Είναι αδιαμφισβήτητα η «σταρ» του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού. Ενα επιφώνημα βγαίνει από τα χείλη των συνδαιτυμόνων μόλις η γεμιστή, καλοψημένη και ευωδιαστή… γαλοπούλα κάνει την εμφάνισή της. Η κατανάλωσή της τα Χριστούγεννα είναι ένα έθιμο που ήρθε από τις ΗΠΑ και χρόνο με το χρόνο υιοθετείται όλο και από περισσότερους Ελληνες.

Η ελληνική αφρόκρεμα της «σταρ» του Χριστουγέννων έλκει την καταγωγή της από τη… Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα από το εκπαιδευτικό πτηνοτροφείο της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής. Εκεί εκτρέφονται χιλιάδες γαλοπούλες που διατίθενται στην ελληνική αγορά και είναι τόσο εύγεστες και ποιοτικές, που η φήμη τους έχει σχεδόν ταυτιστεί με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή! Η Σχολή ήταν η πρώτη που εισήγαγε μερικές εκατοντάδες γαλοπούλες τη δεκαετία του ’60 για καθαρά εκπαιδευτικούς σκοπούς. Σήμερα, σχεδόν μισό αιώνα μετά, εξακολουθεί να έχει γαλοπούλες για εκπαιδευτικούς σκοπούς, αλλά και να τις διαθέτει στην ελληνική αγορά την περίοδο των Χριστουγέννων.

«Στα τέλη Σεπτεμβρίου φέρνουμε από το εξωτερικό περίπου 20.000 γαλοπούλες που έχουν μόλις μία μέρα ζωής. Η μεταφορά τους γίνεται με ειδικά οχήματα, τα οποία διαθέτουν αυτοματοποιημένα συστήματα ελέγχου του αερισμού, της θερμοκρασίας και της υγρασίας. Πρόκειται για τα καλύτερα υβρίδια λευκής γαλοπούλας», εξήγησε στον «Ε.Τ.» ο διευθυντής του Αγροκτήματος της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, Αθανάσιος Γιαμουστάρης.

Τρέφονται με σιτηρέσια που περιέχουν λιναρόσπορο, πλούσιο σε Ωμέγα 3 λιπαρά, με αποτέλεσμα το κρέας τους να είναι πλούσιο σε ωμέγα 3 λιπαρά οξέα που έχουν αποδειχθεί ότι είναι ευεργετικά στην καλή καρδιαγγειακή υγεία και εκτρέφονται σε υποδειγματικούς πτηνοθαλάμους, με άριστες συνθήκες υγιεινής. «Ο κόσμος επιλέγει τη ‘‘λευκή γαλοπούλα’’, αν και υπάρχουν και οι περισσότερο γνωστές ‘‘μαύρες γαλοπούλες’’, γιατί έχουν πιο νόστιμο και τρυφερό κρέας», πρόσθεσε ο υπεύθυνος του πτηνοτροφείου της Σχολής, Στάθης Γιαννακάκης, ο οποίος στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι η σφαγή τους γίνεται παρουσία του κρεοσκόπου-κτηνιάτρου των αρμόδιων ελληνικών αρχών.

Διατροφικά το κρέας της γαλοπούλας είναι χαμηλό σε θερμίδες και λιπαρά, ενώ έχει μεγάλη ποσότητα πρωτεΐνης. Αυτοί οι τρεις κύριοι λόγοι είναι που την κάνουν ιδιαίτερα συχνή στα περισσότερα διαιτολόγια πέραν του τραπεζιού των Χριστουγέννων.

Περιέχει σημαντικές ποσότητες ασβεστίου, φωσφόρου, καλίου, νατρίου και ψευδαργύρου. Ιδιαίτερα πλούσιο είναι το κρέας της σε νιασίνη, λευκίνη, ισολευκίνη, λυσίνη, ασπαρτικό οξύ, γλουταμινικό οξύ και αργινίνη. Χαρακτηριστικά, 100 γραμμάρια κρέατος γαλοπούλας Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής έχουν 102 θερμίδες, 21 γρ. πρωτεΐνης, 1,75 γρ. λιπαρά και 55 mg χοληστερόλη. Σε σύγκριση με το κοτόπουλο, η γαλοπούλα έχει περισσότερο νάτριο, λιγότερες θερμίδες, λιγότερη πρωτεΐνη, λιγότερη χοληστερόλη και περισσότερο κάλιο ανά ίση ποσότητα προϊόντος σε σχέση με το κοτόπουλο.

Σύμφωνα με τον κ. Γιαμουστάρη, η πολυετής οικονομική κρίση δεν έχει επηρεάσει τις πωλήσεις της γαλοπούλας της Σχολής την περίοδο των Χριστουγέννων. «Η συγκομιδή και επεξεργασία των γαλόπουλων θα γίνει λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Περισσότερες από τις μισές γαλοπούλες καταλήγουν στην Αθήνα. Τόσο στην πρωτεύουσα όσο και στη Θεσσαλονίκη οι καταναλωτές τις προτιμούν κοντά στα 4,5 κιλά, ενώ στο εξωτερικό οι προτιμήσεις είναι για πολύ μεγαλύτερα πτηνά», πρόσθεσε. Η διάθεση των γαλόπουλων της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής γίνεται μέσα από επιλεγμένα κρεοπωλεία και τις κυριότερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, καθώς και από το κατάστημα της Σχολής στις εγκαταστάσεις της.

Υπενθυμίζεται πως τα έσοδα από τις πωλήσεις των γαλόπουλων -όπως άλλωστε και των υπόλοιπων προϊόντων της Σχολής- στηρίζουν το Ετήσιο Πρόγραμμα Υποτροφιών. Μετά 112 χρόνια «ζωής», η Αμερικανική Γεωργική Σχολή παραμένει προσηλωμένη στη σύντηξη της θεωρίας και της πρακτικής σε όλα τα επίπεδα της γεωργικής και της επιστημονικής εκπαίδευσης, κάτι που έχει γίνει σήμα κατατεθέν του ιδρύματος.

Το έθιμο

Λέγεται ότι το έθιμο της κατανάλωσης γαλοπούλας τα Χριστούγεννα έφεραν πρώτοι στην Ευρώπη οι Ισπανοί το 1824 από το Μεξικό και εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ισπανία, τη Γαλλία και την Αγγλία. Πιστεύοντας μάλιστα ότι είχαν ανακαλύψει τις Ινδίες, οι Ισπανοί ονόμασαν αυτό το εντυπωσιακά μεγάλο πουλερικό «ινδική όρνιθα», ονομασία που αποτελεί μέχρι σήμερα τον επιστημονικό της όρο. Οταν αποφάσισαν, εκεί γύρω στα 1824, να μεταφέρουν τη γαλοπούλα από το Νέο Κόσμο στη Γηραιά Ηπειρο, δεν μπορούσαν να φανταστούν την εξέλιξη και την πορεία του παράξενου αυτού πουλιού, το οποίο σύντομα θα κατακτούσε τα χριστουγεννιάτικα τραπέζια της Ευρώπης. Μέχρι τότε, η κότα, η χήνα, η πάπια ακόμα και ο κύκνος αποτελούσαν αγαπημένες γαστριμαργικές επιλογές των Ισπανών, των Αγγλων και των Γάλλων για την ημέρα των Χριστουγέννων. Ωστόσο, το μέγεθος της γαλοπούλας την έκανε αμέσως ελκυστική και ιδανική για οικογενειακά γεύματα.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου