Ωστόσο όπως διαπιστώνεται στην ίδια μελέτη, για ορισμένα προϊόντα οι αποκλίσεις των τιμών στην Ελλάδα από τον μέσο όρο της Ε.Ε είναι πολλαπλάσιες.
Για παράδειγμα η τιμή του αλεσμένου καφέ στην Ελλάδα είναι 50% υψηλότερη από το μέσο όρο της ευρωζώνης, της μαργαρίνης κατά 60% , του ανθρακούχου νερού κατά 129%, στις χαρτοπετσέτες 100% στο γάλα μακράς διαρκείας κατά 56%, . Από την άλλη πλευρά σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία που παρατίθενται στην μελέτη, χώρα μας εμφανίζεται φθηνότερη σε σύγκριση με την Ε.Ε κατά 8% στο φρέσκο γάλα, κατά 24% στο ελαιόλαδο, και κατά 13% στα σαμπουάν.
Πού οφείλονται οι μεγάλες διαφορές στις τιμές
Η μελέτη αποδίδει εν μέρει τις μεγάλες αυτές διαφορές στις τιμές στη δομή της ελληνικής αγοράς , αλλά και στις προτιμήσεις των Ελλήνων καταναλωτών. Όπως υπολογίζεται, όσον αφορά τα προϊόντα που είναι πιο ακριβά, π.χ. ανθρακούχα αναψυκτικά, στιγμιαίος καφές, χαρτί υγείας και δημητριακά, οι τιμές θα ήταν 28%-33% χαμηλότερες αν οι αγορές των παραγωγών και των λιανεμπόρων, αλλά και οι προτιμήσεις των καταναλωτών ευθυγραμμίζονταν με τους αντίστοιχους μέσους όρους της ευρωζώνης
Παραταύτα, η δια μελέτη (που εκπόνησαν τα στελέχη της ΤτΕ, Αλεξ. Καρακίτσιος, Θεοδώρα Κοσμά, Δημήτρης Μαλλιαρόπουλος, Γιώργος Παπαδόπουλος, και Παύλος Πέτρουλας) διαπιστώνει ακόμη ότι οι διαφορές των τιμών μεταξύ της Ελλάδος και των άλλων χωρών έχουν μειωθεί σημαντικά από το 2011. Η μελέτη εκτιμά ότι υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω βελτίωσης με παρεμβάσεις οι οποίες αυξάνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των προμηθευτών, επιφέρουν αλλαγές στη δομή της αγοράς των λιανεμπόρων και – σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα – έχουν στόχο μέσω της εκπαίδευσης να οδηγήσουν σε αυξημένο καταναλωτικό αλφαβητισμό.
Επίσης, σύμφωνα με την μελέτη για ένα μεγάλο μέρος μη επεξεργασμένων ειδών διατροφής και υπηρεσίες, τα οποία είναι εξίσου σημαντικά για τους καταναλωτές με τα επώνυμα τυποποιημένα προϊόντα σουπερμάρκετ και είναι ως επί το πλείστον εγχωρίως παραγόμενα, η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών με τις χαμηλότερες τιμές.
Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η εξομοίωση της δομής της ελληνικής αγοράς και της συμπεριφοράς των καταναλωτών στην Ελλάδα με τα αντίστοιχα επίπεδα της ευρωζώνης θα οδηγούσε σε σημαντικές μειώσεις τιμών. Συγκεκριμένα, για την ομάδα προϊόντων με τις υψηλότερες πωλήσεις στο δείγμα, η μείωση τιμών στην Ελλάδα θα έφθανε κατά μέσο όρο τις 17 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ για την ομάδα προϊόντων όπου η Ελλάδα είναι από τις πιο ακριβές χώρες η μείωση τιμών θα έφθανε κατά μέσο όρο τις 30 ποσοστιαίες μονάδες.
Καθώς στο διάστημα 2011-2023 οι διαφορές στις τιμές μεταξύ της Ελλάδας και των άλλων χωρών του δείγματος μειώθηκαν συνολικά κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες, συμπεραίνεται ότι υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης με παρεμβάσεις οι οποίες αυξάνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των προμηθευτών, επιφέρουν αλλαγές στη δομή της αγοράς των λιανεμπόρων και – σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα – στοχεύουν στην ενίσχυση του καταναλωτικού αλφαβητισμού.
