Η κακή διαχείριση που έγινε σε τρία σοβαρά εσωτερικά ζητήματα (σκουπίδια, Εξάρχεια, Καμμένος) έφερε την κυβέρνηση στα πρόθυρα μεγάλης κρίσης και προκάλεσε αμηχανία και ακόμη μεγαλύτερη δυσφορία σε πολλούς βουλευτές και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο πολιτικός χρόνος που εξασφάλισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης είναι τελικά ελάχιστος και το κυβερνητικό επιτελείο αφήνει πλέον πίσω τις μεγάλες υποσχέσεις για τη διευθέτηση του χρέους και την έξοδο στις αγορές και καταστρώνει σχέδια επί χάρτου, με στόχο να εξασφαλίσει την πολιτική επιβίωση του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και να προετοιμάσει από τώρα τη μάχη για τις επόμενες εκλογές.

Νέο αφήγημα

Ο κ. Τσίπρας, μιλώντας στο συνέδριο του Economist, τροποποίησε για μια ακόμη φορά το αφήγημα της κυβέρνησης και υποστήριξε ότι τελικά η Ελλάδα «δεν θα βγει στις αγορές προστατευμένα και για επικοινωνιακούς λόγους. Θα βγει με το σπαθί της και με όρους βιώσιμης προοπτικής». Στο ίδιο κλίμα και ο Γιώργος Χουλιαράκης, ο οποίος παραδέχθηκε κυνικά ότι «κανένας δεν περίμενε περαιτέρω μέτρα για το χρέος σε αυτή τη φάση». Το επικοινωνιακό επιτελείο της κυβέρνησης τώρα αναμένεται να δώσει έμφαση στην «επιστροφή στην κανονικότητα», με παρεμβάσεις και επισκέψεις του ίδιου του πρωθυπουργού σε υπουργεία και κρατικές υπηρεσίες.

Ο σχεδιασμός

Σύμφωνα με αρμόδια πηγή, η στρατηγική του Μεγάρου Μαξίμου για τους επόμενους μήνες περιλαμβάνει 5 σημεία:
1. Προσπάθεια να βγει από το κάδρο των ευθυνών ο Αλέξης Τσίπρας για τις αστοχίες και τα λάθη της κυβέρνησης.

2. Ανασχηματισμός εντός του καλοκαιριού.

3. Προώθηση νέου αφηγήματος που περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις για την ανάπτυξη, νέες θέσεις εργασίας και επίλυση προβλημάτων της καθημερινότητας.

4. «Ανένδοτο» κατά της Νέας Δημοκρατίας, με έμφαση στα σκάνδαλα στα οποία -όπως θα υποστηρίξει- εμπλέκεται, επιθέσεις στα μέσα ενημέρωσης και στα επιχειρηματικά συμφέροντα που επιδιώκουν ανατροπή της κυβέρνησης αλλά και στη Δικαιοσύνη, που με τις αποφάσεις της φέρνει προσκόμματα στο κυβερνητικό έργο.

5. Προσπάθεια πολιτικής και δημοσκοπικής ανάκαμψης του ΣΥΡΙΖΑ το φθινόπωρο, κυρίως με τη γνωστή και δοκιμασμένη συνταγή των υποσχέσεων.

Πόλωση

Στο Μέγαρο Μαξίμου πληθαίνουν οι φωνές που θεωρούν ότι το επόμενο διάστημα οι επιθέσεις από την αντιπολίτευση θα ενταθούν και πως η κυβέρνηση θα πρέπει να συγκροτήσει ένα ανάλογο μέτωπο σκληρής σύγκρουσης και πόλωσης. Ενα δείγμα της νέας σκληρής τακτικής αναμένεται αύριο στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση των πολιτικών αρχηγών στη Βουλή. «Η κυβέρνηση δεν θα αποσταθεροποιηθεί. Είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε και χειρότερα πράγματα», δηλώνει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Νίκος Μανιός, ο οποίος συνδέει τις κινήσεις της αντιπολίτευσης με τη συγκέντρωση που επιχείρησαν να πραγματοποιήσουν οι αστυνομικοί υπάλληλοι στα Εξάρχεια αλλά και την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, που έκρινε αντισυνταγματική την παράταση της παραγραφής για φορολογικά αδικήματα: «Η επόμενη μέρα, επειδή πάει καλά, δεν απασχολεί τις πολιτικές αντιπολιτευόμενες δυνάμεις. Ασχολούνται με το να κάνουν συγκεντρώσεις της Αστυνομίας στα Εξάρχεια, λες και δεν ξέρουν τι θα γίνει, να βγαίνουν αποφάσεις σαν και αυτές που αθωώνουν τους φοροφυγάδες. Αυτή είναι η επόμενη μέρα».

