Πρόσθετα έσοδα από φοροδιαφυγή ύψους 1,2 δισ. ευρώ θα έχει το οικονομικό επιτελείο ως βάση για τη διαπραγμάτευση που θα ξεκινήσει την άνοιξη για το νέο πακέτο μείωσης φόρων, που θα εφαρμοστεί ίσως από το 2025.

Με βάση τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου, από τα βεβαιωμένα έσοδα ΦΠΑ για το Δ’ τρίμηνο προκύπτει ότι τα επιπλέον έσοδα από την εφαρμογή του πακέτου των μέτρων για τη φοροδιαφυγή είναι σαφώς υποτιμημένα. Αυτό σημαίνει ότι το 1,8 δισ. ευρώ, που υπολογιζόταν για το 2024, θα φτάσει τα 2 δισ. ευρώ. Κατ’ αναλογία, τα επιπλέον έσοδα που αναμένονται μέσα στο 2025 από την εφαρμογή των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής θα είναι περισσότερα. Πλέον υπολογίζεται ότι τα επιπλέον έσοδα θα φτάνουν το 1,2 δισ. ευρώ, αυξάνοντας το σύνολο κοντά στα 3 δισ. ευρώ.

Το ποσό αυτό θα πρέπει να βεβαιωθεί και από τις Βρυξέλλες, πριν ξεκινήσει η συζήτηση για νέες παρεμβάσεις στο επίπεδο των φόρων που σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο με έναρξη εφαρμογής ίσως από το 2025.

Παρεμβάσεις

Ο κύριος όγκος των παρεμβάσεων θα προέλθει από τις αλλαγές στη φορολογική κλίμακα, με στόχο -όπως έχει ήδη ανακοινώσει ο πρωθυπουργός- τη μόνιμη ελάφρυνση της μεσαίας τάξης. Τα σενάρια για τις αλλαγές έχουν ξεκινήσει από το τέλος του 2024, αλλά όλοι αναμένουν τη συμφωνία που θα γίνει με τις Βρυξέλλες για τον δημοσιονομικό χώρο που θα έχει η Αθήνα για να κινηθεί. Ωστόσο, μία από τις αλλαγές που έχουν αρχίσει να ωριμάζουν είναι η δημιουργία ενός νέου ενδιάμεσου συντελεστή ανάμεσα στο 9% που ισχύει για εισοδήματα μέχρι και 10.000 ευρώ και στο 22% που ισχύει για τα εισοδήματα από 10.001 μέχρι και 20.000 ευρώ.

Το ίδιο ώριμο είναι να χαμηλώσει ο ανώτατος συντελεστής φορολογίας του 44%, ο οποίος ισχύει για τα εισοδήματα πάνω από 40.000 ευρώ και να τοποθετηθεί ένας υψηλότερος πάνω από τα 50.000 ευρώ. Στους ενδιάμεσους συντελεστές δεν έχει γίνει ακόμη η απαραίτητη διαβούλευση, αφού όλα θα εξαρτηθούν από τα περιθώρια που θα υπάρξουν. Πάντως οι παρεμβάσεις θα γίνουν για τα εισοδήματα από 20.000 μέχρι και 50.000 ευρώ όπου οριοθετείται ατύπως η μεσαία τάξη.

Η αρχή της μείωσης των συντελεστών βασίζεται και στην πεποίθηση ότι η ελάφρυνση μπορεί να οδηγήσει σε δηλώσεις υψηλότερων εισοδημάτων, τα οποία σήμερα αποκρύπτονται λόγω της υψηλής φορολογίας.

Δεύτερο μεγάλο θέμα που είναι ώριμο να προχωρήσει είναι η σταδιακή μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30%. Η πολυετής εφαρμογή τους έχει κοστίσει μεγάλα ποσά φόρων σε ανθρώπους χωρίς πραγματικά εισοδήματα. Το σχέδιο για την κατάργησή τους περνά από την επέκταση των φορολογικών ελέγχων και κυρίως την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

Στην παρούσα φάση το οικονομικό επιτελείο καταγράφει ήδη επιπλέον έσοδα από τη φοροδιαφυγή τα οποία αναμένεται ότι προσέγγισαν τα 2 δισ. ευρώ το 2024 και θα φτάσουν τα 3 δισ. ευρώ στο τέλος του 2025. Πάντως, η μείωση μπορεί να μοιραστεί σε δύο ή τρία χρόνια. Ο λόγος είναι ότι θα πρέπει να υπάρξει νομοθετική μέριμνα να μη διαφεύγουν από τους ελέγχους όσοι είχαν καταφέρει να διαφύγουν και από το μέτρο των τεκμηρίων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