Όσον αφορά την αγορά των προμηθευτών, η αύξηση του ανταγωνισμού θα οδηγούσε σε χαμηλότερες τιμές σε όλα σχεδόν τα προϊόντα της μελέτης, καθώς, για κάθε κατηγορία προϊόντος, ο προμηθευτής με ηγετική θέση στην αγορά κατέχει μεγαλύτερο μερίδιο στην Ελλάδα σε σχέση με την ευρωζώνη. Επίσης, περαιτέρω μειώσεις στις τιμές των επώνυμων προϊόντων θα επιτυγχάνονταν από τη μεγαλύτερη διείσδυση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
Χριστούγεννα 2024: Συναγερμός από την VISA για τις αγορές σας - 10 συμβουλές για να αποφύγετε τους απατεώνες
Πώς θα μπορούσαν να μειωθούν οι τιμές
Τέλος, όσον αφορά την αγορά των σουπερμάρκετ, εκτιμάται ότι μειώσεις τιμών θα μπορούσαν να προέλθουν αφενός μεν από την αύξηση του τοπικού ανταγωνισμού ως προς τον καταναλωτή, αφετέρου δε από τη δημιουργία ενώσεων λιανεμπόρων (buying groups) ως προς τους προμηθευτές, έτσι ώστε να αντισταθμίζονται οι ολιγοπωλιακές πρακτικές των πολυεθνικών και να επιτυγχάνονται καλύτερες τιμές χονδρικής.
Η παρούσα μελέτη δείχνει ότι εκτός από τα επώνυμα τυποποιημένα προϊόντα σουπερμάρκετ, υπάρχουν και ποικίλα άλλα είδη που είναι εξίσου σημαντικά για τους καταναλωτές, όπως τα μη επεξεργασμένα είδη διατροφής και υπηρεσίες τα οποία είναι ως επί το πλείστον εγχωρίως παραγόμενα. Για ένα μεγάλο μέρος προϊόντων αυτού του είδους η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών με τις χαμηλότερες τιμές. Ως εκ τούτου, μικροί τοπικοί παραγωγοί ενδέχεται να μην ακολουθούν τις ίδιες στρατηγικές τιμολόγησης όπως στην περίπτωση πολλών επώνυμων προϊόντων που παράγονται από μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις.
Αυξήσεις μισθών 5% δείχνει η ΤτΕ για τα επόμενα χρόνια
Αυξήσεις μισθών κατά 5% σε μέσα επίπεδα για τα επόμενα έτη προβλέπει η Τράπεζα της Ελλάδος. Η αποκάλυψη έρχεται μέσα από την τελευταία έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική και βασίζεται στο γεγονός ότι οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες γενικότερα θα αναγκαστούν να ανεβάσουν τις αποδοχές των εργαζομένων αφενός για να τους κρατήσουν στις θέσεις τους και αφετέρου για να προσελκύσουν ειδικότητες και προσόντα που είναι σε έλλειψη και πλήττουν την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία των ίδιων των επιχειρήσεων.
Οι αυξήσεις των μισθών θα έρθουν όχι με διαταγή του κράτους, αλλά νομοτελειακά κατ’ απαίτηση της ίδιας της αγοράς και των συνθηκών που δημιουργεί η αποκαλούμενη από την Τράπεζα της Ελλάδος «στενότητα της αγοράς εργασίας», δηλαδή η έλλειψη εργαζομένων όχι μόνον για τις θέσεις υψηλής ειδίκευσης, αλλά και για εκείνες της μεσαίας, ακόμη και χαμηλής ειδίκευσης.
Πρόβλεψη
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει η έκθεση της ΤτΕ στο κεφάλαιο με τις προβλέψεις για την ελληνική οικονομία (σελ. 90-91), «οι ονομαστικές αμοιβές ανά απασχολούμενο θα αυξάνονται με ρυθμούς γύρω στο 5% ετησίως, κυρίως ως αποτέλεσμα της εντεινόμενης στενότητας στην αγορά εργασίας, αλλά και με βάση τις πρόσφατες συλλογικές συμβάσεις εργασίας σε διάφορους κλάδους του ιδιωτικού τομέα». Ηδη στο πρώτο τετράμηνο του 2024 υπογράφτηκαν 87 νέες επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις, εκ των οποίων οι 31 προβλέπουν αυξήσεις μισθών.
