Μεταξύ των αλλαγών που έρχονται περιλαμβάνονται η αναθεώρηση του Κανονισμού Πυροπροστασίας των ακινήτων, νέες παρεμβάσεις στο ΝΟΚ ώστε να αποτραπούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της απόφασης του ΣτΕ, η προώθηση νέων προγραμμάτων οικονομικής ενίσχυσης των ιδιοκτητών για ανακαινίσεις κατοικιών, η επιτάχυνση των διαδικασιών επίλυσης κτηματικών διαφορών, η επίσπευση των διαδικασιών έκδοσης διαταγής απόδοσης μισθίου σε βάρος κακοπληρωτών ενοικιαστών, η παροχή της δυνατότητας σύνταξης διαθηκών ψηφιακά και η θεσμοθέτηση των κληρονομικών συμβάσεων χωρίς κατάργηση της δυνατότητας ιδιόχειρης διαθήκης.

Προαναγγέλθηκαν επίσης η δημιουργία ενιαίου μητρώου ακινήτων, εμπλουτισμένου με στοιχεία από τις βάσεις δεδομένων όλων των φορέων του Δημοσίου (ΑΑΔΕ, Κτηματολόγιο, ΔΕΔΔΗΕ, ΤΕΕ κ.λπ.) και τις ασφαλιστικές εταιρίες με σκοπό τις διασταυρώσεις για τον εντοπισμό αδήλωτων τετραγωνικών και ανασφάλιστων ακινήτων, η διασύνδεση των δεδομένων του αρχείου των δηλώσεων Ε9, δηλαδή του φορολογικού περιουσιολογίου, με τα στοιχεία του Κτηματολογίου, η ολοκλήρωση της κτηματογράφησης της χώρας έως το τέλος του 2025, η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για να δηλώνονται οι μεταβολές στα τετραγωνικά μέτρα των αγροτεμαχίων και η διευθέτηση του ζητήματος των «αγνώστου ιδιοκτήτη» ακινήτων ως το τέλος του 2026.

Αναλυτικά, οι ανατροπές οι οποίες έρχονται εντός του 2025 στις πάσης φύσεως ισχύουσες νομοθεσίες και διαδικασίες που εφαρμόζονται επί εκατομμυρίων περιπτώσεων ιδιοκτητών ακινήτων είναι αναλυτικά οι εξής, όπως παρουσιάστηκαν κατά σειρά από τους ομιλητές:

1) Νέο βελτιωμένο πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» τον Φεβρουάριο και νέο πρόγραμμα λειτουργικής ανακαίνισης κατοικιών τον Σεπτέμβριο. Το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» θα προκηρυχθεί εκ νέου βελτιωμένο από τα μέσα Φεβρουαρίου με μέγιστη επιδότηση αυξημένη από τις 4.000 στις 8.000 ευρώ και αυξημένο όριο επένδυσης, όπως προανήγγειλε η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, μιλώντας στο Συνέδριο. Επίσης, όπως ανέφερε η υπουργός, θα προκηρυχθεί καινούργιο πρόγραμμα λειτουργικής ανακαίνισης κατοικιών τον Σεπτέμβριο και ως το τέλος του χρόνου θα ανακοινωθεί η νέα στρατηγική για τη στέγαση.

2) Απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος των ενοικίων επί 3 έτη για τους ιδιοκτήτες κατοικιών που τις είχαν κενές για τουλάχιστον τρία έτη ή τις εκμίσθωσαν βραχυχρόνια για τουλάχιστον 1 έτος και θα διατεθούν σε μακροχρόνιες μισθώσεις διαρκείας τουλάχιστον τριών ετών. Το μέτρο αυτό, το οποίο ήδη ψηφίστηκε με τον φορολογικό νόμο 5162/2024 και ήδη ισχύει, το ανέφερε στην ομιλία του ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης. Για την εφαρμογή του μέτρου αυτού ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, τόνισε ότι θα βγουν σύντομα οι σχετικές αποφάσεις κι ότι εξετάζεται η προσθήκη ειδικού κωδικού στο έντυπο Ε2 ώστε να επαληθεύεται αν ήταν κενό ή σε βραχυχρόνια μίσθωση.

Από τον κ. Χατζηδάκη αναφέρθηκαν επίσης και τα ακόλουθα ήδη δρομολογημένα μέτρα που θα εφαρμοστούν φέτος.

3) Αυτόματη διακοπή χρέωσης δημοτικών τελών σε μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα. Ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Βασίλης Σπανάκης, ανέφερε ότι «για τα δημοτικά τέλη στα μη ηλεκτροδοτούμενα κτίσματα, θα έρθει πληροφοριακό σύστημα διαδραστικότητας προκειμένου να γίνεται αυτόματη διακοπή της χρέωσής τους, σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης». 