19/01/2025

13:38

Αντίστροφη μέτρηση για τον νέο κατώτατο μισθό

Υπερπλεόνασμα

Στην ουσία ο δημοσιονομικός χώρος για τις νέες μειώσεις φόρων θα προκύψει από την υπεραπόδοση των εσόδων η οποία θα αρχίσει να διαμορφώνεται από την άνοιξη. H Κομισιόν στις φθινοπωρινές της προβλέψεις εκτιμά ότι η Ελλάδα θα έχει πρωτογενή πλεονάσματα 2,9% του ΑΕΠ για το 2024 και το 2025. Την ίδια ώρα το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει πλεονάσματα 2,5% του ΑΕΠ και 2,4% του ΑΕΠ αντίστοιχα για το 2024 και 2025. Τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου δείχνουν ότι μάλλον θα δικαιωθεί η Κομισιόν σε ό,τι αφορά το πλεόνασμα του 2024.

Η υπέρβαση του πλεονάσματος θα προκύψει στην πράξη από τα φορολογικά έσοδα τα οποία -κάθε χρονιά από το 2021 και μετά- είναι σημαντικά υποεκτιμημένα. Αυτό γίνεται και για το 2025. Ειδικότερα, από το 1,8 δισ. ευρώ εσόδων από φοροδιαφυγή, που αναμένεται να γίνουν 2 δισ. ευρώ το 2024, το 1 δισ. ευρώ θα εισπραχθεί το 2025, καθώς αφορά φόρο εισοδήματος επιχειρήσεων. Αναμένονται επιπλέον έσοδα από ΦΠΑ ύψους 1,7 δισ. ευρώ, όχι μόνο λόγω ανάπτυξης αλλά και λόγω της μεγάλης αύξησης των δημοσίων επενδύσεων, οι οποίες υπόκεινται σε ΦΠΑ. Επίσης, αναμένεται μεγαλύτερη φορολογική συμμόρφωση από τον φόρο εισοδήματος με επιπλέον κέρδος στα φορολογικά έσοδα 250-300 εκατ. ευρώ.

Με άλλα λόγια, το περιθώριο για μειώσεις φόρων θα έχει ως βάση το ποσό που θα εξοικονομηθεί από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αλλά τελικά το περιθώριο μπορεί να είναι υψηλότερο αν η ανάπτυξη της οικονομίας είναι λίγο υψηλότερη, όπως αναμένεται για φέτος.

Πώς θα παρακαμφθεί ο «κόφτης» των δαπανών

Ενα ακόμη «όπλο» που θα χρησιμοποιήσει το οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να εξοικονομήσει πρόσθετο «έμμεσο» δημοσιονομικό χώρο, είναι οι δαπάνες. Η διαρκής επανεξέταση των ελαστικών δαπανών του προϋπολογισμού μπορεί να εξοικονομήσει σε ετήσια βάση 150-200 εκατ. ευρώ. Με βάση τα στοιχεία του προϋπολογισμού για το 11μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου, οι δαπάνες υστερούν έναντι του στόχου κατά περίπου 1,8 δισ. ευρώ.

Με εξαίρεση τις δαπάνες που έγιναν μέχρι και τις 16 Δεκεμβρίου για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, εκτιμάται ότι στο τέλος Φεβρουαρίου και σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης δεν θα γίνουν δαπάνες ύψους 1,2-2,3 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι καθαρές πρωτογενείς δαπάνες θα έχουν αυξηθεί για το 2024 σε ποσοστό μικρότερο από το 2,6% που ήταν ο επίσημος στόχος.

Με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, η υστέρηση δαπανών μιας χρονιάς μπορεί να καλυφθεί την επόμενη. Σε αυτή τη διαφορά θα χωρέσουν παρεμβάσεις μικρότερης κλίμακας που μπορεί να ανακοινωθούν τους επόμενους μήνες. Ανάμεσά τους είναι η βελτίωση των επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ, μετά την αναδιοργάνωση του συστήματος και της διαδικασίας απονομής τους και ίσως κάποια αναδρομική βελτίωση εισοδημάτων, κυρίως σε ειδικά μισθολόγια.

Η έμμεση υπέρβαση του «κόφτη» των δαπανών μπορεί να «περάσει» και από τις Βρυξέλλες, καθώς τόσο η Γερμανία όσο και η Γαλλία και η Ιταλία αντιμετωπίζουν πολύ υψηλά ελλείμματα, τα οποία, αν αντιμετωπιστούν με τον κλασικό τρόπο των περικοπών, θα εντείνουν το πρόβλημα της πολιτικής αστάθειας. Στην κατεύθυνση αυτή, υπάρχει η εκτίμηση ότι μια νομότυπη παράκαμψη του «κόφτη» για την Ελλάδα, η οποία έχει σχεδόν μηδενίσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα, δεν θα συναντήσει αντιστάσεις.