Η πρόβλεψη της ΤτΕ οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια τον μέσο μισθό ίσως και πιο πάνω από τα επίπεδα των 1.500 ευρώ που είναι ο στόχος της κυβέρνησης για το 2027, ενώ είναι βέβαιο ότι και ο κατώτατος μισθός θα διαμορφωθεί πάνω από τα 950 ευρώ, περίπου στα 960 με 970 ευρώ την άνοιξη του 2027.
Ανοδικά
Για φέτος προβλέπεται ότι οι μέσες αποδοχές θα αυξηθούν ελαφρώς περισσότερο από ό,τι το 2023. Ειδικότερα οι αυξήσεις μισθών ανά μισθωτό αναμένεται να αυξηθούν το 2024 κατά 5,7% έναντι μέσης αύξησης 5,5% το 2023, ενώ το σύνολο των αμοιβών για την εξαρτημένη εργασία, δηλαδή για το σύνολο των μισθωτών, εκτιμάται από την Τράπεζα της Ελλάδος ότι θα αυξηθεί σε ονομαστικούς όρους κατά 7,6% το 2024 από 6% που αυξήθηκαν το 2023.
Η άνοδος των αποδοχών το 2024 επηρεάζεται τόσο από την αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων όσο και από τη λήξη της αναστολής των επιδομάτων προϋπηρεσίας (τριετιών) των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα. Ηδη στο Δημόσιο οι δαπάνες για αμοιβές υπαλλήλων αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 6,2% το τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου 2024, ενώ έξτρα αυξήσεις λόγω της επαναφοράς των επιδομάτων προϋπηρεσίας που είχαν παγώσει μετά το 2012 εκτιμάται ότι θα έχουν φέτος περίπου 100.000 εργαζόμενοι και ως το 2027 θα φτάσουν τις 500.000.
Οι αποδοχές «κλειδί» για επαναπατρισμό των νέων
Η ανάλυση των στοιχείων από το σύστημα Εργάνη αναδεικνύει ότι μεταξύ των ετών 2016 και 2023 υπήρξαν αυξήσεις στις χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, ενώ στις υψηλότερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας υπήρξαν μειώσεις. Ενδεικτικά, στις μικρές επιχειρήσεις (με έως 10 εργαζομένους) οι πραγματικές αμοιβές για τους υψηλόμισθους εργαζομένους είχαν πραγματική μείωση της τάξεως του 10%, όταν οι μισθοί των 750 ευρώ κατέγραψαν πραγματική αύξηση 9,2% και διαμορφώθηκαν στα 819 ευρώ.
Η Τράπεζα της Ελλάδος αναφέρει ότι αυτή η αντίφαση δυσκολεύει την επιστροφή των νέων που έφυγαν στο εξωτερικό, με το 25% αυτών να θεωρεί ως κύρια αιτία φυγής τους καλύτερους μισθούς. Η ΤτΕ επικρίνει την κυβέρνηση, λέγοντας πως δεν φαίνεται να έχουν διαμορφωθεί οι κατάλληλες μισθολογικές συνθήκες για την προσέλκυσή τους πίσω στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι η προσέλκυση πιο ειδικευμένου προσωπικού είναι πιο δύσκολη, αφού οι αμοιβές για τις αντίστοιχες θέσεις εργασίας εντέλει μειώθηκαν σημαντικά σε πραγματικούς όρους εξαιτίας του πληθωρισμού!
Η απάντηση στον επαναπατρισμό των νέων που έφυγαν για καλύτερους μισθούς στο εξωτερικό δεν μπορεί λοιπόν παρά να είναι οι μεγαλύτερες αυξήσεις με αφετηρία το 5% που προβλέπει η έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος για τα επόμενα χρόνια.
Ειδήσεις σήμερα
Μητσοτάκης για Φον Ντερ Λάιεν: Η εμπειρία και η ηγεσία της είναι ανεκτίμητες
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Επανεξελέγη Πρόεδρος της Κομισιόν
Φωτιά στη Τζια στην περιοχή Ποίσσες – Σηκώθηκαν εναέρια μέσα