Ο κ. Μανιός, μάλιστα, υποστηρίζει πως η αντιπολίτευση καλλιεργεί κλίμα διχασμού. «Δεν είναι ένα εχθρικό κλίμα. Είναι ένα διχαστικό κλίμα. Διότι το να είναι εχθρική η αντιπολίτευση στην κυβέρνηση είναι -ως ένα βαθμό- κατανοητό. Εδώ όμως δεν έχουμε κλίμα εχθρότητας, έχουμε κλίμα διχόνοιας, κλίμα διχασμού. Αυτό είναι χειρότερο», καταλήγει ο κ. Μανιός.

Επιθέσεις στη Δικαιοσύνη

Τα συνεχή «ραπίσματα» της Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση προκαλούν εκνευρισμό στο Μαξίμου, που διαπιστώνει ότι η προσπάθεια επιρροής της Δικαιοσύνης σε κορυφαίας σημασίας προεκλογικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ, τελικά πέφτει στο κενό, προκαλώντας συνεχείς πολιτικούς κλυδωνισμούς.

Από το περασμένο φθινόπωρο, που ο πρωθυπουργός με έπαρση δήλωνε ότι δεν έδινε «ούτε μία πιθανότητα» το ΣτΕ να ακυρώσει το διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες, τα «χαστούκια» της Δικαιοσύνης έρχονται το ένα μετά το άλλο. Από την απόφαση του ΣτΕ για την επιλογή διευθυντών σχολείων, την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τους συμβασιούχους στους Δήμους, μέχρι την τελευταία απόφαση του ΣτΕ για την παραγραφή των φορολογικών υποθέσεων, ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει στο δρόμο της σύγκρουσης με τη Δικαιοσύνη.

Κεντρικό ρόλο στην επιχείρηση επίθεσης και υπονόμευσης των θεσμών έχει αναλάβει ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Παύλος Πολάκης, ο οποίος απολαμβάνει της πλήρους εμπιστοσύνης και στήριξης του πρωθυπουργού. Αναφερόμενος στην τελευταία απόφαση του ΣτΕ, επιτέθηκε με απαράδεκτους χαρακτηρισμούς στη Δικαιοσύνη, γράφοντας στο Facebook: «Αυτή δεν είναι Δικαιοσύνη και μάλιστα τυφλή, είναι η προστασία του κάθε νταβατζή», για να πάρει την οργισμένη απάντηση από την Ενωση Δικαστών του ΣτΕ ότι «τα δημόσια πρόσωπα που ασκούν κριτική σε δικαστικές αποφάσεις επιβάλλεται να έχουν υποτυπώδη έστω γνώση των εξελίξεων στο νομικό πολιτισμό, διότι η αστοιχείωτη κριτική προσφέρει κακή υπηρεσία στον τόπο και τους πολίτες».

Λίγες μέρες πριν, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος είχε εξαπολύσει σκληρή επίθεση στο συνταγματολόγο Σταύρο Τσακυράκη, στον οποίο καταλόγισε «πολιτική στράτευση» και προσπάθεια συνδρομής της αντιπολίτευσης, επειδή… τόλμησε να υποστηρίξει ότι οι συνομιλίες του υπουργού Αμυνας Πάνου Καμμένου με έναν υπόδικο αντίκεινται στη συνταγματική διάταξη για διάκριση των εξουσιών. Η κυβέρνηση αναμένεται να συνεχίσει την τακτική των επιθέσεων σε λειτουργούς της Δικαιοσύνης και στους θεσμούς, θεωρώντας ότι την «εμποδίζουν να υλοποιήσει το πρόγραμμά της».

Μένουν – φεύγουν

Οι πρόσφατες αρρυθμίες και οι αδυναμίες στην προώθηση του κυβερνητικού έργου, οι άστοχοι χειρισμοί σε πολλά σοβαρά πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα και η ασφυκτική πίεση που υφίσταται η κυβέρνηση από την υπόθεση Καμμένου φέρνουν ακόμη πιο κοντά το ενδεχόμενο ενός ανασχηματισμού, που θα δώσει τη δυνατότητα για ένα «πολιτικό και κομματικό restart», όπως επισημαίνει κομματικό στέλεχος.

Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τοποθετούν χρονικά τον ανασχηματισμό μέσα στο καλοκαίρι και πάντως πριν από τη ΔΕΘ. «Ο πρωθυπουργός έχει εξαντλήσει σχεδόν όλα τα κοινοβουλευτικά στελέχη. Το πιθανότερο είναι να στραφεί κυρίως σε εξωκοινοβουλευτικά στελέχη στον επόμενο ανασχηματισμό», δηλώνει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής κορυφαίο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ. Οπως υποστηρίζει η ίδια πηγή, «το κυβερνητικό σχήμα που θα προκύψει από τον ανασχηματισμό θα είναι ανάλογο των προθέσεων του πρωθυπουργού. Αν δηλαδή σκοπεύει να προχωρήσει τώρα σε ένα σχήμα που θα οδηγήσει την κυβέρνηση στις εκλογές ή αν θέλει πρώτα να προχωρήσει σε έναν ανασχηματισμό δουλειάς».

Ο ανασχηματισμός θα δώσει στην κυβέρνηση λίγο πολιτικό χρόνο ακόμη. Στην περίπτωση που ο πρωθυπουργός επιδιώξει να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές τον Μάιο του 2018, τότε αυτός πιθανότατα θα είναι και ο τελευταίος ανασχηματισμός της κυβέρνησής του, καθώς ο χρόνος πλέον φαίνεται πως έχει αρχίσει να μετράει αντίστροφα. Αν τα σενάρια για κάλπες την άνοιξη του 2018 επιβεβαιωθούν, αυτό σημαίνει πως ο Αλέξης Τσίπρας έχει λιγότερο από 11 μήνες για να οργανώσει τον κομματικό μηχανισμό για τη μεγάλη μάχη. «Ο ανασχηματισμός είναι αρμοδιότητα του πρωθυπουργού. Νομίζω ότι αυτή την ώρα, αυτό που χρειάζεται η κυβέρνηση είναι να βελτιώσει δραστικά τις επιδόσεις και την αποτελεσματικότητά της στην καθημερινότητα του πολίτη», επισήμανε (ΒΗΜΑ FM) ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Δημήτρης Παπαδημούλης.

Στις εισηγήσεις του στα δυο τελευταία Υπουργικά Συμβούλια ο πρωθυπουργός επανέλαβε πως πρέπει να υπάρξει επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και έκανε σαφές πως «δεν υπάρχει χρόνος για εφησυχασμό, δεν υπάρχει καιρός για ξεκούραση και αδράνεια». Αυτή ουσιαστικά ήταν η τελευταία προειδοποίηση του κ. Τσίπρα στους υπουργούς του, πριν από την τελική αξιολόγηση και τις αποφάσεις που αναμένεται να πάρει τις επόμενες εβδομάδες για τον επικείμενο ανασχηματισμό.