Κληρονομικές συμβάσεις και ψηφιακές διαθήκες

Σύμφωνα με τον υφυπουργό Δικαιοσύνης, Ιωάν. Μπούγα, μεταξύ των νέων ρυθμίσεων

εξετάζεται η δυνατότητα να εισαχθεί με προσοχή η δυνατότητα κληρονομικών συμβάσεων, ενώ θα προβλεφθεί και η δυνατότητα σύνταξης ψηφιακής διαθήκης.

Ακόμα προωθούνται:

1) Ριζική αναθεώρηση του Κανονισμού Πυροπροστασίας προς διευκόλυνση των ιδιοκτητών. Στόχος, όπως είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας στο Συνέδριο, είναι ο Κανονισμός να γίνει ρεαλιστικός και οικονομικά αποδεκτός από τους ιδιοκτήτες. Η κατεύθυνση θα είναι να περιοριστούν οι περιπτώσεις που χρειάζεται μελέτη και να πολλαπλασιαστούν οι άνθρωποι που θα μπορούν να πάρουν βασικά και προσιτά μέτρα προστασίας, για τα οποία δεν θα χρειάζεται κάποια ειδική μελέτη. 

2) Εκδοση διαταγής απόδοσης μισθίου από δικηγόρο αντί από δικαστή. Σύμφωνα εξάλλου με τον κ. Μπούγα, προωθούνται κι άλλες αλλαγές οι οποίες προβλέπουν π.χ. ότι σε περίπτωση δυστροπίας του ενοικιαστή, η διαταγή απόδοσης μισθίου θα εκδίδεται από δικηγόρο αντί από δικαστή, ενώ θα εξετασθεί αν αυτό θα εφαρμοσθεί και στην απόδοση μισθίου, λόγω λήξης της μίσθωσης όπως προτείνει η ΠΟΜΙΔΑ, με μεγάλη προθεσμία απόδοσης.

3) Δυνατότητα σύνταξης ψηφιακής διαθήκης και κληρονομικών συμβάσεων. Βάσει των όσων ανέφερε επίσης ο υφυπουργός Δικαιοσύνης, όσον αφορά το Κληρονομικό Δίκαιο, εξετάζεται η δυνατότητα να εισαχθεί με προσοχή η δυνατότητα κληρονομικών συμβάσεων, ενώ θα προβλεφθεί και η δυνατότητα σύνταξης ψηφιακής διαθήκης. Ο υφυπουργός διευκρίνισε επίσης ότι ουδέποτε υπήρξε το ενδεχόμενο κατάργησης της ιδιόχειρης διαθήκης, αλλά «θέλουμε να περιορίσουμε τις επισφάλειες».

4) Ηλεκτρονική πλατφόρμα για να δηλώνονται στο Κτηματολόγιο οι μεταβολές στα τετραγωνικά μέτρα των γεωτεμαχίων – Αυτόματες προσημειώσεις ακινήτων, αλλά και εξαλείψεις βαρών μέσω του Κτηματολογίου. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε στην ομιλία του ο αρμόδιος για το Κτηματολόγιο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κωνσταντίνος Κυρανάκης, «έως το τέλος Φεβρουαρίου έρχεται πλατφόρμα για να δηλώνονται οι μεταβολές στα τετραγωνικά γεωτεμαχίων και το επόμενο τρίμηνο θα εφαρμοστεί η αυτόματη προσημείωση με αξιοποίηση του μητρώου δικηγόρων – δικαστών του υπουργείου Δικαιοσύνης», ενώ «το ίδιο (σ.σ. αυτόματη διαδικασία- εξπρές) θα γίνει και για τις εξαλείψεις βαρών (σ.σ. δηλαδή υποθηκών-προσημειώσεων) και για όσα βάρη έχουν εγγραφεί στα υποθηκοφυλακεία». Διεκρίνισε δε ότι «μια διαδικασία που διαρκούσε μήνες, τώρα θα γίνεται άμεσα». 

5) Ολοκλήρωση της κτηματογράφησης και της ψηφιοποίησης όλων των τίτλων έως το τέλος του 2025. Σύμφωνα με τον κ. Κυρανάκη: «Ως το τέλος του 2025, 600 εκατ. ψηφιοποιημένες σελίδες θα είναι διαθέσιμες σε δικηγόρους για να κάνουν έρευνα τίτλων από τους υπολογιστές τους. Στο τέλος της διαδρομής θα αδειάσουν από χαρτιά τα κτηματολογικά γραφεία. Στόχος στο τέλος του 2025 να τελειώσει και η κτηματογράφηση, είμαστε τώρα στο 60% όταν αναλάβαμε ήμασταν στο 39 %. Κάθε τετραγωνικό ελληνικής γης θα αντιστοιχεί σε ΚΑΕΚ (Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου)».

