνικό σύγχυσης

Είναι το σενάριο που διακινεί η κυβέρνηση και ως τέτοιο συγκεντρώνει λίγες πιθανότητες, όχι όμως μηδαμινές. Οι υποστηρικτές του επιχειρηματολογούν ότι ο στόχος της εκτόνωσης της ψήφου διαμαρτυρίας κατά της παρούσας κυβέρνησης μπορεί να υπηρετηθεί και με τις διπλές κάλπες εθνικών και αυτοδιοικητικών εκλογών, ενώ εκτιμούν ότι, πέντε μήνες μετά, θα έχει «εξατμιστεί» το κλίμα της πιθανής ήττας του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές.
Βλέπουν ακόμα ότι δεν είναι πρόβλημα να «τρέξουν» τρεις παράλληλες προεκλογικές περίοδοι, μία των υποψηφίων δημάρχων, μία των περιφερειαρχών και μία των κομμάτων. Επιπροσθέτως υποστηρίζουν ότι το κλίμα ήττας του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πιο ήπιο με αυτή την επιλογή καθώς θα «μπερδευτεί» με τις αναλύσεις για τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών και των μεγάλων δήμων. Τέλος, επενδύουν -και αυτό δεν είναι κολακευτικό για τους πολίτες- στη σύγχυση και τα λάθη που μπορεί να προκαλέσει στους ψηφοφόρους το στήσιμο τριών καλπών, μία για τις εθνικές εκλογές, μία για τους αιρετούς περιφερειάρχες και μία για τους δημάρχους.

4) ΙΟΥΝΙΟΣ 2018

Σε δύο μήνες αν όλα πάνε… στραβά

Είναι το σενάριο που συγκεντρώνει τις λιγότερες πιθανότητες, δεν είναι όμως εκτός τραπεζιού. Προϋπόθεση ωστόσο είναι η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς να τιναχτεί στον αέρα, κάτι που, με βάση τις πληροφορίες που υπάρχουν ακόμα και από τους θεσμούς, δεν είναι πιθανό. Θεωρείται δύσκολο, αλλά όχι απίθανο -καθώς έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν, ανεξάρτητα από το τι επιχείρησε το κυβερνών κόμμα να «σερβίρει» στον ελληνικό λαό- η κυβέρνηση να μην καταφέρει να πετύχει κανέναν από τους στόχους της στη διαπραγμάτευση. Δηλαδή να μην καταφέρει, έστω και σε επίπεδο ρητορικής, να μιλήσει για «καθαρή έξοδο», με τους όρους της αυστηρής εποπτείας να μην το επιτρέπουν, να μην πετύχει γενναία μέτρα για τη διευθέτηση του χρέους, να μην πείσει τους θεσμούς να αναβάλουν τη μείωση των συντάξεων για λίγους μήνες, να μην πείσει το ΔΝΤ να κάνει πίσω στο αίτημά του για επίσπευση της μείωσης του αφορολογήτου από 1/1/2019, να υποχωρήσει στη σημερινή θέση των δανειστών ότι η εφαρμογή των λεγόμενων «αντίμετρων», όπου η κυβέρνηση έχει επενδύσει πολιτικά, πρέπει να αναβληθεί επ’ αόριστον… Η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να πάει σε αιφνιδιαστικές εκλογές σε κλίμα συγκρουσιακό με τους θεσμούς, αν το χαρτί της παράτασης του προγράμματος δεν είναι χαρτί για τη διαπραγμάτευση, ώστε να τραβηχτεί πίσω προκειμένου να υπάρξει συμφωνία-πακέτο, αλλά πραγματική απειλή.

Ο κ. Τσίπρας φέρεται διατεθειμένος να κάνει πίσω στις διεκδικήσεις που έχει βάλει στο τραπέζι, η προσωπική του δέσμευση όμως για έξοδο από το Μνημόνιο τον Αύγουστο αποτελεί πραγματική «κόκκινη γραμμή» και μονόδρομο, καθώς αποτελεί προϋπόθεση πολιτικής επιβίωσης. Αν δεν υλοποιηθεί, με δεδομένη και την πίεση που ασκείται από το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, δεν αποκλείεται να αλλάξει ρότα, να συγκρουστεί με τους θεσμούς και να πάει σε αιφνιδιαστική εκλογική αναμέτρηση, από τη μία καταγγέλλοντας τους δανειστές ότι δεν σεβάστηκαν τις θυσίες του ελληνικού λαού και τις υποχωρήσεις της κυβέρνησής του και από την άλλη καλώντας τον αρχηγό της Νέας Δημοκρατίας να υλοποιήσει τις απαιτήσεις τους.

Γιάννης Καμπουράκης

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής 

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]