Τσακαλώτος: Οι αλλαγές στο υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να θεωρούνται σχεδόν βέβαιες, μετά και τη «βαβέλ» που συνόδευσε τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές για τη δεύτερη αξιολόγηση. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος σε πρόσφατη συνέντευξή του («Αυγή») άφησε ανοικτό πλέον το ενδεχόμενο όχι μόνο της μετακίνησής του, αλλά και της οριστικής του αποχώρησης από την κυβέρνηση. «Για την επιθυμία μου σε ενδεχόμενο ανασχηματισμό σάς λέω ότι δεν έχω ερωτευθεί την καρέκλα μου ούτε αισθάνομαι ιδιοκτήτης του υπουργείου που υπηρετώ και μπορώ να είμαι πολιτικά χρήσιμος και από άλλα πόστα, στο κόμμα, στην κυβέρνηση, το πανεπιστήμιο. Η μοναδική προϋπόθεση είναι να συμφωνώ με το πολιτικό πρόγραμμα που καλούμαι να υπηρετώ», είχε δηλώσει ο κ. Τσακαλώτος.

Τόσκας: «Δεν νομίζω ότι επειδή έγινε υπουργός πρέπει να μείνει σε αυτή τη θέση μέχρι να… πεθάνει», επισημαίνει με νόημα αρμόδια πηγή, αναφερόμενη στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι τελευταίοι χειρισμοί του σε πολλά θέματα που απασχόλησαν αρνητικά την επικαιρότητα έχουν προκαλέσει έντονη δυσφορία σε πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που εισηγούνται την απομάκρυνσή του. Ανάλογη γκρίνια υπάρχει και για τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα, αλλά και για τον υπουργό Δικαιοσύνης Σταύρο Κοντονή.

Πολάκης: Οι πιθανότητες να μετακινηθεί από το υπουργείο Υγείας ο Παύλος Πολάκης είναι ελάχιστες. Ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας εφαρμόζει με επιτυχία τη στρατηγική των σκληρών επιθέσεων και απειλών στα «συστημικά ΜΜΕ», στους θεσμούς, αλλά και στους πολιτικούς αντιπάλους, κρίνοντας το «έργο» του ως ιδιαιτέρως ικανοποιητικό.

Γαβρόγλου: Ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου αναμένεται να παραμείνει στη θέση του καθώς εξακολουθεί να έχει τη στήριξη του πρωθυπουργού, ο οποίος δεν επιθυμεί σε καμία περίπτωση να διαταράξει εκ νέου τις σχέσεις της κυβέρνησης με την Εκκλησία. Δεν ισχύει το ίδιο για τον υφυπουργό Κώστα Ζουράρι, για τον οποίο υπάρχουν εισηγήσεις να απομακρυνθεί από το υπουργείο. Η υπουργοποίηση του Νίκου Φίλη δεν πρέπει να θεωρείται βέβαιη, καθώς «θα είναι ανακόλουθο ο Νίκος Φίλης να τοποθετηθεί σε άλλο υπουργείο εκτός του Παιδείας, όταν είχε αρνηθεί να το πράξει στον τελευταίο ανασχηματισμό», τονίζει αρμόδια πηγή.

Κάλυψη Τσίπρα στον κυβερνητικό εταίρο

Περιμένουν να καταλαγιάσει ο θόρυβος για τον Καμμένο

Η υπόθεση της επικοινωνίας του Πάνου Καμμένου με τον ισοβίτη για το «Noor 1» συνεχίζει να προκαλεί δυσφορία σε αρκετά μέλη της κυβέρνησης και επαναφέρει στο εσωτερικό του κόμματος το ζήτημα της συμβατότητας της κυβερνητικής συνεργασίας με τους ΑΝ.ΕΛ. Ωστόσο, η πλήρης κάλυψη που παρέσχε ο πρωθυπουργός στον κυβερνητικό εταίρο κατάφερε να κατευνάσει τις εσωκομματικές αντιδράσεις. Στις αιτιάσεις του Δημήτρη Μάρδα ότι «υπάρχουν και σε μένα κάποιες απορίες στην υπόθεση Καμμένου», ο Νίκος Φίλης φρόντισε να υπενθυμίσει πως «αναγκαστικά συνεργαζόμαστε με τον Καμμένο», καθώς δεν διαφαίνεται καμία προοπτική συνεργασίας με άλλη πολιτική δύναμη που θα επέτρεπε στον ΣΥΡΙΖΑ να απεμπλακεί από τους ΑΝ.ΕΛ., τουλάχιστον στην παρούσα Βουλή.