6) Διευθέτηση των ακινήτων «αγνώστου ιδιοκτήτη» στο Κτηματολόγιο. Βάσει, εξάλλου, των όσων ανέφερε ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, «μέχρι το τέλος του 2026 θα μπορεί με τη διαδικασία του πρόδηλου σφάλματος να δηλωθούν τα ακίνητα αγνώστου ιδιοκτήτη με τίτλο, χρησικτησία ή αποδοχή κληρονομιάς».

Εντατικοί έλεγχοι για τα αδήλωτα τετραγωνικά

Τη συστηματοποίηση του ελέγχου με τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις στοιχείων των ακινήτων και των ιδιοκτητών τους εξήγγειλαν ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κ. Κυρανάκης, και ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γ. Πιτσιλής. Συγκεκριμένα ανακοίνωσαν:

1) Εναρξη λειτουργίας του ενιαίου μητρώου ακινήτων για τη διενέργεια πάσης φύσεως ηλεκτρονικών διασταυρώσεων εντοπισμού διαφόρων παραβάσεων, όπως π.χ. αδήλωτα τετραγωνικά, πολεοδομικές παραβάσεις κ.λπ. Τον επόμενο μήνα – σύμφωνα με τον κ. Κυρανάκη – ξεκινά το ενιαίο μητρώο ακινήτων. Σε μια βάση δεδομένων θα συγκεντρωθούν όλα τα δεδομένα των μητρώων που διατηρούν οι κρατικοί φορείς: ΚΑΕΚ από Κτηματολόγιο, ΑΤΑΚ (Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου) από την ΑΑΔΕ (Εφορία), αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος από τον ΔΕΔΔΗΕ, αριθμός ασφαλιστηρίου συμβολαίου από την ΑΑΔΕ (βάσει του αρχείου για τον μειωμένο ΕΝΦΙΑ των ασφαλισμένων κατοικιών), στοιχεία για το αν υπάρχουν εκκρεμείς αγωγές και στοιχεία για πολεοδομικές άδειες από το ΤΕΕ. Σύμφωνα με πληροφορίες, μέσω του μητρώου αυτού, όλοι οι φορείς του Δημοσίου θα έχουν στη διάθεσή τους άπαντα τα δεδομένα που θα τους χρειαστούν, προκειμένου να διαπιστώσουν εάν οι ιδιοκτήτες των ακινήτων έχουν δηλώσει ορθά τα στοιχεία των περιουσιών τους και εάν τα έχουν ασφαλισμένα. Θα καταστεί, δηλαδή, εφικτό να ελέγχεται εάν τα στοιχεία των ακινήτων είναι δηλωμένα ίδια σε όλους τους φορείς ή εάν υπάρχουν διαφορές μεταξύ στοιχείων που έχουν δηλωθεί σε διάφορους φορείς, όπως π.χ. στα τετραγωνικά μέτρα που έχουν δηλωθεί στο Κτηματολόγιο, στην Εφορία (ΑΑΔΕ) ή και στον ΔΕΔΔΗΕ ή στην Πολεοδομία κ.λπ. Τέτοιες διαφορές θα ερευνώνται διότι μπορεί να υποκρύπτουν σημαντικές παραβάσεις, όπως φοροδιαφυγή ή αποφυγή καταβολής δημοτικών φόρων και τελών ή ανακρίβειες σε οικοδομικές άδειες ή σε δηλώσεις και νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων κ.λπ. Με απλά λόγια, θα ξεκινήσει ένα κυνηγητό αδήλωτων τετραγωνικών μέτρων κι όχι μόνο, σε όλη την Ελλάδα. Επίσης θα καταστεί δυνατόν να διασταυρώνεται εάν τα ακίνητα φορολογητέας αξίας άνω των 500.000 ευρώ είναι ασφαλισμένα, ώστε σε αρνητική περίπτωση το κράτος, εφόσον τα ακίνητα αυτά υποστούν ζημιές από πυρκαγιές, πλημμύρες ή σεισμούς, να μην εγκρίνει αποζημιώσεις για τους ιδιοκτήτες τους από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

2) Διασύνδεση αρχείου δηλώσεων Ε9 – περιουσιολογίου της Εφορίας με το Κτηματολόγιο, από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Για τη διασύνδεση των δεδομένων του Ε9 με τα στοιχεία του Κτηματολογίου, με τη δημιουργία μιας πλατφόρμας μητρώου ιδιοκτησίας και διαχείρισης ακινήτων μίλησε στο Συνέδριο ο Διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, αναφέροντας ότι η πλατφόρμα αυτή επίκειται να δημιουργηθεί και προσθέτοντας ότι «για να εφαρμοστεί μια σωστή πολιτική χρειάζονται στοιχεία, να συνδέσουμε το περιουσιολόγιο (σ.σ. το αρχείο των δηλώσεων Ε9) με το Κτηματολόγιο». Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε, «θα ξεκινήσουμε με την καταγραφή των ΚΑΕΚ δίπλα στους ΑΤΑΚ».