«Το πιο πιθανό είναι να περιμένουμε να πέσουν οι τόνοι και ο Πάνος Καμμένος να παραμείνει στη θέση του. Δεν μπορεί ούτε να απομακρυνθεί από την κυβέρνηση ούτε και να πάει σε κάποιο άλλο υπουργείο χωρίς να θεωρηθεί υποβιβασμός. Μην ξεχνάμε ότι ο Καμμένος δεν ανακατεύεται ενεργά στα οικονομικά θέματα και για αυτό πρέπει να υπάρξει μια ανοχή στα όποια προβλήματα προκύπτουν», τονίζει με νόημα στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ.

Προετοιμάζουν την επόμενη μέρα

Ο Τσίπρας ποντάρει σε «δεξιά παρένθεση»

Αρμόδιες πηγές υποστηρίζουν ότι ο Αλέξης Τσίπρας αυτή τη στιγμή δεν ενδιαφέρεται να επικεντρώσει τη στρατηγική του στη λήψη αποφάσεων για την τρέχουσα πολιτική περίοδο, αλλά να ετοιμάσει από τώρα την «επόμενη μέρα» για τον ΣΥΡΙΖΑ. Το επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα εκτιμά πως το κόμμα πρέπει να διαμορφώσει από τώρα το κατάλληλο πολιτικό και κοινωνικό σκηνικό για την επόμενη μέρα από τις εκλογές, που θα επιτρέψει στον ΣΥΡΙΖΑ να διατηρήσει δυνάμεις και να επανέλθει στην εξουσία θριαμβευτικά. Στόχος του Μεγάρου Μαξίμου είναι μια «δεξιά παρένθεση».

Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής εντάσσεται και το «φλερτ» του Αλέξη Τσίπρα με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη για κοινή συμπόρευση μετά τις επόμενες εκλογές, κάτι για το οποίο (παρά την κατηγορηματική άρνηση της Φώφης Γεννηματά) θεωρεί ότι μπορεί να βρει «ανοικτές πόρτες» στο ΠΑΣΟΚ. Στην προσπάθεια γεφύρωσης των διαφωνιών ανάμεσα στις δύο πολιτικές δυνάμεις δραστηριοποιείται και η (προερχόμενη από το ΠΑΣΟΚ) βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θεοδώρα Τζάκρη, η οποία σε άρθρο της («Εφ.Συν.»), με τίτλο «Προοδευτική προγραμματική συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ-ΔΗ.ΣΥ.», υποστήριξε πως η ΔΗ.ΣΥ. θα μπορούσε «να αποτελέσει έναν δυνάμει αξιόπιστο πολιτικό συνομιλητή του ΣΥΡΙΖΑ για την προώθηση μιας αριστερής προοδευτικής κυβερνητικής ατζέντας». Το επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα αναμένει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το αποτέλεσμα των διεργασιών στην Κεντροαριστερά και τη μορφή που θα έχει ο νέος φορέας, καθώς αυτές οι εξελίξεις θα καθορίσουν και τις επόμενες κινήσεις στη συζήτηση για μια ενδεχόμενη συνεργασία αλλά και την άντληση ψηφοφόρων από το χώρο της Κεντροαριστεράς.

Αν οι εκλογές διεξαχθούν την άνοιξη του 2018, ο ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να απευθυνθεί στους πολίτες με το εξής δίλημμα: Σε ποιον θα εμπιστευθούν τη διαχείριση της κρίσης μετά το τέλος του προγράμματος;
Το αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ θα προβλέπει για την επόμενη περίοδο:

* Ανάπτυξη
* Επενδύσεις
* Εξοδο στις αγορές
* Περαιτέρω χαλάρωση των capital controls και οριστική άρση τους
* Διευθέτηση του χρέους
* Εφαρμογή των αντιμέτρων
* Μείωση της ανεργίας

Διανθίζοντας το συγκεκριμένο αφήγημα, ο πρωθυπουργός πριν από λίγες μέρες υποσχέθηκε ένα «δικαιότερο μοντέλο ανάπτυξης στην παραγωγή πλούτου αλλά και στη δίκαιη κατανομή του».

Ιάσων Πιπίνης 

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής